Historia literatury francuskiej

Katarzyna Dybeł, Barbara Marczuk, Jan Prokop

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-14551-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

461

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Dybeł, Katarzyna; Marczuk, Barbara; Prokop, Jan. Historia literatury francuskiej. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, 461 s. ISBN 978-83-01-14551-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Dybeł, K.

A1 Marczuk, B.

A1 Prokop, J.

T1 Historia literatury francuskiej

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2007

SN 978-83-01-14551-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 35, author = "Dybeł, Katarzyna and Marczuk, Barbara and Prokop, Jan", editor = "", title = "Historia literatury francuskiej", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2007", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14551-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Dybeł, Katarzyna

AU - Marczuk, Barbara

AU - Prokop, Jan

ED -

TI - Historia literatury francuskiej

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2007

SN - 978-83-01-14551-4

ER -

Netografia (standard APA):

Dybeł, Katarzyna; Marczuk, Barbara; Prokop, Jan. Historia literatury francuskiej [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 [dostęp: 28 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-literatury-francuskiej-katarzyna-dybel-barbara-35.

nauki humanistyczne, literaturoznawstwo, historia literatury, filologie obce, języki romańskie, Język francuski

Nowoczesna prezentacja kierunków i wielkich osobowości literatury francuskiej!

Książka: - przedstawia aktualny stan badań nad literaturą francuską; - przystępnie opisuje węzłowe problemy gatunkowe - rozwój liryki, powieści, dramatu, szczegó...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14551-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

