Anestezjologia i intensywna opieka

Laura Wołowicka

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-4859-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

585

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Anestezjologia i intensywna opieka. Red. Wołowicka, Laura . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014, 585 s. ISBN 978-83-200-4859-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Wołowicka, L.

T1 Anestezjologia i intensywna opieka

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-200-4859-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 129574, author = "", editor = "Wołowicka, Laura", title = "Anestezjologia i intensywna opieka", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-200-4859-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Wołowicka, Laura

TI - Anestezjologia i intensywna opieka

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-200-4859-9

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Wołowicka, Laura. Anestezjologia i intensywna opieka [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2014 [dostęp: 05 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/anestezjologia-i-intensywna-opieka-laura-wolowicka-129574.

anestezjologia, położnictwo, podręcznik, klinika, intensywna terapia

Jest to pierwszy zintegrowany podręcznik z tej dziedziny na rynku wydawniczym. Stanowi źródło aktualnej wiedzy i niezbędnych umiejętności, przydatnych w nauce i praktyce w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego oraz intensywnej terapii i op...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-4859-9

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

585

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz autorów5
Przedmowa8
Spis skrótów30
CZEŚĆ I — ANESTEZJOLOGIA I INTENSYWNA TERAPIA 32
ANESTEZJOLOGIA34
1. Rys historyczny anestezjologii, intensywnej terapii i pielęgniarstwa anestezjologicznego — Laura Wołowicka36
1.1. Krótka historia znieczulenia36
1.2. Krótka historia intensywnej terapii37
1.3. Krótka historia pielęgniarstwa anestezjologicznego39
Piśmiennictwo39
Pytania i zadania kontrolne39
2. Przygotowanie chorego do znieczulenia— Iwona Trojanowska 40
2.1. Wywiad41
2.2. Badanie przedmiotowe42
2.3. Badania laboratoryjne43
2.4. Ryzyko związane z operacją44
2.5. Premedykacja44
2.6. Leki stosowane najczęściej w premedykacji45
Piśmiennictwo46
Pytania i zadania kontrolne46
3. Leki w anestezjologii — Dariusz Luboń, Leszek Machej 47
3.1. Wziewne środki znieczulające ogólnie48
3.2. Anestetyki lotne49
3.3. Dożylne środki znieczulające50
3.4. Środki zwiotczające52
3.5. Środki miejscowo znieczulające53
Piśmiennictwo53
Pytania i zadania kontrolne53
4. Znieczulenie ogólne — Wojciech Gaszyński,Waldemar Machała54
4.1. Aparat do znieczulenia55
4.2. Metody znieczulenia ogólnego57
4.3. Rodzaje znieczulenia ogólnego57
4.4. Anestetyki wziewne58
4.5. Środki zwiotczające mięśnie59
4.6. Dożylne środki znieczulenia ogoónego61
Piśmiennictwo64
Pytania i zadania kontrolne64
5. Znieczulenie przewodowe — Wojciech Gaszyński,Waldemar Machała, Tomasz Gaszyński 65
5.1. Podział znieczuleń przewodowych65
5.2. Środki znieczulenia przewodowego67
5.2.1. Czynniki kliniczne wpływające na działanie środków znieczulenia przewodowego68
5.3. Podział znieczulenia przewodowego69
Piśmiennictwo72
Pytania i zadania kontrolne72
6. Znieczulenie w chirurgii ogólnej — Maria Wujtewicz73
6.1. Zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej73
6.2. Niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się74
6.3. Utrata ciepła75
6.4. Niepożądane reakcje związane z drażnieniem trzewi75
6.5. Zwiotczenie mięśni poprzecznie prążkowanych75
6.6. Upośledzenie czynności układu oddechowego76
6.7. Metody znieczulenia76
6.8. Prowadzenie znieczulenia76
6.9. Chirurgia laparoskopowa77
Piśmiennictwo78
Pytania i zadania kontrolne78
7. Znieczulenie w neurochirurgii — Leon Drobnik 79
7.1. Zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe80
7.2. Niedokrwienie i niedotlenienie mózgowia81
7.3. Wpływ środków stosowanych w znieczuleniu ogólnym na metabolizm mózgowia i mózgowy przepływ krwi84
7.4. Monitorowanie chorych znieczulanych do zabiegów neurochirurgicznych85
7.5. Znieczulenie do zabiegów naczyniowych mózgu z otwarciem jamy czaszki86
7.6. Znieczulenie do zabiegów w dole tylnym czaszki87
7.7. Znieczulenie do operacji zmian nowotworowych w ośrodkowym układzie nerwowym88
7.8. Znieczulanie chorych z pourazowymi obrażeniami mózgowia88
Piśmiennictwo89
Pytania i zadania kontrolne89
8. Znieczulenie w położnictwie i ginekologii — Michał Gaca, Natalia Kokot 90
8.1. Znieczulenie w ginekologii90
8.2. Znieczulenie w położnictwie91
8.3. Zmiany fizjologiczne w ciąży92
8.3.1. Układ krążenia92
8.3.2. Układ oddechowy93
8.3.3. Metabolizm94
8.3.4. Przewód pokarmowy94
8.4. Bezpieczeństwo stosowania leków anestezjologicznych w ciąży95
8.3.5. Ośrodkowy układ nerwowy95
8.3.6. Układ krzepnięcia krwi95
8.5. Znieczulenie do cięcia cesarskiego — znieczulenie podpajęczynówkowe97
8.6. Znieczulenie do cięcia cesarskiego — znieczulenie ogólne97
8.7. Znieczulenie ciężarnej do zabiegów niepołożniczych98
Piśmiennictwo99
Pytania i zadania kontrolne99
9. Znieczulenie porodu — Hanna Billert100
9.1. Ból porodowy100
9.2. Sposoby uśmierzania bólu porodowego102
