Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
Ryshistorycznyleczeniachoróbnaczyń
11
Ryci1i12iJuanC.Parodi.
czesnepołączenieobrazuzdopplerowskąfaląpulsa-
cyjną,określanejakoultrasonografiazpodwójnym
obrazowaniem(duplexultrasonography),pozwalana
bezpośredniwglądwbudowęścianytętnicyoraz
umożliwiahemodynamicznąocenęprzepływukrwi
wjejświetle.Wprowadzeniebadaniaultrasonogra-
ficznegozprzepływemkodowanymkoloremumożli-
wiłolepsząibardziejczytelnąinterpretacjęprzepły-
wukrwiprzeztętnicezarównoprzed,jakipoopera-
cji.Dotętniczasondaultradźwiękowapozwalaocenić
dokładniezmianywoperowanejtętnicyijejotocze-
niu.Corazwiększeznaczeniewdiagnostycechorób
tętnicmajątomografiakomputerowairezonansma-
gnetyczny.
102
Chorobyżył
Ryci1i13iJulioC.Palmaz.
rylatapóźniejArgentyńczykJuanC.Parodi(ryc.
1.12)wprowadziłstent-graftmetodąwewnątrznaczy-
niowąuchoregoztętniakiemaortybrzusznej.Posłu-
żyłsięwtymcelurozszerzalnymbalonemorazmeta-
lowymstentemPalmaza(ryc.1.13),którybyłprzy-
szytydoprostejprotezydakronowej[70].Wtym
samymokresiepodobnezabiegizacząłwykonywać
zespółN.Volodosa[71].
Kluczowąrolęwrozwojuchirurgiinaczyniowej
odgrywaładiagnostykachoróbtętnic.Radiologiczne
metodybadaniatętnickończyndolnychzapoczątko-
wałw1927rokuwspomnianyjużAntonioEgasMo-
niz.PrawiewtymsamymczasieinnyPortugalczyk,
chirurgReynaldodosSantos(l880–1970),wprowa-
dziłaortografięwceluuwidocznieniaaortybrzusz-
nej.Znacznieudoskonalonaarteriografiajestciągle
jeszczepodstawowymbadaniemdiagnostycznym.
Począwszyod1966roku,rozwijasięnieinwazyjna
diagnostykatętnic,opartanazastosowaniufalul-
tradźwiękowychizjawiskuDopplera.
W1967rokuMcLeodopracowałmetodępomiaru
zuwzględnieniemkierunkuprzepływukrwi.Równo-
Odczasówstarożytnychnajczęściejleczonymicho-
robamiżyłbyłyżylakiiichpowikłania.Najstarszy
opisżylakówkończyndolnychznajdujesięwewspo-
minanymjużegipskimpapirusie.Wczęścipoświęco-
nejżylakomautorodradzaoperację[wg72].
Hipokrates(460–370p.n.e.)zaobserwował,żeży-
lakiczęściejpojawiająsięuludzistalejeżdżących
konno.Wiązałtozdługotrwałymniskimułożeniem
stóp.Twierdził,żeżylakikończyndolnychniepoja-
wiająsięprzedciążą.Połączyłtakżepowstawanie
owrzodzeńgoleniznposzerzonymiżyłami”.Pisał:
nWprzypadkuowrzodzeniaodradzasiępozycjęsto-
jącą,zwłaszczajeśliusytuowanejestononagoleni”.
Hipokratesbyłprzeciwnyoperowaniużylaków.Nie-
kiedyjednakdoradzałichnakłuwaniewlicznych
miejscach.Zalecałteżstosowanieopasekuciskowych
[wg72,73].
WstarożytnejGrecjiprzyjąłsięzwyczajumiesz-
czaniawświątyniachtablicupamiętniającychsku-
teczneleczenie.Przedstawiałyonenaogółdotkniętą
chorobączęśćciała.Najstarszatablicapoświęcona
żylakomkończynydolnejznajdujesięwświątyni
AsklepiosawAtenach[wg6,73](ryc.1.14).
Wielepisanoożylakachwczasachrzymskich.
NajwcześniejszyopisoperacjipochodziznŻywo-
tów”Plutarchaidotyczyoperacjirzymskiegokonsu-
laMariusa(155–86p.n.e).Konsul,znanyzeswejod-
wagi–,,(...)przetrwałnadzwyczajnemękiwczasie
cięcia,bezdrgnięciaaninarzekania,leczkiedychi-
rurgprzeszedłdodrugiejnogi,odmówiłzoperowania
jejmówiąc–widzę,żeleczenieniejestwartebólu”
[wg74].
Żyjącywlatach53p.n.e.–7n.e.rzymskiuczony
AulusCorneliusCelsus(ryc.1.15),autorwielkiejen-
cyklopediimedycznej,usuwałżylaki,wyciągającje
spodskóryzapomocątępegohakalubleczyłjeprzy-
żeganiem.Wprzypadkachowrzodzeńgolenizalecał
bandażowaniekończyn[72].
Wdzielept.:nOopatrunkach”ze110rokuSora-
nuszEfezupodałzasadybandażowaniawprzypadku