461

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp16
CZĘŚĆ I. ŚREDNIOWIECZE (Katarzyna Dybel)20
Ponadczasowość, nowatorstwo i specyfika literatury średniowiecznej Francji22
„Po cóż dziś wskrzeszać spróchniałe historie średniowiecza?”22
Francja w literackiej awangardzie średniowiecznej Europy23
Specyfika średniowiecznego tekstu literackiego27
Język28
Średniowieczny autor i odbiorca29
Mira profunditas: kontemplacja, słowo i milczenie31
„Bo nie zna snu blask od niej bijący”: literatura otwartości i wyruszania w drogę32
„By nie śpiewano o nas nieprzyjaznej pieśni”: chansons de geste (pieśni o czynach)34
Geneza i klasyfikacja34
Wyznaczniki epickości. Świat przedstawiony38
Materia bretońska41
„Trzeba mi umrzeć dla twojej miłości”: Dzieje Tristana i Izoldy42
„Znam ich wiele i nie chcę, by poszły w zapomnienie”: Lais Marie de France44
„Życie człowieka jest drogą”: Podróż św. Brendana spisana przez Benedykta47
„Wielu też ludzi tam schodziło i więcej nie wracało”: Czyściec św. Patryka49
Powieść średniowieczna: narodziny i ewolucja gatunku52
Wiek XII: narodziny, usamodzielnianie się i różnicowanie gatunku52
„Chcę wam na nowo opowiedzieć historię Aleksandra”: powieść antyczna53
Opowieść o Aleksandrze54
Opowieść o Tebach56
Opowieść o Eneaszu57
Opowieść o Troi57
„Księgi uczą, że Grecja jako pierwsza zyskała sławę rycerstwa i nauk”: powieść bizantyjska58
Opowieść o Herakliuszu58
Cligès59
„Artur nie umarł, bo nikt nie zna jego grobu”: powieść arturiańska60
Chrétien de Troyes62
Erek i Enida64
Lancelot albo Rycerz na wózku65
Iwen albo Rycerz z lwem66
Persewal albo Opowieść o Graalu67
„Oto przychodzą po mnie z dalekiego kraju, a ja – za twym przyzwoleniem – pragnę z nimi odejść”: eksperymenty prozy i kontynuacji69
Wiek XIII: poszukiwanie nowych rozwiązań69
Historia o św. Graalu71
Lancelot-Graal71
Merlin72
Lancelot pisany prozą74
Poszukiwanie św. Graala76
Śmierć Króla Artura78
Tristan pisany prozą79
„Littera gesta docet, quid credas allegoria…”: powieść alegoryczna81
Opowieść o Róży82
Opowieść o Lisie83
„Każdy powrócił szczęśliwy do swojego kraju”: dworna literatura późnego średniowiecza85
Wiek XIV–XV: kontynuacje i modyfikacje85
Księga Zakochanego Serca86
Perseforest86
Opowieść o Blandynie z Kornwalii87
Kobieta-wąż: wokół legendy Meluzyny88
Na początku była miłość: poezja albo siła twórczego pragnienia90
„Nic mnie nie cieszy, nic nie smuci prócz Miłowania mego w dali”: poezja trubadurów i truwerów91
„To wszystko miało się przydarzyć, więc się przydarzyło”: poezja ludzkiej doli i niedoli96
Pieśni krosienkowe96
„Tyle byłoby do opowiedzenia”: Rutebeuf i trudna prawda ludzkiej egzystencji97
Pastorele97
„Módl się o pokój, niebiosów królowo”: od Guillaume’a de Machaut do Karola Orleańskiego99
Guillaume de Machaut99
Christine de Pisan100
Eustache Deschamps100
Karol Orleański102
Sztuka „stałych form poetyckich”103
Geniusz w opałach i szkoła przetrwania: o poezji François Villona słów kilka108
Twórczość dramatyczna113
Teatr religijny113
„Wstańcie, śpiewajmy Te Deum!”: od dramatu liturgicznego do misteriów114
Quem quaeritis? – dramat liturgiczny114
„Będziesz królował...” albo Gra o Adamie115
„Kim jesteś ty, który tu przychodzisz?”: Cud o Teofilu117
„Od Wschodu aż do Katalonii”: Gra o św. Mikołaju117
„Pisma wypełnić trzeba”: sztuka misteriów120
Teatr świecki122
„Jeśli mnie kochasz, weź mnie razem z sobą”: XIII-wieczna Gra w teatrze komicznym123
Farsa albo śmiech za wszelką cenę124
CZĘŚĆ II. RENESANS (Barbara Marczuk)126
„Tak upragnione odrodzenie”128
Renesans i humanizm129
Prerenesans (1498–1515)132
Renesans we Francji132
Wczesny renesans (1515–34)134
Złoty okres renesansu (1534–60)135
Wiek żelaza i krwi (1560–98)136
Uświetnienie poezji138
Gotyk płomienisty138
„Żartobliwa elegancja”139
Ofensywa młodych140
Gwiazdy Plejady144
Pierre de Ronsard144
Poeta doctus, poeta vates144
Ut pictura poesis erit145
Francuski Petrarka?146
Historia i polityka147
Joachim du Bellay148
Miłość idealna148
Ostatnie wiersze148
Poezja rzymska149
Między Rodanem i Saoną: lyońska szkoła poezji150
Alchemia słowa: Maurice Scève152
Emblematyczny Canzoniere153
Erudycyjna epopeja154