9.3. Blokady centralne — najskuteczniejsze sposoby znieczulania porodu103
9.4. Inne metody znieczulenia przewodowego106
9.5. Układowe stosowanie opioidów107
9.5.1. Metody wziewne108
9.5.2. Niefarmakologiczne i alternatywne metody uśmierzania bólu porodowego108
Piśmiennictwo109
Pytania i zadania kontrolne109
9.5.3. Podsumowanie109
10. Znieczulenie w ortopedii i chirurgii urazowej— Alicja Bartkowska-Śniatkowska 110
10.1. Zasady ogólne110
10.2. Znieczulenie przewodowe a profilaktyka i leczenie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej113
10.3. Zator tłuszczowy113
10.4. Znieczulenie w wybranych zabiegach ortopedycznych113
10.4.1. Endoprotezoplastyka stawów biodrowych i kolanowych113
10.4.2. Złamanie szyjki kości udowej114
10.4.3. Inne zabiegi115
10.4.4. Operacje nagłe po urazach wielonarządowych115
10.5. Kryteria wyboru rodzaju znieczulenia116
Piśmiennictwo117
Pytania i zadania kontrolne117
11. Znieczulenie w laryngologii i chirurgii twarzowo-szczękowej — Iwona Trojanowska 118
11.1. Odrębności znieczulenia do wybranych zabiegów120
11.1.1. Usunięcie migdałka adenoidalnego (gardłowego) i migdałków podniebiennych120
11.1.2. Operacje ucha120
11.1.3. Mikrochirurgia wewnątrzkrtaniowa121
11.1.4. Wycięcie krtani122
11.1.5. Guzy głowy i szyi123
11.1.6. Urazy twarzoczaszki123
Piśmiennictwo124
Pytania i zadania kontrolne124
12. Znieczulenie w okulistyce — Alicja Bartkowska–Śniatkowska125
12.1. Odrębności zabiegów okulistycznych126
12.1.1. Nieruchome pole operacyjne126
12.1.2. Kontrola ciśnienia wewnątrzgałkowego126
12.1.3. Ograniczenie krwawienia w polu operacyjnym127
12.1.4. Znieczulenie127
12.1.5. Odruch oczno-sercowy127
12.1.6. Kontrola szerokości źrenic128
12.1.7. Wymioty pooperacyjne128
12.2. Uwagi praktyczne dotyczące znieczulenia129
12.3. Wybór sposobu znieczulenia129
12.2.1. Premedykacja129
12.3.1. Znieczulenie miejscowe129
12.4. Zasady znieczulenia ogólnego130
12.3.2. Znieczulenie ogólne130
12.4.1. Wybór leków do znieczulenia ogólnego131
12.4.2. Znieczulenie miejscowe czy ogólne?131
12.4.3. Czy sedacja może stanowic´ metodę alternatywną w stosunku do znieczulenia ogólnego?131
12.5. Znieczulenie w wybranych zabiegach okulistycznych132
12.5.1. Operacja jaskry132
12.5.2. Operacja odwarstwienia siatkówki132
12.5.3. Operacja zaćmy133
12.5.4. Operacje zeza133
12.5.5. Operacje okulistyczne nagłe133
Piśmiennictwo134
Pytania i zadania kontrolne134
13. Znieczulenie u dzieci — Dariusz Luboń, Monika Nowicka 135
13.1. Aspekt psychologiczny postępowania anestezjologicznego135
13.2. Odrębności anatomiczne i fizjologiczne136
13.2.1. Układ oddechowy136
13.2.2. Układ krążenia137
13.2.3. Termoregulacja137
13.2.4. Gospodarka płynowa138
13.2.5. Skład krwi138
13.2.6. Przygotowanie do znieczulenia i premedykacja138
13.3. Sprzęt anestezjologiczny139
13.2.7. Karencja pokarmowa139
13.2.8. Premedykacja139
13.4. Indukcja znieczulenia ogólnego140
13.4.1. Znieczulenie wziewne140
13.5. Znieczulenie przewodowe141
13.6. Znieczulenie noworodka141
13.4.2. Znieczulenie dożylne141
13.4.3. Ekstubacja141
Piśmiennictwo142
Pytania i zadania kontrolne142
14. Znieczulanie chorych w wieku podeszłym— Maria Wujtewicz 143
14.1. Przygotowanie przedoperacyjne144
14.2. Premedykacja145
14.3. Wybór metody znieczulenia145
14.4. Wprowadzenie do znieczulenia146
14.5. Podtrzymanie znieczulenia147
14.6. Wczesny okres pooperacyjny147
Piśmiennictwo148
Pytania i zadania kontrolne148
15. Znieczulenie w endokrynologii — Tomasz Łazowski, Teresa Korta 149
15.1. Układ wewnątrzwydzielniczy149
15.2. Gruczoły wydzielania wewnętrznego150
15.3. Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego152
15.3.1. Cukrzyca152
15.3.2. Wyspiak (insulinoma)154
15.3.3. Choroby tarczycy154
15.3.4. Choroby nadnerczy155
15.3.5. Guzy przysadki155
Piśmiennictwo156
Pytania i zadania kontrolne156
16. Znieczulenie w urologii. Znieczulenie do przeszczepienia nerki i trzustki — Tomasz Łazowski 157
16.1. Metody znieczulenia157
16.2. Specyficzne problemy znieczulenia w urologii158
16.3. Postępowanie anestezjologiczne podczas operacji przeszczepienia nerki160
16.3.1. Wywiad, premedykacja, przygotowanie do operacji160
16.3.2. Postępowanie160
16.4. Postępowanie u chorych ze schyłkowa niewydolnością nerek i cukrzycą. Przeszczepienie trzustki162
Piśmiennictwo163
Pytania i zadania kontrolne163
17. Znieczulenie w chirurgii jednego dnia— znieczulenie ambulatoryjne — Tomasz Łazowski 164
17.1. Metody znieczulenia164
17.2. Ocena przedoperacyjna166
17.3. Dobór chorych166
17.4. Niezbędne badania laboratoryjne zlecane przed operacją i znieczuleniem167
17.5. Eliminacja konieczności intensywnego nadzoru pooperacyjnego168
Piśmiennictwo169
Pytania i zadania kontrolne169
18. Bezpieczeństwo znieczulenia — Krzysztof Przesmycki 170
Piśmiennictwo176
Pytania i zadania kontrolne176
19. Powikłania znieczulenia ogólnego i przewodowego— Laura Wołowicka177
19.1. Podział i charakterystyka powikłań´177
19.2. Powikłania oddechowe177
19.3. Powikłania krążeniowe178
19.4. Powikłania ze strony ośrodkowego układu nerwowego179
19.5. Zaburzenia termoregulacji179
19.6. Powikłania znieczuleń´ przewodowych180
Piśmiennictwo181
Pytania i zadania kontrolne181
19.6.1. Inne powikłania181
20. Opieka pooperacyjna na oddziale wybudzeń— Krzysztof Przesmycki, Małgorzata Lalak-Dybała182
20.1. Standardy postępowania i organizacja opieki pooperacyjnej na oddziałach wybudzeń — historia182
