Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
28
Zagadnieniaogólne
zsystematycznestożkowatezwężanietętniciprawi-
dłowarozciągliwośćnaczyń[18,19].
Korzystneuwarunkowaniahemodynamiczneto:
prawidłowaliczbakrwinekczerwonychiprawidłowa
zdolnośćzmianyichkształtu[20].Sądowody,żetęt-
nicerozszerzająsięwwynikuwzrostusiłścinających
iobkurczają,jeślisiłytemaleją.Śródbłoneknaczyń
reagujenasiłyścinająceiwodpowiedzinaich
wzrostuwalniaEDRF(endothelium-derivedrelaxing
factor–czynnikśródbłonkopochodnyrozszerzający
naczynia),któryrozszerzanaczynia.Jesttobardzo
ważnymechanizmobronnywewczesnymokresie
rozwojuzmianmiażdżycowych,szczególniewod-
niesieniudonaczyńwieńcowych,wktórychznajduje
sięmałablaszkamiażdżycowa.Tenmechanizmpo-
zwalautrzymaćnnormalne”wymiarytętnicytakdłu-
go,jakdługoblaszkajestrelatywniemała[21].
20104
PrawoLaplace’a
Ciśnieniekrwiwewnątrztętnicydziaławewszyst-
kichkierunkachjednakowoijesttozgodnezprawem
Pascala.Ciśnieniedziałazarównowkierunkuruchu
krwi,jakiprostopadledościanynaczynia.Ciśnienie
transmuralnetoróżnicamiędzyciśnieniemwe-
wnątrzinazewnątrzścianytętnicy.Ciśnienietrans-
muralnerozciągaścianęnaczyniaokrężnie,cowywo-
łujepowstaniewniejprzeciwstawnychsiłspręży-
stych,któredziałajązwierająco.Wielkośćnapięcia
sprężystego(T)jestproporcjonalnadociśnienia
transmuralnego(P
t)ipromienia(R):
T=P
t×R
TazależnośćnosinazwęprawaLaplace’a.Prawo
Laplace’adotyczystrukturokształciekulistym.Tęt-
niakimająkształtpośrednimiędzycylindremakulą,
dlategoteż,obliczającnapięciesprężyste,należydo-
konaćpoprawekwróżnychczęściachtętniaka,
uwzględniającniejednakowypromień.
Prawotowyjaśniatrzypowszechnieznaneobser-
wacje[22].Popierwsze–stałepowiększaniesiętęt-
niakazbiegiemczasu,podrugie–dlaczegotętniaki
dużepękająłatwiejniżtętniakimałeipotrzecie
–dlaczegotętniakiczęściejstwierdzanesąuosób
znadciśnieniem.Jeślizpewnychpowodówpowięk-
szysiępromieńnaczynia,totakzwiększonywymiar
wpływanawzrostnapięciasprężystego,którezkolei
–nadrodzestałegodziałania–powodujerozszerze-
nienaczynia.Tawzajemnazależnośćtrwanieprze-
rwanie,powodującutworzenietętniakaiciągłejego
powiększanie.Procestenpostępujeszybciejuosób
znadciśnieniem.
PrawoLaplace’aodnosisiędostrukturcienko-
ściennych,aprawidłowagrubośćścianyaortystano-
wiokoło10%jejśrednicyzewnętrznej(odpowiednio
2mmi20mm).Ztegowzględuobliczenianależy
odnosićdopromieniawewnętrznegoorazdogrubo-
ściścianytętnicy/tętniaka.Wtętniakuozewnętrznym
wymiarze6,0cmścianastajesięcorazcieńszaijeśli
nieprzybyłomateriałubudującegotęścianę,togru-
bośćjejwynosiokoło0,06cm.Odsetkowyudział
grubościścianywtętniakujestmniejszyniżwprawi-
dłowejaorcie,jednaknadaljestrelatywnieznaczący,
gdyżwynosi1.Rozciągliwośćścianywyrażasięsto-
sunkiempromieniawewnętrznegodogrubościścia-
ny.Zależność,któraprzyobliczaniunapięciaspręży-
stegouwzględniagrubośćścianytętniaka,jestnastę-
pująca:
T=P
t×
U
:
V
-
-
----
gdzie:
T
P
r
s
W
t
–napięciesprężyste,
–ciśnienietransmuralne,
–promieńwewnętrzny,
–grubośćściany.
Zgodnieztązależnościątrzykrotnezwiększenie
wymiaruzewnętrznego,np.przyrostwymiaruaorty
z2do6cm,powodujeprzytymsamymciśnieniu
krwinietrzykrotny,aokołodwunastokrotnywzrost
napięciasprężystegościany.Abyobliczyćnapięcie
sprężystewprawidłowejaorcie,należywartośćciś-
nieniapomnożyćprzez4,natomiastuchorego
z6cmtętniakiemprzez40.Wynikpodajesię
wPa/cm2(ryc.2.11).
Wnętrzetętniakajestzazwyczajwypełnioneskrze-
plinami.Wbrewpowszechnejwśródchirurgówopinii
niemaprzekonującychdanychwskazującychnato,
abyskrzeplinywewnątrztętniakawzmacniałyjego
Ryci2i11iNapięciesprężystewprawidłowejaorcieiwtęt-
niakuprzytymsamymciśnieniukrwiwewnątrztychnaczyń.
Dziejesiętak,ponieważwwarunkachprawidłowych,jeśli
promieńwewnętrzny(r
w)aortywynosi0,8cm,agrubość
ściany0,2cm,napięciesprężysteTodpowiadaciśnieniu
transmuralnemupomnożonemuprzez4,ponieważ:
T=P
t×0,8/0,2=P
t×4
Uchoregoztętniakiemaortyowielkości6cm,azatemgdy
promieńwewnętrznyrównyjest2,94cm,agrubośćściany
0,06cm,napięciesprężysteodpowiadaciśnieniutransmural-
nemupomnożonemuprzez49,ponieważ:
T=P
t×2,94/0,06=P
t×49