„Muzy dworskie stręczycielki”155
Rozkwit narracji158
W kręgu Dekameronu158
Heptameron królowej Nawarry159
Historie tragiczne160
„Stos książek, którymi dzieci jeno się bawią” – powieść renesansowa161
Metamorfozy noweli161
Szkoła niemoralności162
Niedole miłości163
„Mistrz Alkofrybas, abstraktor piątej esencji” – François Rabelais164
„Fidrygałki faszerowane”165
„Historia wielce przeraźliwa”166
„Odtajałe słowa”167
„Sam siebie uczyniłem materią mojej książki” – Michel de Montaigne168
Honnête homme168
Trzy księgi Prób169
Dwa teatry renesansowe171
Tradycja średniowieczna171
Renesansowe misteria172
Moralitety173
Sotie i farsa174
Definicja gatunków175
Teatr humanistyczny175
Tragedia176
Komedia177
Pisarki renesansowe wobec sporu o kobiety (Sylwia Kinga Gruszka)179
Czy kobiety miały renesans?179
Spór o kobiety180
Kołowrotek czy pióro?182
Kobieta wykształcona184
Siostry w wierze185
Uczona hugenotka188
Renesansowa literatura protestancka (Sylwia Kinga Gruszka)190
Imperium Kalwina – rewolucja zwana reformà190
Poezja w służbie reformy191
Hugenota poetą193
„Zemsta ręki śmiertelnej”195
CZĘŚĆ III. LITERATURA BAROKU (Barbara Marczuk)198
Czy Francja miała epoki Baroku?200
Nowa wrażliwość201
Poezja bez reguł203
Poeci płonącej wyspy203
W kręgu libertynów206
La préciosité – wykwintność208
Powieść barokowa210
Astrea i mit pastoralny210
Historie tragiczne211
Antypowieść212
Próby ujarzmienia powieści214
Burleska jako przedłużenie nieregularności215
Teatr barokowy218
Tragedia nieregularna219
Tragikomedia219
„Wielki teatr świata”220
Dramat pasterski220
CZĘŚĆ IV. OD KLASYCYZMU DO POSTMODERNIZMU (Jan Prokop)222
Wiek XVII – klasycyzm224
Monarchia absolutna – Richelieu i centralizacja224
Panowanie „Króla-Słońca”224
François de Malherbe: dyscyplina i czystość języka225
W służbie monarchii: literatura i sztuka dworska225
Literatura poddana prawidłom sztuki poetyckiej: towarzyskość i konformizm226
Nicolas Boileau-Despréaux: sztuka poetycka – reguły a nie natchnienie rządzą literaturą227
Pierre Corneille: sztuka dramatu228
Blaise Pascal: człowiek jest „trzciną myślącą”229
Jean Racine: tragedia epoki klasycyzmu231
Jacques Bénigne Bossuet – ideolog francuskiego absolutyzmu232
Molière: rozkwit komedii francuskiej233
Jean de La Fontaine: największy bajkopisarz234
Psychologizm i moralistyka – uniwersalność234
Książę de La Rochefoucauld: kultura salonowa „złotego wieku”235
Pani de La Fayette: walka uczucia z obowiązkiem236
Jean de La Bruyère: Charaktery237
Klasycyzm w opozycji do barokowej ostentacji i migotliwej przemienności238
Kult antyku238
Świat elit dworskich i marginalizacja plebejskości238
Niezmienność wzorów greckich i rzymskich a ideał honnête homme238
Kodeks reguł wiążących twórcę239
Ład i rozumność dzieła odzwierciedla nad i rozumność natury239
Od romansu do powieści240
Romans jako seria zadziwiających przygód – początki psychologizmu240
Powieść pikarejska jako malowidło obyczajów241
Abbé Prévost i jego Manon243
Talent satyryczny Lesage’a243
Libertynizm244
Pierre Marivaux – realistyczna obserwacja i subtelna analiza psychologiczna244
Sceptycyzm religijny libertynów244
Pamiętniki, autobiografie, korespondencja jako studium natury ludzkiej od Montaigne’a do Geneta245
Salony jako ogniska życia literackiego248
Salony jako szkoła sociabilité249
Uczone białogłowy249
Charles Perrault: Bajki Babci Gąski251
Fénelon: Przygody Telemaka251
Schyłek wieku251
Klasycyzm na straży stabilności252
Nowoczesność jako szeroka rama253
Wiek XVIII – Oświecenie255
Modernité – długa nowoczesność255
Krytyka wszelkich autorytetów – koniec „świata chrześcijańskiego”262
Prekursorzy i początki oświecenia262
Spór „starożytników” i „nowożytników”262
Montesquieu – satyryczny obraz Francji265
Voltaire – mistrz duchowy oświecenia266
Prekursorstwo Descartesa268
W kręgu Encyklopedii268
Walka z „fanatyzmem” czyli religią. Dobry człowiek i złe instytucje268
Denis Diderot – Encyklopedia i Kubuś Fatalista i jego Pan270
Marie Jean Antoine Condorcet – pochwała postępu i oświaty271
André Chénier – zapowiedź romantyzmu272
Antoine Rivarol – pochwała języka francuskiego272