20.2. Niestabilność´ czynności życiowych po znieczuleniu183
20.3. Standardy postępowania na oddziale wybudzeń184
20.4. Personel oddziału wybudzeń186
20.5. Lokalizacja i wielkość´ oddziału wybudzeń186
20.6. Rutynowe postępowanie pooperacyjne187
Piśmiennictwo188
Pytania i zadania kontrolne188
INTENSYWNA TERAPIA 190
1. Ostra niewydolność´ oddechowa — Maria Wujtewicz 192
1.1. Podział ostrej niewydolności oddechowej192
1.2. Patofizjologia ostrej niewydolności oddechowej193
1.3. Objawy kliniczne ostrej niewydolności oddechowej195
1.4. Rozpoznanie ostrej niewydolności oddechowej195
1.5. Leczenie ostrej niewydolności oddechowej196
1.6. Zespół ostrych zaburzeń´ oddechowych (ARDS)196
Piśmiennictwo197
Pytania i zadania kontrolne197
2. Wentylacja mechaniczna — Maria Wujtewicz198
2.1. Metody wentylacji mechanicznej199
2.2. Metody poprawy utlenowania krwi200
2.3. Skutki niepożądane wentylacji mechanicznej201
2.4. Monitorowanie wentylacji202
2.5. Odzwyczajanie od respiratora202
Piśmiennictwo203
Pytania i zadania kontrolne203
3. Wstrząs — Grażyna Durek 204
3.1. Patofizjologia wstrząsu206
3.2. Obraz kliniczny wstrząsu208
3.3. Leczenie wstrząsu210
Piśmiennictwo213
Pytania i zadania kontrolne213
4. Stany nieprzytomności — śpiączki— Wojciech Gaszyński, Anna Samborska-Sablik214
4.1. Przyczyny śpiączek216
4.2. Postępowanie wstępne218
4.3. Rozpoznanie śpiączki220
4.4. Zapobieganie uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego225
4.5. Ogólne zasady postępowania z chorym nieprzytomnym226
4.6. Rokowanie w śpiączce227
Piśmiennictwo228
Pytania i zadania kontrolne228
5. Obrażenia — Iwona Trojanowska, Laura Wołowicka229
5.1. Wskazania do przyjęcia na oddział intensywnej terapii229
5.2. Priorytety postępowania leczniczego i diagnostycznego229
5.3. Rozpoznawanie obrażeń´ i powikłań pourazowych w intensywnej terapii231
5.4. Obrażenia klatki piersiowej i jamy brzusznej231
5.4.1. Klasyfikacja obrażeń´ klatki piersiowej231
5.5. Obrażenia ośrodkowego układu nerwowego. Wytyczne intensywnej terapii233
5.6. Ostra niewydolność´ oddechowa w ciężkich obrażeniach. Wytyczne intensywnej terapii233
5.7. Wstrząs urazowy234
5.8. Analgosedacja235
5.9. Leczenie żywieniowe236
Piśmiennictwo236
Pytania i zadania kontrolne236
6. Ostre zespoły brzuszne — Laura Wołowicka237
6.1. Charakterystyka ogólna ostrych zespołów brzusznych237
6.2. Niedrożność´ jelit i zapalenie otrzewnej238
6.3. Ostre zapalenie trzustki240
6.4. Ostre niedokrwienie krezki240
Piśmiennictwo241
Pytania i zadania kontrolne241
7. Ostra niewydolność nerek i wątroby — Tomasz Łazowski, Agata Paczkowska 242
7.1. Ostra niewydolność nerek242
7.1.1. Ostra niewydolność nerek u chorych leczonych na oddziale intensywnej terapii242
7.1.2. Niewydolność nerek przednerkowa243
7.1.3. Niewydolność nerek nerkowa244
7.1.4. Niewydolność nerek zanerkowa246
7.2. Ostra niewydolność wątroby249
7.2.1. Objawy ostrej niewydolności wątroby250
7.2.2. Zaburzenia innych układów251
7.2.3. Rokowanie252
7.2.4. Metody leczenia252
Piśmiennictwo254
Pytania i zadania kontrolne254
8. Sepsa — Grażyna Durek255
8.1. Ostra dysfunkcja narządowa spowodowana przez sepsę259
8.2. Leczenie ciężkiej sepsy261
Piśmiennictwo265
Pytania i zadania kontrolne265
9. Choroby nerwowo-mięśniowe — zagadnienia wybrane— Krzysztof Kusza 267
9.1. Miopatie268
9.1.1. Dystrofia mięśniowa postępująca Duchenne’a268
9.2. Choroby płytki motorycznej (nerwowo-mięśniowej)269
9.2.1. Miastenia rzekomoporaźna (myasthenia gravis)—choroba Erba–Goldflama270
9.2.2. Intensywna terapia miastenii rzekomoporaźnej271
9.3. Ostre polineuropatie zapalne273
9.3.1. Zespół Guillaina–Barrégo273
9.3.2. Intensywna terapia zespołu Guillaina–Barrégo273
9.4. Neuropatie chorych krytycznie276
9.4.1. Polineuropatia chorych krytycznie276
9.4.2. Miopatia chorych krytycznie276
Piśmiennictwo277
Pytania i zadania kontrolne277
10. Stany po nagłym zatrzymaniu krążenia— Laura Wołowicka278
10.1. Zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym w następstwie nagłego zatrzymania krążenia278
10.1.1. Czynniki pogłębiające uszkodzenie mózgu po nagłym zatrzymaniu krążenia279
10.2. Zmiany ogólnoustrojowe w chorobie poresuscytacyjnej280
10.3. Niewydolność oddechowa po nagłym zatrzymaniu krążenia280
10.4. Zaburzenia układu krążenia280
10.5. Intensywna terapia w chorobie poresuscytacyjnej281
10.5.1. Ochrona mózgu po nagłym zatrzymaniu krążenia282
10.5.2. Stosowanie hipotermii umiarkowanej282
10.5.3. Optymalizacja wentylacji282
10.5.4. Stabilizacja układu krążenia282
Piśmiennictwo283
Pytania i zadania kontrolne283
10.5.5. Inne elementy intensywnej terapii283
10.5.6. Wyniki leczenia choroby poresuscytacyjnej283
11. Śmierć mózgu. Opieka nad dawcą narządów— Romuald Bohatyrewicz, Maciej Żukowski284
11.1. Mechanizm śmierci mózgu284
11.2. Procedura rozpoznawania śmierci mózgu285
11.3. Opieka nad dawcą narządów na oddziale intensywnej terapii287
11.2.1. Odruchy rdzeniowe287
11.4. Postępowanie podczas pobierania narządów288
Piśmiennictwo289
Pytania i zadania kontrolne289
12. Ból i jego leczenie — Marek Suchorzewski290
12.1. Patofizjologia bólu290
12.1.1. Szlak nocycepcji — ,,droga bólowa’’291
12.1.2. Patofizjologiczny podział bólu291
12.1.3. Kliniczny podział bólu291
12.2. Ocena kliniczna chorego z bólem292
12.3. Metody leczenia bólu293
12.3.1. Metody farmakologiczne leczenia bólu293
