Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
2.PRZEGLĄDWYBRANYCHTEORIIWYJAŚNIAJĄCYCH
ZJAWISKOAGRESJIWSZKOŁACH
Istniejewielenaukowychanalizwyjaśniającychpowstawanieiwystępowa-
nieagresjiiprzemocy.Oprócztradycyjnychinowszychteoriibiologicznych,
psychologicznych,socjologicznychczykryminologicznychpojawiająsięcoraz
liczniejszekoncepcjeintegracyjne,starającesiędokonaćsyntezyistniejących
podejśćbądźzaadaptowaćiodnieśćjedokonkretnych,specyficznychobszarów
życia.Nieinaczejwyglądasytuacjawodniesieniudodośćspecyficznegoterenu
badawczego,jakimjestszkoła.
Teoretycznepodejściadoproblematykiagresjiiprzemocywszkoleniema-
jądługiejtradycjizarównowpolskiej,jakiświatowejpedagogice(por.Surzy-
kiewicz2000).Próbyanalizyiinterpretacjizjawiskaopierająsięwięcwdużej
mierzenazaadaptowanychteoriachdyscyplin,którepochwalićsięmogądługą
tradycjąbadańwtejdziedzinie,awięcpsychologiiorazsocjologii.Wzależności
odprzyjętychzałożeńsięgasięrównieżdokoncepcjineurobiologicznychoraz
kryminologicznych.
Poniżejzostałyzaprezentowanetekoncepcjeinterpretacyjne,którewydają
sięwnajlepszysposóbwyjaśniaćzjawiskoszkolnejagresjiiprzemocy.Zesta-
wienietomacharakterprzeglądowy,skrótowyisłużyraczejsystematyzacji
myśliteoretycznejnatymobszarzeniżwnikliwemuprzedstawieniuwszystkich
teorii,którezresztąwramachtejpracyniejestmożliwe
6.Przedstawionewy-
braneteorieikoncepcjeinterpretacyjnedotyczącepowstawaniazjawiskaagresji
iprzemocyzostałyzatemzawężonedotych,którewgmiędzynarodowejlite-
raturybadańnadagresjąiprzemocąwszkoleuznanesązanajbardziejtrafne
wwyjaśnianiuzjawiskaitozarównowkontekściemechanizmówfunkcjonowania
agresji,jakiwokreśleniuichuwarunkowańzeszczególnymuwzględnieniem
kontekstuszkolnego.Wskazanietychteoriiwydajesięwtejczęścipracyjak
najbardziejzasadneiwręczkoniecznedlazasygnalizowaniaszerokichinspiracji
teoretyczno-badawczychwykorzystanychwfazieformułowaniaszczegółowych
problemówbadawczychorazpodczasdefiniowaniaoperacyjnegozmiennych.
Każdorazowobyłapodejmowanapróbaprzynajmniejzasygnalizowania
znaczeniaposzczególnychpodejśćdlapraktykidziałańwychowawczychwod-
niesieniudoproblematykiagresjiiprzemocyuuczniów.Jakoramyorientacyjne
dlawyboruprezentowanychtutajmodeliposłużyłozestawienie22teorii
wyjaśniającychzjawiskoszkolnejagresjiiprzemocyuSchubartha(1998).
6Szerzejnatematpsychologicznychteoriiwyjaśnianiaagresjipor.np.Bandura(1979),Nol-
ting(1992),Geen(1990),Schubarth(1998),natematsocjologicznychorazkryminologicznych
modeliwyjaśniającychprzestępczość,przemocizachowaniadewiacyjnepor.np.Hołyst(1979),
Böhnisch(1998),Lamnek(2001),natematprzydatnościróżnychkoncepcjiteoretycznychdla
problematykiagresjiiprzemocywszkolepor.np.Schubarth(1998),Meier(2004),Melzer,
Schubarth,Ehninger(2004),Varbelow(2005).
