Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanChryzostomijegokazaniaożydowskiejpolitei(Wprowadzenie)
konfliktów?Świadectwahistorycznezpóźnegoantykupełnedowodów
zbliżaniasięjużniedokonfliktu,alewybuchuwalkreligijnychwewschod-
nichprowincjachCesarstwa.WdrugiejpołowieIVwieku,przełomowejdla
cywilizacjiśródziemnomorskiej,dowymiaruracjistanupodniesionyzostał
bytdwóchgminwyznaniowych:chrześcijańskiejiżydowskiej.Wmiastach
zprzebogatątradycjąhellenistyczną,zprzeważającąliczbąwyznawcówre-
ligiihellenistycznych,pojawiasięcorazwięcejniechęciiwrogościpomiędzy
eklezjąisynagogą.Poświadczeniatakiegostanurzeczyznajdujemywpi-
śmiennictwiechrześcijańskim(zarównohomilijnym,jakikanonicznym)
orazwmateriałachnajwyższejrangi-wustawodawstwiecesarskim.
Skorowsporzedwiestrony
,dlaczegoposługujemysiępiśmiennic-
twemtylkojednejproweniencji-chrześcijańskiej?Przecieżtomożewy-
krzywiaćobraz,fałszowaćproporcje,sprowadzającsprawędolitylkochrze-
ścijańskiegooglądu.Jednakhistorykmadodyspozycjiniemaltylkozabytki
piśmiennictwachrześcijańskiego.Pozbawienijesteśmypodobnieszerokiej
dokumentacjiproweniencjiżydowskiej.Pozostajetylko,nieliczącskrom-
nejliczbyinskrypcji,jerozolimskaibabilońskaedycjaTalmudu.Niezaj-
mującsięprzytejokazjitalmudycznądokumentacją,mogęjedynienapod-
stawiekilkuopracowaństwierdzić,żerównieżwtejtradycjiostrosięrysuje
poziomskonfliktowaniachrześcijańskiejiżydowskiejpolitei.
Jednymzwielu,alebardzoznaczącymświadectwemtamtejepoki
itamtychspołecznościJanaChryzostoma,kapłanaAntiochiiibisku-
paKonstantynopola,MowyprzeciwkojudaizantomiŻydom.
Kiedyjezredagowałiwygłosił?
Kazaniaświadectwemjegooratorskiejaktywnościwpierwszych
dwóchlatachkapłaństwa2.Tużpowyświęceniu,comiałomiejsceprzed
2Niemożnanieodnotowaćnałożeniasięwczasiewygłoszeniatychkazańiaktywno-
ścipolitycznejówczesnegoprefektaWschodu,FlawiuszaMaternusaCynegiusza.Tenostat-
ni,pełniącfunkcjęzarządcyprowincjiwschodnich(prefectuspraetorioOrientisod384do
388r.),przeszedłdohistoriijakonieprzejednanyprzeciwnikpogańskichihellenistycznych
kultów
.DziałającnapodstawiedekretówcesarzaTeodozjuszaWielkiego-notabene,doniego
adresowanych-doprowadziłdozburzeniakilkuznanychnaWschodzieświątyńhellenistycz-
nych.Jakożesiedzibaprefekta(praetorium)mieściłasięwAntiochii,tomiastoijegookolice
znalazłysiępodszczególnymnadzoremprefekta.Cynegiuszprzedewszystkimobciążanyjest
wydaniempoleceniazburzeniaświątyniwEdessieiwApamei,oczym,jakioinnychwyczy-
nachprefekta,donosiLibaniuszwjednejzeswoichmów(Libaniusz,MowaXXX,44).Wedle
Zosimosa,prefektmiałpolecenieodcesarzabyzakazaćkultubogówipozamykaćświęteokrę-
gi.ZarządzenietowypełniłnaWschodzie,wcałymEgipcie,nawetwAleksandriizamknął
wejściadoświątyń,zakazałofiarnychobrzędówsprawowanychodwiekóworazwszelkich
16