12.4. Rola pielęgniarki w diagnostyce i leczeniu bólu294
12.3.2. Metody niefarmakologiczne leczenia bólu294
12.5. Ból ostry295
12.6. Ocena kliniczna chorego z ostrym bólem296
12.7. Ból pooperacyjny297
12.6.1. Cele klinicznej oceny bólu297
12.8. Farmakoterapia w analgezji pooperacyjnej298
12.8.1. Ciągła dożylna infuzja opioidów299
12.8.2. Analgezja nieopioidowymi lekami przeciwbólowymi299
12.8.3. Koanalgetyki w zwalczaniu bólu pooperacyjnego300
12.8.4. ,,Analgezja sterowana przez chorego’’ podawana drogą dożylną (patient-controlled analgesia, PCA)300
12.8.5. ,,Analgezja sterowana przez pielęgniarkę’’ (nurse-controlled analgesia, NLA)300
12.8.6. Analgezja ,,z wyprzedzeniem’’ (preemptive analgesia)301
12.8.7. Techniki znieczulenia miejscowego w zwalczaniu bólu pooperacyjnego301
Piśmiennictwo302
Pytania i zadania kontrolne302
12.8.8. Analgezja multimodalna302
13. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i użycie automatycznych defibrylatorów zewnętrznych u osób dorosłych— Janusz Andres, Grzegorz Cebula303
13.1. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych (BLS)305
13.2. Ryzyko dla ratowników314
13.3. Udrażnianie dróg oddechowych314
13.4. Rozpoznanie zatrzymania krążenia315
13.5. Początkowe oddechy ratunkowe315
13.6. Wentylacja316
13.7. Uciskanie klatki piersiowej317
13.7.1. Stosunek liczby uciśnięć klatki piersiowej do wentylacji318
13.7.2. Uciskanie klatki piersiowej jako jedyny element resuscytacji krążeniowo-oddechowej318
13.8. Użycie automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED)319
13.7.3. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w ciasnych pomieszczeniach319
13.8.1. Sekwencja użycia automatycznego defibrylatora zewnętrznego319
13.8.2. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa przed defibrylacją323
13.9. Program publicznego dostępu do defibrylacji (PAD)324
13.8.3. Polecenia głosowe324
13.8.4. W pełni automatyczny defibrylator zewnętrzny324
Piśmiennictwo325
Pytania i zadania kontrolne325
CZĘŚĆ II — PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE I INTENSYWNA OPIEKA PIELĘGNIARSKA 326
PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA ANESTEZJOLOGICZNEGO I INTENSYWNEJ OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ328
1. Proces pielęgnowania — Dorota Talarska330
1.1. Schemat procesu pielęgnowania330
1.2. Formułowanie diagnozy pielęgniarskiej331
1.3. Rodzaje i elementy diagnozy pielęgniarskiej332
1.2.1. Systematyka NANDA332
1.3.1. Diagnoza pielęgniarska właściwa333
1.3.2. Pielęgniarska diagnoza ryzyka i dużego ryzyka334
1.3.3. Wstępna diagnoza pielęgniarska334
1.4. Orzeczenia diagnostyczne335
1.3.4. Pielęgniarska diagnoza samopoczucia335
1.3.5. Pielęgniarska diagnoza zespołu335
Piśmiennictwo337
Pytania i zadania kontrolne337
2. Zmiany świadomości i sedacja — Edyta Cudak338
2.1. Określenie pojęcia ,,świadomość’’338
2.2. Metody oceny stanu świadomości338
2.3. Sedacja340
Piśmiennictwo344
Pytania i zadania kontrolne344
3. Monitorowanie hemodynamiczne — Lucyna Płaszewska- Żywko 345
3.1. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi345
3.2. Inwazyjny pomiar ciśnienia347
3.3. Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego349
3.4. Pomiary hemodynamiczne za pomocą cewnika Swana–Ganza350
3.5. Elektrokardiografia351
3.5.1. Wykonywanie zapisu elektrokardiograficznego351
Piśmiennictwo352
Pytania i zadania kontrolne352
4. Pielęgnowanie chorego z dostępem naczyniowym (żylnym i tętniczym) — Katarzyna Gój 353
4.1. Cewnikowanie naczyń żylnych obwodowych353
4.2. Cewnikowanie żył głównych354
4.3. Dostęp naczyniowy tętniczy357
Piśmiennictwo358
Pytania i zadania kontrolne358
5. Przetaczanie płynów infuzyjnych—Margareta Gabryszak 359
5.1. Prawidłowe zapotrzebowanie na płyny359
5.2. Ocena równowagi płynowej360
5.2.1. Pacjent odwodniony360
5.2.2. Pacjent przewodniony361
5.2.3. Podstawowe zapotrzebowanie na płyny361
5.3. Podział płynów infuzyjnych362
5.3.1. Rodzaje opakowań na płyny infuzyjne363
5.4. Urządzenia dawkujące i filtrujące płyny364
5.5. Powikłania związane z przetaczaniem płynów364
5.6. Procedura przygotowania i podawania płynów infuzyjnych365
Piśmiennictwo366
Pytania i zadania kontrolne366
6. Wsparcie żywieniowe — Maria Kózka367
6.1. Zapotrzebowanie na podstawowe składniki pokarmowe367
6.2. Ocena stanu odżywienia369
6.3. Metody leczenia żywieniowego369
6.3.1. Żywienie enteralne369
6.3.2. Żywienie pozajelitowe371
Piśmiennictwo373
Pytania i zadania kontrolne373
7. Przedłużone unieruchomienie i usprawnianie chorego— Maria Kózka374
7.1. Wpływ unieruchomienia na funkcjonowanie organizmu374
7.2. Zasady usprawniania leczniczego375
7.2.1. Usprawnianie układu oddechowego376
7.2.2. Usprawnianie układu sercowo-naczyniowego378
7.2.3. Usprawnianie układu kostno-stawowego379
7.2.4. Psychoterapia i muzykoterapia380
Piśmiennictwo381
Pytania i zadania kontrolne381
8. Zagadnienia etyczne w intensywnej terapii — Michał Musielak, Aleksandra Fryś 382
8.1. Relacje zespół medyczny–pacjent382
8.2. Pojęcie śmierci i stosunek do niej384
8.3. Sprawiedliwy podział ograniczonych śródków leczniczych387
Piśmiennictwo388
Pytania i zadania kontrolne388
PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE390
1. Pacjent na bloku operacyjnym — Irena Krysiak392
1.1. Dokumentacja znieczulenia394
1.2. Bezpieczeństwo chorego na bloku operacyjnym395
