Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
ODZWĄTPIENIADOWALKIONIEPODLEGŁOŚĆ
Rosjiwkoalicji,atakżeoodciągnięcieczęścisiłaustriackich.Turcjabyławięc
naturalnymsprzymierzeńcemsprawypolskiej,ajejterytoriumdobrym
miejscemtworzeniapolskichformacjiwojskowych.Nahasło:„Ktokocha
Ojczyznę,niechidzienaWołoszczyznę”,odjesieni1794r.brygadierJoachim
DeniskogromadziłpowstańcówwpółnocnejMołdawii,napograniczuturecko-
-austriacko-rosyjskim.Czekanonawojnęiwspółdziałaniezarmiąturecką.
DoKonstantynopolazmisjamiodDeputacjiPolskiej(izawiedządyplomacji
francuskiej)przybyliMichałKleofasOgiński(1795)igen.FranciszekRym-
kiewicz(1796).LatemtegożrokuzpomysłemwywołaniapowstaniawGalicji
pojawiłsięgen.KsaweryDąbrowski,aleskłóconyzemigracjąwiększejroli
nieodegrał.PrzeciwnirewoltowaniuGalicjibylitamtejsikonspiratorzy
zCentralizacjiLwowskiej.Niemniejjednakplanuatakunazabóraustriacki
izdobyciaLwowaniezarzucono.Wiosną1797r.brygadierDeniskorozpoczął
przygotowania,wporozumieniuzCentralizacją,dowznieceniaantyaustriac-
kiegopowstania.Naprzełomieczerwcailipca1797r.Deniskonaczele200
powstańcówzaatakowałaustriackieposterunkinagranicymiędzyDniestrem
aPrutem.Staranosięzaagitowaćchłopówzapowiedziąlikwidacjipańszczyzny.
Źleprzygotowanaijeszczegorzejprzeprowadzonawyprawapowstańcza
zakończyłasięklęskąwstarciupodDobronowcamizprzeważającymisiłami
austriackimi,wspieranymiprzezchłopówbukowińskich.Kilkudziesięciu
powstańcówpoległowwalce,kilkunastuwziętychdoniewoliAustriacypo-
wiesili.Dwajorganizatorzyruchuskończylimarnie.Gen.KsaweryDąbrowski
jużwmaju1797r.ruszyłdoPetersburganawezwaniecaraPawłaI,został
rosyjskimgenerałemiformowałnaLitwiepułkułańskizłożonyzmłodzieży
polskiej.PorokuzałamałsięmoralnieDenisko,przeszedłtakżenasłużbę
rosyjską,pisałraportyostanietureckiejarmiiiwnagrodędostałwieś.
Tapierwszapróbawywołaniapowstaniapozostałaepizodembezwiększe-
goznaczeniadlasprawpolskich.Wtymczasienagłównąscenęwkraczały
legionypolskieweWłoszech.Tamteżudalisięoficerowieiżołnierzepolscy
zTurcji,gdzieaustriackainterwencjaudaremniładalszeprzygotowaniapo-
wstańcze.
„ZZIEMIWŁOSKIEJDOPOLSKI”–LEGIONYPOLSKIE1797–1801
Ideaiorganizacja.Wmarcu1796r.rozwiałysięzłudzenianapomocPrus.
Pozostawałanadzieja,żewięcejprzyniosązabiegipolitycznewsamejFrancji.
Gen.JanHenrykDąbrowski,wzywanyprzezpolitycznychprzyjaciół30wrześ-
nia1796r.przybyłdoParyża.DziesięćdnipóźniejzłożyłDyrektoriatowinotę
przedstawiającąplanutworzeniaprzybokuarmiifrancuskiejlegionówpol-
skichzjeńców–Polakówzarmiiaustriackiejiprzebywającychnaemigracji
