Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kompetentnyprzedszkolak
39
DzieckowfazieI–zaufaniavsnieufności(odniemowlęctwadoósmego
miesiącażycia)–powinnonabyćwkontaktachzdorosłymipoczuciebezpie-
czeństwaiprzewidywalnościzdarzeń.Dzieckopoznajerelacjeznajbliższymi
osobamiirelacjepanującewświecie.Natymetapiebudujewłasnesubiektywne
przeświadczenienatematotaczającegoświata.Abyrozwinęłosięwnimpoczucie
ufności,niemowlępotrzebujefizycznegokomfortuiminimalnejdawkilęku.Wtej
fazieważnesąemocjedorosłegoipostawyrodziców,aniekonkretnemetody
sprawowaniaopieki.Efektemrozwiązaniakryzysubędziezatemalbozaufanie
dzieckadoświata,cokorzystniewpłynienadalszyrozwój,albonieufnośćdziecka
doświataiinnychludzi,cozaburzyjegorozwój.
FazaII–autonomiavswstydizwątpienie–dotyczydzieckawwiekuod
okołojednegorokudotrzechlat.Dzieckonatymetapiejestzorientowanena
najbliższeotoczenie,któremożepoznawaćdziękinowymumiejętnościomporu-
szaniasię.Doroślioczekująoddziecka,abyrobiłopewnerzeczysamodzielnie.
Pierwszewymaganiaformułowaneprzezrodziców/opiekunówwiążąsięztre-
ningiemczystości.Sposóbrozwiązaniategokryzysuwpływanato,czydziałania
dziecisąskuteczne.Dziecimająkontrolęnadswoimotoczeniemlubnieradzą
sobiezzadaniemisąkontrolowaneprzezinnych.Zadaniemdorosłychjesttaka
strukturalizacjaotoczenia,abydzieckomogłodoświadczaćsukcesówipoczucia
autonomii.Wtejfaziedzieckoprzejawiapierwszezachowaniaemancypacyjne.
Rozwiązaniekryzysupoleganazrównoważeniusiłwitalnychzespołecznymi
ograniczeniami.Zdobycieautonomiiwzmacniawcześniejzdobytepoczucieufno-
ści,aumożliwiainicjatywęwkolejnymstadiumrozwoju.Winnymprzypadku
pojawiasięzwątpienieipoczuciewstydu,arozwójdzieckazostajezaburzony.
FazaIII–inicjatywavspoczuciewiny–odnosisiędodzieckawwiekuod
trzechdosześciulat.Wtymstadiumdzieckoosiągawiększąswobodęweks-
ploracjiśrodowiska.Uzyskujenowezdolnościpoznawcze,awszczególności
planowania,którewzmacniatendencjeprzedszkolakadopodejmowaniadecyzji
iinicjatywy.Dziecipodejmujądziałaniacelowo.Inicjatywarodzisię,gdydzieci
odczuwająodpowiedzialnośćzasiebieiwytwarzająpoczuciecelu.Poczucie
winypojawiasię,gdyinicjatywawpodejmowaniunowychczynnościprzekracza
możliwościdzieckalubgdyjestonopowstrzymywaneprzezdorosłego.Kryzys
tejfazy,jeżelizostaniepozytywnierozwiązany,powoduje,żedzieckowwieku
wczesnoszkolnymstajesięniezależnepodwzględemfizycznym,poznawczym
ispołecznym.Inicjatywadodajeautonomiicechprzedsiębiorczości,planowa-
niaipodejmowaniazadania.Dzieckowtejfazieuczysięodotoczeniabycia
aktywnym.Próbujewziąćzasiebieodpowiedzialnośćizasprawyprzekraczające
jegoteraźniejszemożliwości,dlategowzrastapotrzebaumiarkowanejkontroli
dorosłychbeztworzeniazbytsilnychzwiązkówprzywiązania.Natomiastzbyt
słabezwiązkimogąprowadzićdonieposłuszeństwadzieci.Inicjatywadzieci
prowadzidorywalizacji.Zkoleinegatywnerozwiązaniekryzysuzaburzarozwój
iprowadzidopoczuciawiny.