1.2.1. Wyposażenie i sprzęt do znieczulenia, monitorowania, leczenia i ratowania życia396
1.2.2. Standardy i zalecenia dotyczące postępowania przed znieczuleniem, w trakcie i po jego zakończeniu396
1.2.3. Jakość pracy personelu medycznego (uprawnienia, przygotowanie zawodowe i kompetencje zespołu)399
1.2.4. System organizacji i zarządzania399
Piśmiennictwo400
Pytania i zadania kontrolne400
1.2.5. Umiejętność´ pracy zespołowej400
2. Technika w praktyce pielęgniarki anestezjologicznej— Jadwiga Łazarenko402
2.1. Sprzęt i aparatura402
2.2. Standardy monitorowania chorego znieczulanego405
2.2.1. Standard podstawowy monitorowania406
2.2.2. Standard poszerzony monitorowania406
Piśmiennictwo410
Pytania i zadania kontrolne410
3. Opieka nad pacjentem znieczulanym do zabiegów w chirurgii ogólnej — Grażyna Bączyk, Margarita Gabryszak 411
3.1. Okres przedoperacyjny411
3.2. Okres śródoperacyjny413
3.2.1. Ułożenie pacjenta do zabiegu chirurgicznego414
3.2.2. Zabezpieczenie chorego przed hipotermią414
3.3. Opieka pielęgniarska podczas znieczulenia ogólnego415
3.4. Opieka pielęgniarska nad chorym znieczulanym do zabiegów w trybie pilnym. Znieczulanie pacjenta niebędącego na czczo (,,z pełnym żołądkiem’’)415
3.5. Opieka pielęgniarska nad chorym znieczulanym do zabiegów wykonywanych metoda laparoskopową417
3.6. Okres pooperacyjny417
3.6.1. Ból pooperacyjny417
Piśmiennictwo418
Pytania i zadania kontrolne418
4. Opieka nad pacjentem znieczulanym do zabiegów neurochirurgicznych — Anna Marczyńska420
4.1. Przyjęcie chorego na blok operacyjny420
4.2. Wprowadzenie do znieczulenia421
4.3. Operacja w pozycji na plecach lub na boku421
4.4. Operacja w pozycji siedzącej422
4.5. Operacja w pozycji na brzuchu425
4.6. Podtrzymanie znieczulenia i nadzór nad pacjentem w czasie zabiegu425
4.7. Zakończenie znieczulenia i przekazanie pacjenta426
Piśmiennictwo428
Pytania i zadania kontrolne428
5. Opieka nad pacjentem znieczulanym w ortopedii i chirurgii urazowej — Katarzyna Gój429
5.1. Postępowanie pielęgniarskie podczas znieczulania pacjenta do zabiegów ortopedycznych429
5.1.1. Ocena przedoperacyjna429
5.1.2. Postępowanie anestezjologiczne podczas znieczulenia do zabiegów ortopedycznych431
5.2. Postępowanie anestezjologiczne w chirurgii urazowej433
5.1.3. Postępowanie pooperacyjne433
5.2.1. Przygotowanie anestezjologiczne do zabiegu chirurgicznego433
5.2.2. Transport i postępowanie anestezjologiczne na bloku operacyjnym434
5.2.3. Postępowanie pooperacyjne435
Piśmiennictwo436
Pytania i zadania kontrolne436
5.2.4. Postępowanie anestezjologiczne u dzieci w przypadku pourazowego zabiegu operacyjnego436
6. Opieka nad pacjentem znieczulanym do zabiegów w laryngologii i chirurgii szczękowej—Mieczysława Burek437
6.1. Znieczulenie do zabiegów laryngologicznych438
6.2. Zabiegi laryngologiczne wykonywane ze znieczuleniem439
Piśmiennictwo444
Pytania i zadania kontrolne444
7. Opieka nad pacjentem znieczulanym do zabiegów endokrynologicznych — Anna Marczyńska 445
7.1. Przyjęcie pacjenta na blok operacyjny445
7.2. Indukcja znieczulenia446
7.2.1. Zabieg w pozycji na plecach z odgięciem głowy446
7.2.2. Zabieg w ułożeniu na boku447
7.3. Podtrzymanie znieczulenia i nadzór nad pacjentem w czasie zabiegu448
7.4. Zakończenie znieczulenia i przekazanie pacjenta448
7.2.3. Zabieg gruczolaka przysadki448
7.5. Pobyt pacjenta w sali wybudzeń po zabiegach endokrynologicznych449
Piśmiennictwo450
Pytania i zadania kontrolne450
8. Opieka nad pacjentem znieczulanym do zabiegów urologicznych i do przeszczepienia nerek — Wioletta Mędrzycka-Dąbrowska451
8.1. Nadzór i monitorowanie451
8.2. Przezskórne kruszenie kamieni (ESWL)452
8.3. Endoskopowe kruszenie kamieni452
8.4. Resekcje przezcewkowe453
8.5. Problemy wynikające z chirurgii endoskopowej455
8.6. Operacje wykonywane metodą otwartą456
8.7. Operacje laparoskopowe457
8.8. Transplantacja nerki458
Pytania i zadania kontrolne459
Piśmiennictwo460
9. Opieka nad pacjentką znieczulaną do zabiegów ginekologicznych i położniczych — Dorota Pilch461
9.1. Cięcie cesarskie w znieczuleniu przewodowym (podpajęczynówkowym)462
9.2. Hipotensja462
9.1.1. Interwencje pielęgniarskie462
9.2.1. Interwencje pielęgniarskie462
9.3. Strach (stres), którego przyczynę można ustalić463
9.3.1. Interwencje pielęgniarskie463
9.4. Prowadzenie porodu w znieczuleniu zewnątrzoponowym (PDA)464
9.4.1. Interwencje pielęgniarskie464
9.5. Cięcie cesarskie w trybie nagłym — znieczulenie ogólne465
9.5.1. Interwencje pielęgniarskie465
9.6. Zabiegi położnicze i ginekologiczne w znieczuleniu ogólnym dożylnym (np. założenie szwu okrężnego na szyjkę macicy, nacięcie ropnia gruczołu Bartholina, wyłyżeczkowanie jamy macicy, elektrokoagulacja, elektrokonizacja)466
9.7. Niebezpieczeństwo urazu466
9.6.1. Interwencje pielęgniarskie466
Piśmiennictwo467
Pytania i zadania kontrolne467
9.7.1. Interwencje pielęgniarskie467
10. Opieka nad dzieckiem znieczulanym — Mirosława Radowska 468
10.1. Przygotowanie dziecka do znieczulenia468
10.2. Pobyt dziecka na bloku operacyjnym469
10.3. Przygotowanie do znieczulenia ogólnego469
10.4. Wyprowadzenie ze znieczulenia ogólnego471
10.5. Znieczulenie przewodowe471
10.5.1. Sala wybudzeń472
Piśmiennictwo473
Pytania i zadania kontrolne473
11. Opieka nad znieczulanym pacjentem w wieku podeszłym— Angelika Marciszewska 474
