Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanChryzostomijegokazaniaożydowskiejpolitei(Wprowadzenie)
Kapłanihistoryk
Oceniającjudaizmiomawiająclosyżydowskiejpolitei,Chryzostomnie-
malbezprzerwyodwołujesiędohistorii.Wydawałobysięwięc,żepowinien
przywoływaćfakty
,abynanichwznosićkonstrukcjęswojegoprogramude-
maskowaniaobyczajowościjudaizantów
.Jednakniejesthistorykiem;jest
kapłanem.Oprawdęhistorycznądbanamiaręwiernegouczniaantiocheń-
skiejszkołyegzegezybiblijnej.Dbałośćowiernośćfaktomjestwięcnie-
wielka,chociażjegoobserwacjesprawiludzimuwspółczesnych,zadowa-
lajądzisiajniejednegobadaczadziejówwschodniegocesarstwa.Niejestźle
zinterpretacjąnwidzeniaDaniela”,któramabyćpunktemwyjściadousta-
laniachronologiiDrugiejŚwiątyni,alenonszalancjaokazanawobecnieod-
ległychdziejów(panowanieKonstantyna,KonstancjuszaII,Juliana)nie
wystawiaChryzostomowinajlepszegoświadectwa.Możnabykwestiihisto-
ryzmuwtwórczościChryzostomaniepodnosić,gdyżwystarczającowiele
przekazałinformacjiootaczającejgorzeczywistości(dlastarożytnikówzaj-
mującychsięspołeczno-gospodarcząhistoriąschyłkuantykupozostajebez-
cennymźródłemwiedzy),jednakniesposóbniepomyślećokonsekwen-
cjachdlapóźniejszych,średniowiecznychinowożytnychocenjudaizmu,
jakiebędąsiępojawiaćwkręguchrześcijańskichpisarzy
.Jestemhistory-
kieminiemogęsięniezastanawiać,dojakiegostopniajegoprogramowe
negowanieprawadoswobodnegorozwojużydowskiejpoliteikształtowało
postawyspołecznewśredniowiecznychinowożytnychpaństwacheuropej-
skich?AprzecieżtakiepytanienależykierowaćpodadresemwieluOjców
Kościoła,autorówrozprawAdversusJudaeos.Ajeżelinatymgrunciekształ-
towanyobrazżydowskiejpoliteiprowadziłdonegatywnychzachowań,to
wjakimstopniumiałynatowpływbłędnezałożeniametodologiczneifał-
szyweprzesłanki,jakimiposługiwalisięOjcowieKościołaodIIIdoVwieku?
Oczywiście,pytanieokonsekwencjeczytaniatakichrozprawnieod-
nosisięwyłączniedotwórczościChryzostoma.Wprawdziewyróżniasię
pracowitościąwopisywaniużydowskiejpolitei,alelistaautorów(zob.:
rozdz.nChrześcijańskierozprawyihomiliePrzeciwkoŻydom”)oceniają-
cychlosytejpoliteijestdługa.Coważniejsze,znajdziemytamwielkieau-
torytety
,odktórychopiniitrudnobyłosięwyzwolićprzezdługiewieki.
Poznawszydziesiątkiopracowańdziejówsąsiedztważydowskiejichrze-
ścijańskiejpolitei,wiem,żeantycznyjegowymiarsprowadzanyjestzzasa-
dydoudowadnianiaistnieniauchrześcijanantyjudaizmulubjegobraku.
Wtymobszarzebadań,jakinawiązującejdonichpublicystyki,dwakręgi
sąnajczęściejpenetrowane.PierwszymjestkrągNowegoTestamentu51,
51W.Lütger,DieJudenimJohannesevangelium,NeutestamentlicheStudien,1914,
s.147-154;G.Baum,TheJewsandtheGospel.ARe-ExaminationoftheNewTestament,
38
