Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
36
Zagadnieniaogólne
scuuciskunażyłęrośnieznacząco,topowyżejmiej-
scaucisku–jużwżylezbiorczej–wzrosttenjest
nieznaczny.Zastawkiżylneponiżejmiejscauciskusą
zamknięteiniepozwalająnawstecznyprądkrwi.Po-
dobniezamkniętesązastawkimiędzyżyłamipo-
wierzchownymiagłębokimiiniemożliwyjestprze-
ciekkrwizżyłgłębokichdopowierzchownych,mi-
możewżyłachgłębokichciśnieniejestwyższeniż
wpowierzchownych(ryc.2.25b).Zchwiląrozkur-
czumięśnigradientciśnieńodwracasię.Otwierają
sięzastawkiwżyłachgłębokichnaobwodzie,czyli
poniżejodcinkówuciśniętychprzezpompę,orazza-
stawkimiędzyukładempowierzchownymagłębo-
kim.Zastawkiżyłgłębokichwewnątrzpompyipo-
wyżejzamykająsię,abyuniemożliwićwstecznystru-
mieńkrwi.Wtymkrótkimokresiezapadnięteżyły
głębokiesąniewypełnionekrwią,którazaczynana-
pływaćztrzechźródeł:znaczyńwłosowatychmię-
śni,zżyłgłębokichobwoduizukładupowierzchow-
nego.
Napływzżyłpowierzchownychjestmniejszyniż
tosiępowszechnieprzyjmuje[45].Przezpewien
krótkiczassłupkrwijestpodzielonynamałeodcinki
(segmenty)międzyzamkniętymizastawkamiżyłgłę-
bokichdochwili,gdywzrostciśnieniaponiżejzasta-
wekichnieotworzy(ryc.2.25c).Jesttotzw.seg-
mentacja.Napodstawieostatniowykonanychbadań
stwierdzono,żewczasiepracypompymięśniowej
segmentacjaniewystępujewodcinkuudowo-podko-
lanowym[46].
Możliwościtłoczeniapompymięśniowejsąduże.
Objętośćłydkiwynosiod1500do2000ml,aobję-
tośćkrwiwłydceod60do70ml.Średniaobjętość
krwiprzemieszczanejzłydkistanowiokoło50%
krwiznajdującejsięwnaczyniachpompymięśnio-
wej.Skurczmięśnipowoduje,żenapływkrwizwięk-
szasięnawetdo20–30ml/100mltkanki/min,co
stwarzaobciążeniedlapompyokoło600ml/min.
Mięśniepompypowinnyzatemkurczyćsię20razy
naminutę,abyprzemieścićtęobjętośćkrwi.Wcza-
siemarszuzszybkością80kroków/min,czyli
40tłoczeń/min,wjednejkończyniepompazłatwo-
ściąwykonujetępracę[35].
Wchwilikiedymięśniepompyłydkowejsąwroz-
kurczu,różnicaciśnieńmiędzyukładempowierz-
chownymagłębokimwynosiokoło100mmHg
(13,3kPa).Takdużaróżnicaciśnieńpowoduje,że
krewszybkoprzemieszczasięzukładupowierz-
chownegodoukładugłębokiegoitymsamymnastę-
pujespadekciśnieniawnaczyniachpowierzchow-
nycho60–80%.Wydajnośćpompymięśniowejmoż-
naocenić,oznaczającciśnieniewżyłachpowierz-
chownychnagrzbieciestopy.
Najmniejsząwartośćstwierdzanąwczasiepracypom-
pymięśniowejnazywasięciśnieniemmarszowym
(ambulatoryvenouspressure).
Wwarunkachzdrowiaciśnieniemarszowejestniż-
szeniż30mmHg(4,0kPa).Jużruchypalcamistopy
ibiernezgięciepodeszwowepowodująnatyleduże
przemieszczeniekrwi,żewiążesiętozobniżeniem
ciśnieniażylnego.Pozaprzestaniuruchówciśnienie
powracadowartościstwierdzanejprzeduruchomie-
niempompymięśniowej.Czaspotrzebnynapowrót
ciśnieniadowartościrejestrowanejwbezruchunazy-
wasięczasempowrotu(refillingtime)iwynosipo-
nad18sekund.
Pompamięśniowawpełnizasługujenamiano
nsercaobwodowego”,wydatniezwiększabowiem
przepływkrwiprzeznaczyniawłosowate.Ciśnienie
wtętniczkachjestsumąciśnieniahydrostatycznego
(100mmHg)idynamicznego(95mmHg),azatem
mawartość195mmHg(26,0kPa).Wczasiestania
naciśnienieżylneskładasięciśnieniehydrostatyczne
(100mmHg)iciśnieniedynamiczne(15mmHg)
–łączniewynosi115mmHg(14,0kPa).Gradient
przedipozanaczyniamiwłosowatymiwynosi80mm
Hg(10,7kPa).Wwynikudziałaniapompymięśnio-
wejciśnieniewżyłachobniżasiędo30mmHg(4,0
kPa),coradykalniezwiększagradient(195mmHg
–30mmHg),któryterazwynosi165mmHg(22,0
kPa).Wysiłekfizycznyzmniejszaponadtoopórtętni-
czek,cołączniepowoduje,żeokoło30%energiiwy-
maganejdoutrzymaniakrążeniakrwimożedostar-
czyćpompamięśniowa[35].
Niewydolnośćpompymięśniowejmożebyćspo-
wodowana:
zzanikamiiosłabieniemmięśnigoleni,czyliobni-
żeniemwydolnościsamejtłocznigoleni.Przyczy-
nąmogąbyćchorobyneurologiczne,bólestawów,
urazyuniemożliwiająceprawidłowechodzenie,
zmianyzesztywniającestawówiin.Zaprzyczynę
szczególnąnależyuznaćbolesneowrzodzeniaży-
lakowate,któredopełniająbłędnegokoła,ponie-
ważzmniejszającaktywnośćfizyczną,prowadzą
dodalszychzanikówmięśnigoleni;
zzmniejszeniempojemnościnaczyńżylnychgoleni,
któretworzązbiornikpompy,wnastępstwierozle-
głejzakrzepicyżyłgłębokich.Wokresierozkur-
czumięśnipompypozostałedrożnenaczynianie
mogąpomieścićnapływającejkrwi,którawdroż-
nychnaczyniachpowodujenadciśnienie,ichnad-
miernerozciągnięcie,relatywnąniedomogęzasta-
wekiwynikającąztegoniewydolnośćpompy
mięśniowej.Tenmechanizmnakładasięnauszko-
dzeniezastawekżyłgłębokichizastawekżyłprze-
szywających,którepowstałobezpośredniowwy-
nikuzakrzepicy;
zniedrożnościąlubupośledzonądrożnościążył
zbiorczychodprowadzającychkrewzkończyny,
np.zakrzepemżyłudowychibiodrowych.Utrud-
nionyodpływpowodujewzrostoporuiwsteczne
nadciśnienie,któreprzeniesionenażyłyobwodo-
wepowodujewzględnąniedomogęzastawek.