11.1. Charakterystyka wieku podeszłego474
11.2. Specyfika opieki w okresie okołooperacyjnym474
Piśmiennictwo477
Pytania i zadania kontrolne477
INTENSYWNA OPIEKA PIELĘGNIARSKA478
1. Pielęgnowanie chorego z obrażeniami wielonarządowymi — Joanna Wanot 480
1.1. Diagnoza pielęgniarska I: ryzyko wzrostu ciśnienia śródczaszkowego i ucisku mózgu480
1.1.1. Interwencje pielęgniarskie481
1.2. Diagnoza pielęgniarska II: ryzyko wystąpienia hipoksji482
1.2.1. Interwencje pielęgniarskie483
1.3. Diagnoza pielęgniarska III: niebezpieczeństwo rozwoju zapalenia otrzewnej w wyniku uszkodzenia narządów wewnętrznych jamy brzusznej484
1.3.1. Interwencje pielęgniarskie484
Piśmiennictwo485
Pytania i zadania kontrolne485
2. Pielęgnowanie pacjenta z ostraą niewydolnością oddechową — Aleksandra Gutysz-Wojnicka 486
2.1. Diagnoza pielęgniarska I: ryzyko nieskutecznego oczyszczania dróg oddechowych488
2.1.1. Interwencje pielęgniarskie489
2.2. Diagnoza pielęgniarska II: nieefektywne oddychanie (zaburzenie cech oddechu) przejawiające się epizodami hiperwentylacji490
2.2.1. Interwencje pielęgniarskie490
2.3. Diagnoza pielęgniarska III: zaburzona komunikacja werbalna491
2.3.1. Interwencje pielęgniarskie491
2.4. Diagnoza pielęgniarska IV: ryzyko nieskutecznego odzwyczajania (odłączenia) od respiratora493
2.4.1. Interwencje pielęgniarskie493
2.5. Procedura postępowania pielęgniarskiego. Toaleta drzewa oskrzelowego u chorego ze sztuczną drogą oddechową494
2.5.1. Przebieg toalety drzewa oskrzelowego496
Piśmiennictwo498
Pytania i zadania kontrolne498
3. Pielęgnowanie chorego we wstrząsie — Danuta Dyk 499
3.1. Diagnoza pielęgniarska I: zmniejszenie się objętości wyrzutowej serca we wstrząsie kardiogennym499
3.1.1. Interwencje pielęgniarskie500
3.2. Diagnoza pielęgniarska II: zaburzenia wymiany gazowej501
3.2.1. Interwencje pielęgniarskie501
3.3. Diagnoza pielęgniarska III: zmniejszona objętość´ krwi krążącej (hipowolemia)502
3.3.1. Interwencje pielęgniarskie502
3.4. Diagnoza pielęgniarska IV: ryzyko zmniejszenia perfuzji tkankowej spowodowane hipowolemią i spadkiem objętości wyrzutowej serca503
3.4.1. Interwencje pielęgniarskie503
3.5. Diagnoza pielęgniarska V: wstrząs anafilaktyczny504
Piśmiennictwo505
Pytania i zadania kontrolne505
3.5.1. Interwencje pielęgniarskie505
4. Pielęgnowanie chorego z ostrą niewydolnością krążenia — Lucyna Płaszewska-Żywko506
4.1. Diagnoza pielęgniarska I: zmniejszony rzut minutowy serca, objawiający się nietolerancją wysiłku i cechami niedotlenienia tkanek i narządów507
4.1.1. Interwencje pielęgniarskie508
4.2. Diagnoza pielęgniarska II: ból w klatce piersiowej spowodowany niedotlenieniem mięśnia sercowego (zawał serca, wstrząs kardiogenny) lub zatorem tętnicy płucnej511
4.2.1. Interwencje pielęgniarskie511
4.3. Diagnoza pielęgniarska III: zaburzenia oddychania lub wymiany gazowej związane z niedostatecznym zaopatrzeniem mięśnia sercowego w tlen, przenikaniem i gromadzeniem się osocza w świetle pęcherzyków płucnych (w obrzęku płuc) lub zatorem tętnicy płucnej512
4.3.1. Interwencje pielęgniarskie512
4.4. Diagnoza pielęgniarska IV: zwiększone ryzyko zakażeń´ związane z inwazyjnym monitorowaniem i leczeniem (obecność´ kaniul obwodowych i centralnych, cewnika Swana–Ganza, linii tętniczej, cewnika Foleya, żywienie przez zgłębnik i(lub) parenteralne, sztuczna wentylacja) oraz obniżona odpornością513
4.5. Diagnoza pielęgniarska V: lęk związany z chorobą (rozpoznaniem, leczeniem, rokowaniem), poczuciem uzależnienia od aparatury medycznej, bólem i dyskomfortem psychicznym, izolacją i środowiskiem oddziału intensywnej terapii514
4.4.1. Interwencje pielęgniarskie514
4.6. Diagnoza pielęgniarska VI: deficyty w zakresie samopielęgnacji związane z ciężkim stanem zdrowia, zaburzeniami świadomości, sztuczną wentylacją, sedacją i działaniem Śródków zwiotczających mięśnie oraz leczeniem spoczynkowym515
4.5.1. Interwencje pielęgniarskie515
4.6.1. Interwencje pielęgniarskie515
Piśmiennictwo516
Pytania i zadania kontrolne516
5. Pielęgnowanie chorego nieprzytomnego — Irena Krysiak 517
5.1. Diagnoza pielęgniarska I: upośledzenie drożności dróg oddechowych u chorego oddychającego spontanicznie518
5.1.1. Interwencje pielęgniarskie518
5.2. Diagnoza pielęgniarska II: zagrożenie podstawowych czynności życiowych: nieefektywna wymiana gazowa, zaburzenia krążenia519
5.2.1. Interwencje pielęgniarskie519
5.3. Diagnoza pielęgniarska III: ryzyko nieefektywnej termoregulacji z powodu zaburzeń´ ośrodka termoregulacji lub infekcji520
5.4. Diagnoza pielęgniarska IV: dysfunkcja mięśni i stawów spowodowanabrakiem ruchu520
5.3.1. Interwencje pielęgniarskie520
5.5. Diagnoza pielęgniarska V: ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych związanych z zastojem krwi w układzie żylnym kończyn dolnych521
5.4.1. Interwencje pielęgniarskie521
5.6. Diagnoza pielęgniarska VI: ryzyko rozwoju odleżyn522
5.5.1. Interwencje pielęgniarskie522
5.6.1. Interwencje pielęgniarskie523
Piśmiennictwo524
Pytania i zadania kontrolne524
6. Pielęgnowanie pacjenta w chorobach układu nerwowo-mięśniowego — Edyta Cudak 525
6.1. Ocena stanu zdrowia chorego z dystrofią mięśniową525
6.2. Ocena stanu zdrowia chorego z miastenią526
6.3. Diagnoza pielęgniarska I: ryzyko aspiracji związane z osłabieniem mięsni gardła, krtani i mięśni oddechowych527
