Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IIIrozbiórPolski
3
IIIrozbiórPolski.OnowympodzialeziempolskichmówionowPetersburgu,
WiedniuiBerliniejużwczasietrwaniapowstania1794r.Głównątroską
każdegoztrzechmocarstwrozbiorowychbyłoniedopuszczeniedowzmocnienia
konkurenta.Chodziłoozagarnięciejaknajwiększychzdobyczykosztemdwu
pozostałychrywali.NajpoważniejszenapięciaistniałymiędzyPrusamiaAu-
strią.Zajęcieprzezwojskapruskie15czerwca1794r.Krakowaizakusyna
ziemiewojewództwkrakowskiegoisandomierskiegouświadomiłyWiedniowi,
żemonarchiahabsburskamożepaśćofiarą„niesprawiedliwegopodziału”.
Wczasiepowstaniakościuszkowskiegopolitycypolscysądzili,żeAust-
rianiejestzainteresowanaupadkiemPolski,gdyżdzielijąwieleodRosjiiPrus.
Wiedeńtezłudzeniaumiejętniepodtrzymywał,alejednocześnieprzygotowy-
wałsiędozagarnięciatakiejczęści(„działodpowiedni”)ziempolskich,bypo-
wetowaćsobieutratętego,czegoniewziętow1793r.Jużlatem1794r.au-
striackiministersprawzagranicznychFranzvonThugutinstruowałamba-
sadoraLudwigavonCobenzlawPetersburgu,żepowstanieukazało„nieod-
partąkoniecznośćnowegorozbioru”,azatem„całkowitypodziałtego,co
jeszczezostałojakoterytoriumpolskie,bardziejsięwydajezgodnyzinteresami
NajjaśniejszegoPananiżnowyrozbiórczęściowy”.
DoostatecznejlikwidacjiRzeczypospolitejdążyłaKatarzynaII.Bez-
przedmiotowebyływięcpropozycje(podobniejakw1792)osadzenianatronie
polskimw.ks.KonstantegoPawłowicza,młodszegownukacarycy.WPeters-
burguniechcianoryzykowaćpozostawieniajakiegośskrawkapaństwapol-
skiego,którewprzyszłościmogłobysięstaćośrodkiemnowegosamodzielnego
ruchupolitycznego.
ZwycięskaRosjastanęłaprzedpolitycznąkoniecznościąpodzieleniasię
polskimłupemzesprzymierzeńcami.Prusyżądaływiele:Warszawy,Krakowa,
ŻmudziiKurlandii.AustriacyniezamierzalirezygnowaćzKrakowa,okupo-
wanegoprzezPrusy,imieliapetytnaSandomierskie,Lubelskie,Podlasieoraz
częśćWołynia.KatarzynaIIicesarzFranciszekIIzawarli3stycznia1795r.
rosyjsko-austriackitraktatrozbiorowy,gwarantującyobustronomodpowiednie
terytoria,askierowanyprzeciwPrusom,gdybyniezadowolonezpodziałowych
decyzjizechciałyzbrojniedochodzićswychroszczeń.
Prusy,widzączagrożenieswychinteresównaziemiachpolskich,wyco-
fałysięzkoalicjiprzeciwrewolucyjnejFrancji,zawierając5kwietnia1795r.
pokójwBazylei.WRosjiiAustriiwidzianowtymzapowiedźukładuso-
juszniczegomiędzyFrancją,Prusami,Szwecją,DaniąiTurcją,skierowanego
przeciwRosjiorazAustrii.Zarysowałasięgroźbakonfliktuzbrojnegomiędzy
PrusamiaAustriąiRosją.ZaborcyzaczęlisięwzajemniestraszyćPolakami:
Prusacychcieliprzeciągnąćnaswąstronęgen.AntoniegoMadalińskiego
izabiegaliopozyskaniegen.JanaHenrykaDąbrowskiego,acarycaKatarzy-
naIImiałamówić:„wypuszczęmegobiednegozwierzaKościuszkę”.