Cnota starorzymska i etos mieszczański. Cnota bez wyrzeczeń272
Nowe formy literackie – powieść, teatr, publicystyka274
Jean-Jacques Rousseau – projektodawca radykalnych zmian społecznych i politycznych275
Rynek literacki zastępuje mecenasa275
Beaumarchais: Wesele Figara – przygrywka do rewolucji 1789 r277
Henri Bernardin de Saint-Pierre: Paweł i Wirginia277
Przedrewolucyjni skandaliści – markiz de Sade i Choderlos de Laclos277
Czułe serca w zimnym wieku racjonalizmu278
Sentymentalizm jako cząstka duszy oświecenia278
Natura rozumie nasze serca – egzotyczna przyroda i początki industrializacji279
Wiek XIX – epoka romantyczna281
Rewolucja 1789 r. i jej wieloznaczne skutki. Legenda Napoleona281
Romantyczna reakcja przeciw racjonalizmowi282
Pani de Staël – romantyczna wrażliwość283
François-René Chateaubriand – początek francuskiego romantyzmu284
Benjamin Constant: Adolf – studium zobojętnienia286
Nowa uczuciowość286
Powrót do chrześcijaństwa i rycerskiego średniowiecza. Koloryt lokalny287
Alfred de Musset: Spowiedź dziecięcia wieku288
Raczej egzystencja niż esencja, raczej konkret niż ogólność288
Rozkwit francuskiego romantyzmu288
Ludowość i narodowość289
Francuska specyfika290
Gérard de Nerval – romantyczna antynowoczesność291
Pierre Jean de Béranger – poezja polityczna291
Jules Michelet – romantyczny patriotyzm historyka292
Twórczość jako poszukiwanie Absolutu292
Poeta jako prorok293
Victor Hugo: konserwatywny romantyk – republikanin – emigrant polityczny295
Alphonse de Lamartine – od lirycznego egotyzmu do politycznego zaangażowania296
Romantyczny historyzm – odwrót od mitologii antycznej297
Alfred de Vigny – „wieża z kości słoniowej”298
Tęsknota do przednowoczesności299
Romantycy i modernité300
Henri Murger – cyganeria (post)romantyczna: mit głodującego, ale wolnego i szczęśliwego artysty302
Théophile Gautier – autonomia sztuki302
Charles Baudelaire – egzystencjalna udręka i poszukiwanie nowości303
Leconte de Lisle – sztuka dla sztuki303
Sully-Prudhomme – od Parnasu do akademizmu306
Wiek XIX – powieść i realizm307
Odczarowanie świata. Zwykłość i przypadkowość307
Jednostka na falach przemian jako temat powieści308
Honoré de Balzac – dziejopis przemian epoki Restauracji i Monarchii Lipcowej309
Stendhal – marazm monarchii Burbonów310
George Sand – emancypantka na obrzeżach realizmu311
Prosper Merimée – klasyczna wstrzemięźliwość311
Sainte-Beuve – krytyk ponad pokoleniami311
Depolityzacja i „bezstronność” realistów312
Realizm i naturalizm312
Ernest Renan – mistrz duchowy pokolenia sceptyków313
Triumfy scjentyzmu313
Hippolyte Taine – rewizja poglądów na rewolucję 1789 r314
Jules Verne – potęga nauki i Rozumu315
Realizm jako antyromantyczność315
Gustave Flaubert – czołowy prozaik XIX w317
Bracia Goncourt – literacka sława spółki autorskiej318
Bohater powieści określony przez dziedziczność i środowisko319
Powieść realistyczna jako dziecko „nowoczesności”319
Powieść jako „zwierciadło przechadzające się po gościńcu”320
Emile Zola – naczelny wódz naturalizmu321
Jules Vallès – komunard i kontestator321
Guy de Maupassant – bezlitosny obraz francuskiego społeczeństwa322
Alphonse Daudet i Frédéric Mistral, piewcy prowansalskiej prowincji323
Henri Becque – radykalna krytyka mieszczańskiego światka323
Jules Renard – twórczość o elementach autobiograficznych323
Teatr bulwarowy – stereotypy budowane poprzez scenę dla mas324
Dekadentyzm i symbolizm325
Humor i ironia325
Jules Barbey d’Aurevilly – barokowość i ekstrawagancka romantyka328
Lautréamont – prekursor surrealizmu328
Auguste Villiers de l’Isle-Adam – spirytualistyczna reakcja na materializm i scjentyzm329
Paul Verlaine – „poeta przeklęty”329
Arthur Rimbaud – kultowy poeta surrealistów330
Joris-Karl Huysmans – sacrum jako źródło duchowego odrodzenia331
Léon Bloy – wróg burżuazyjnego materializmu i progresizmu331
Stéphane Mallarmé – patron symbolizmu331
Impresjonistyczne pisarstwo – Pierre Loti332
Edmond Rostand – powrót do stereotypów romantycznych333
Maurice Maeterlinck – symbolizm w teatrze333
Paul Bourget – obrona tradycyjnych wartości mieszczańskich333
Antysemityzm i nacjonalizm334
Maurice Barrès – nacjonalizm integralny335