6.4. Diagnoza pielęgniarska II: nieefektywna wymiana gazowa związana z trudnością utrzymania właściwej wentylacji na skutek osłabienia czynności mięśni oddechowych528
6.3.1. Interwencje pielęgniarskie528
6.5. Diagnoza pielęgniarska III: trudności w komunikacji związane ze zwiększonym wysiłkiem oraz obecnością rurki intubacyjnej529
6.4.1. Interwencje pielęgniarskie529
6.6. Diagnoza pielęgniarska IV: duże ryzyko niedożywienia związane z trudnościami w przeżuwaniu i połykaniu pokarmu, brakiem łaknienia będącym ubocznym wynikiem działania Śródków antycholinergicznych (w przypadku miastenii)530
6.5.1. Interwencje pielęgniarskie530
6.7. Diagnoza pielęgniarska V: ryzyko wystąpienia stanu zagrożenia życia spowodowanego przez niedobór lub przedawkowanie leków cholinergicznych (w przypadku miastenii)531
6.6.1. Interwencje pielęgniarskie531
6.7.1. Interwencje pielęgniarskie531
Piśmiennictwo532
Pytania i zadania kontrolne532
7. Pielęgnowanie pacjenta w chorobach przewodu pokarmowego — Maria Kózka 533
7.1. Diagnoza pielęgniarska I: ból związany z obrzękiem, zaburzeniem ukrwienia trzustki i podrażnieniem otrzewnej533
7.2. Diagnoza pielęgniarska II: gorączka związana ze stanem zapalnym trzustki, wtórnym zakażeniem martwiczych tkanek trzustki i tkanek okołotrzustkowych534
7.1.1. Interwencje pielęgniarskie534
7.2.1. Interwencje pielęgniarskie534
7.3. Diagnoza pielęgniarska III: deficyt wodno-elektrolitowy w związku z wymiotami i przemieszczaniem się płynu do tzw. trzeciej przestrzeni535
7.3.1. Interwencje pielęgniarskie535
7.4. Diagnoza pielęgniarska IV: lęk i niepokój związany z hospitalizacją, chorobą, leczeniem i brakiem wiedzy na temat choroby536
7.5. Diagnoza pielęgniarska V: dysfunkcja wielonarządową związaną z hipowolemią, hipoksją i zakażeniem bakteryjnym536
7.4.1. Interwencje pielęgniarskie536
7.5.1. Interwencje pielęgniarskie537
7.6. Diagnoza pielęgniarska VI: zmiana żywienia z powodu nudności, wymiotów, zaburzenia metabolizmu, uszkodzenia trzustki i zniesienia wytwarzania enzymów trawiennych538
7.6.1. Interwencje pielęgniarskie538
7.7. Diagnoza pielęgniarska VII: deficyt samopielęgnacji z powodu ciężkiego stanu chorego, konieczności pobytu w łóżku oraz wieku i chorób współistniejących539
7.8. Diagnoza pielęgniarska VIII: zaburzenia przepływu tkankowego związane z deficytem objętości płynów i upośledzeniem krążenia obwodowego539
7.7.1. Interwencje pielęgniarskie539
7.9. Diagnoza pielęgniarska IX: ryzyko powikłań endoskopii540
7.8.1. Interwencje pielęgniarskie540
7.10. Diagnoza pielęgniarska X: ryzyko powikłań wynikających z założenia zgłębnika Sengstakena–Blakemoore’a541
7.10.1. Interwencje pielęgniarskie541
7.9.1. Interwencje pielęgniarskie541
7.11. Diagnoza pielęgniarska XI: ryzyko powikłań pooperacyjnych542
7.11.1. Interwencje pielęgniarskie542
7.12. Diagnoza pielęgniarska XII: lęk związany z krwawieniem, bólem, dyskomfortem, hospitalizacją (opisany wcześniej odnośnie do ostrego zapalenia trzustki)543
Piśmiennictwo543
Pytania i zadania kontrolne543
8. Pielęgnowanie chorego z ostrą niewydolnością nerek— Mariola Zadroga 544
8.1. Monitorowanie czynności nerek544
8.2. Monitorowanie bilansu płynów545
8.3. Diagnoza pielęgniarska I: upośledzenie czynności wydalniczej nerek w wyniku zmniejszenia perfuzji lub uszkodzenia miąższu nerkowego546
8.3.1. Interwencje pielęgniarskie546
8.5. Diagnoza pielęgniarska III: ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca, z zatrzymaniem pracy serca włącznie, związane z hiperkaliemią będąca następstwem zaburzenia wydalania potasu przez nerki547
8.4.1. Interwencje pielęgniarskie547
8.6. Diagnoza pielęgniarska IV: możliwość´ krwawienia z przewodu pokarmowego w następstwie zaburzeń hematologicznych (skaza krwotoczna) w przebiegu ONN548
8.5.1. Interwencje pielęgniarskie548
8.6.1. Interwencje pielęgniarskie548
8.7. Diagnoza pielęgniarska V: zagrożenie bezpieczeństwa pacjenta w wyniku zaburzeń´ czynności OUN w przebiegu ostrej mocznicy549
8.8. Diagnoza pielęgniarska VI: zwiększona podatność´ na zakażenia w następstwie hiperkatabolizmu i osłabienia systemu odpornościowego, towarzyszących ONN549
8.7.1. Interwencje pielęgniarskie549
8.8.1. Interwencje pielęgniarskie549
8.9. Opieka nad pacjentem dializowanym550
8.10. Załącznik 1.Procedura postępowania pielęgniarskiego. Przeprowadzenie zabiegu hemodializy (hemofiltracji)551
8.11. Załącznik 2. Pielęgnacja dostępu naczyniowego553
Piśmiennictwo554
Pytania i zadania kontrolne554
9. Pielęgnowanie chorego w stanie ciężkiej sepsy — Danuta Dyk 555
9.1. Diagnoza pielęgniarska I: ryzyko wystąpienia wstrząsu septycznego555
8.4. Diagnoza pielęgniarska II: ryzyko wystąpienia niewydolności krążenia i obrzęku płuc z powodu upośledzenia wydalania wody przez nerki556
9.2. Diagnoza pielęgniarska II: zaburzenia perfuzji tkanek prowadzące do zmian narządowych556
9.1.1. Interwencje pielęgniarskie556
9.2.1. Interwencje pielęgniarskie557
9.3. Diagnoza pielęgniarska III: zakażenie w przebiegu ciężkiej sepsy559
9.3.1. Interwencje pielęgniarskie559
9.4. Diagnoza pielęgniarska IV: gorączka561
9.5. Diagnoza pielęgniarska V: hiperglikemia561
9.4.1. Interwencje pielęgniarskie561
9.6. Diagnoza pielęgniarska VI: ryzyko zakrzepowego zapalenia żył głębokich562
9.5.1. Interwencje pielęgniarskie562
Piśmiennictwo563
Pytania i zadania kontrolne563
9.6.1. Interwencje pielęgniarskie563
Skorowidz565

