Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rok1809
63
poddaństwachłopówizwiązanychznimograniczeńprawnych.Zadecydował
otymosobiścieNapoleon,codobitnieoznajmiłczłonkomKomisjiRządzącej
wDreźnie.Chłopiodzyskaliwolnośćosobistą.Konstytucjanierozstrzygała
jednakkwestiitakpodstawowej,jakąbyławłasnośćziemiprzeznichupra-
wianej.Dotychczaschłopiwypełniającyobowiązkipańszczyźnianemieli
dziedziczneprawodoswejzagrodyorazuprawianejziemi.CowięcejUniwersał
połanieckiz7maja1794r.gwarantowałchłopomnieusuwalnośćzziemi,
zasadętęuznawaływładzepruskie,aKomisjaRządzącapotwierdziłaprawodo
zagrodyiużytkowanejziemidlawszystkichchłopów.Toteżogólnyprzepis
konstytucjiwywoływałrozbieżneinterpretacje.Chłopiuważali,żezostali
uwolnienitakżezpowinnościpańszczyźnianych,odmawialipracy„napań-
skim”,coniepokoiłoszlachtę.
Wątpliwościprzeciąłdekretkrólewskiz21grudnia1807r.(„dekret
grudniowy”):ziemięuprawianąprzezchłopówuznanozawłasnośćpana.
Chłopi,jużosobiściewolni,moglisięprzenosićwinnemiejsce,pozostawiając
uprawianąziemię,zabudowania,inwentarzorazplony.Zasadykorzystania
przezchłopówzziemimiałyokreślaćdobrowolneumowyzdziedzicami.Chłop
stałsięosobiściewolny,alecałkowiciematerialniezależnyodpana.Byłoto
pogorszeniesytuacjiprawnejchłopówiotwierałomożliwośćrugowaniaich
zziemi.Jednocześniestałosiętojednymzczynnikówhamującychgospodarczy
rozwójkraju.Torozwiązanieprawne,korzystnedlaszlachtyziemiańskiej,
okazałosiętrwalszeodsamegoKsięstwaWarszawskiegozoczywistąszkodądla
stosunkównawsipolskiej.
ROK1809
ArmiaKsięstwaWarszawskiego.Zwojny1806–1807wojskopolskiewyszło
wsileponad30tys.żołnierzy,alewtrakciedziałańwojennychdolipca1807r.
przezjegoszeregiprzeszłoponad50tys.ludzi.KonstytucjaKsięstwaokreślała
liczebnośćarmiistałej(„etat”)na30tys.,niewliczającwtogwardiinaro-
dowych.Służbatrwała6lat,w1808r.wprowadzonopowszechnyobowiązek
(zwyłączeniemŻydów)ipobórdowojskamężczyznod21do27rokużycia.
Ujednoliconoorganizacjęwojska.DyrekcjaWojny,działającaodstycznia
1807r.,zostałaprzekształconawMinisteriumWojny,równieżoddanewręce
ks.JózefaPoniatowskiego,któryjesienią1808r.zostałnaczelnymwodzem.Na
szefaSztabuGeneralnego,odpowiedzialnegozawyszkoleniebojowe,powołano
gen.FranciszkaFiszera.Nabazie3legii,sformowanychw1806r.,utworzono3
dywizje:każdaskładałasięz4pułkówpiechoty,2pułkówjazdy(ułanów
istrzelcówkonnych),batalionuartylerii(18dział)ibatalionusaperów.
Zorganizowanotabory,korpusykadetówwKaliszuiChełmnieorazWyższą