Charles Maurras – ideolog monarchicznej prawicy336
Anatole France – wolteriański sceptycyzm337
Wiek XX – modernizm i awangarda338
Wątpliwości poznawcze modernizmu338
Alain Fournier – jawa i marzenie339
Kryzys kultury i kontestacja339
Charles Péguy – poeta mistyczny poszukujący prawdy i sprawiedliwości340
Alain (Emile Chartier) niezależny intelektualista341
Paul Valéry – hermetyzm i tradycja śródziemnomorskiego klasycyzmu342
Irracjonalność i geometryzm konstruktywistów343
Kryzys mowy i obsesja innowacji343
Rewolucja w języku poezji – poetyka absurdu344
„Nowi barbarzyńcy” – krytyka dekadenckiej cywilizacji jako wstęp do totalitarnych utopii i do rewolucji345
Dehumanizacja sztuki i literatury w modernizmie345
Nurt hymniczny346
Blaise Cendrars – globalność nowoczesnego świata347
Valéry Larbaud – poetycka turystyka „globtrottera”347
Guillaume Apollinaire – u początków poetyckiej awangardy XX w348
Witalizm i krytyka mechaniczności obok pochwały „masy, miasta i maszyny”348
Jean Cocteau – portret pokolenia powojennego349
Potrzeba wiary religijnej349
Paul Claudel – religijna żarliwość w kontrreformacyjnym duchu350
Powieść kroczy tradycyjnym szlakiem, choć głosi nowe przesłania351
Rozwój powieści351
Saint-John Perse – refleksja o miejscu człowieka w kosmosie przyrody351
Georges Duhamel – piewca „szarych ludzi”352
Romain Rolland – wołanie pacyfisty352
Marcel Proust: rekonstrukcja pamięci353
André Gide – szczerość i autentyczność ponad wszystko354
André Malraux – „jak hartowała się stal” albo lewicowy nietzscheanista355
Louis-Ferdinand Céline: Podróż do kresu nocy355
Raymond Radiguet – nawrót klasycyzmu355
André Maurois – biograf sławnych pisarzy i polityków357
Jean Giraudoux – wątki antyczne i współczesność357
Ludzie i zwierzęta w powieściach i opowiadaniach Colette357
Marcel Aymé i satyra obyczajowa357
François Mauriac – powieść katolicka358
Georges Bernanos – religijny wymiar ludzkiego losu359
Montherlant – wielbiciel heroizmu360
Piewcy Prowansji: Giono i Pagnol360
Anouilh – sztuki „różowe” i „czarne”361
Antoine de Saint-Exupéry – pisarz-humanista361
Między zaangażowaniem i politycznym indyferentyzmem361
Między sztuką dla wybranych a tęsknotą do masowości362
Dadaizm i surrealizm363
Jacques Prévert – radykalny nonkonformista363
André Breton – twórca surrealizmu364
Henri Michaux – oniryczność i absurd365
Max Jacob – ironia, kaprys i mistyka365
Raymond Queneau i zabawa z językiem365
Intelektualiści od Voltaire’a do Sartre’a366
Intelektualista jako autorytet moralny w czasach dechrystianizacji366
Kontestacja kultury burżuazyjnej i kapitalizmu – fascynacja sowieckim komunizmem – intelektualiści na lewicy (intellectuels de gauche)367
Paul Eluard – surrealista, działacz lewicowy w Ruchu Oporu, związany ze stalinowskim komunizmem368
Jean-Paul Sartre – mistrz duchowy intelektualnej lewicy369
Louis Aragon – entuzjasta komunizmu369
Albert Camus – obrona ludzkiej godności371
Boris Vian – młody zbuntowany371
Po drugiej wojnie światowej372
Nowa powieść – le nouveau roman373
Odwrót od tradycyjnej fabuły i psychologii postaci oraz depolityzacja373
Własna droga Marguerite Yourcenar373
Alain Robbe-Grillet, teoretyk le nouveau roman – Sarraute – Duras – Simon374
Michel Butor – nouveau roman i collages375
Prekursorzy375
Simenon – znakomite czytadło375
Teatr absurdu – absurdalność świata odbita w absurdalności sztuki375
Przełamanie tradycyjnych konwencji w teatrze376
Samuel Beckett: Czekając na Godota376
Eugène Ionesco: Krzesła i Łysa śpiewaczka377
Jean Genet – outsider i skandalista377
Odwrót od dogmatów nowoczesności i zakwestionowanie awangardowej innowacyjności378
Postmodernizm378
Powrót do kultury masowej380
Roland Barthes – pełne wyzwolenie pragnień380
Georges Perec – twórczość jako eksperyment381
Jean-Marie Gustave Le Clezio – samotność i obsesja śmierci381
Amerykanizacja Francji i antyamerykanizm Francuzów382
Komercjalizacja literatury i sztuki382
Środki przekazu arbitralnie kreują sukces twórcy382
Konkluzja – Dylematy XXI w. (Jan Prokop)384
Bibliografia dotycząca wszystkich epok389
Indeks nazwisk396
Tablice chronologiczne412