Drn.med.DariuszLuboń

Prof.drhab.n.med.KrzysztofPrzesmycki

ZakładAnestezjologiiiIntensywnejOpieki

IIKlinikaAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

Pielęgniarskiej

SUMwKatowicach

UMwLublinie

InstytutPielęgniarstwaPWSZim.PapieżaJana

PielęgniarkaspecjalistkaJadwigaŁazarenko

PawłaIIwBiałejPodlaskiej

WielospecjalistycznySzpitalPuszczykowo

PielęgniarkaspecjalistkaMirosławaRadow-

Puszczykowo

ska

OddziałAnestezjologii

Drhab.n.med.TomaszŁazowski

IIKlinikaAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

SzpitalMatkiiDzieckawKaliszu

UMwWarszawie

Drn.med.AnnaSamborska-Sablik

KatedraiKlinikaAnestezjologiiiIntensywnej

Drn.med.WaldemarMachała

KatedraiKlinikaAnestezjologiiiIntensywnej

Terapii

UMwŁodzi

Drn.med.MarekSuchorzewski

KatedraiKlinikaAnestezjologiiiIntensywnej

Lek.med.LeszekMachej

ZakładAnestezjologiiiIntensywnejOpieki

TerapiiUMwGdańsku

Pielęgniarskiej

SUMwKatowicach

Drn.biol.,mgrpielęgniarstwaDorotaTalar-

ska

PracowniaPielęgniarstwaSpołecznego

MgrAngelikaMarciszewska

WydziałNaukoZdrowiuUMim.Karola

KatedraAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

MarcinkowskiegowPoznaniu

UMim.KarolaMarcinkowskiegowPoznaniu

Drn.med.IwonaTrojanowska

MgrAnnaMarczyńska

KlinikaAnestezjologii,IntensywnejTerapii

KatedraAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

iLeczeniaBólu

UMim.KarolaMarcinkowskiegowPoznaniu

MgrpielęgniarstwaWiolettaMędrzycka-

-Dąbrowska

ZakładPielęgniarstwaOgólnego

UMwGdańsku

MgrpielęgniarstwaJoannaWanot

ZakładAnestezjologiiiIntensywnejOpieki

Pielęgniarskiej

SUMwKatowicach

Prof.drhab.n.med.MichałMusielak

Prof.drhab.n.med.LauraWołowicka

KatedraNaukSpołecznych

WydziałNaukoZdrowiuUMim.Karola

UMim.KarolaMarcinkowskiegowPoznaniu

MarcinkowskiegowPoznaniu

Drhab.n.med.MariaWujtewicz

KlinikaAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

Lek.med.MonikaNowicka

ZakładAnestezjologiiiIntensywnejOpieki

UMwGdańsku

Pielęgniarskiej

SUMwKatowicach

MgrpielęgniarstwaMariolaZadroga

ZakładPielęgniarstwaAnestezjologicznego

iIntensywnejOpieki

Drn.med.AgataPaczkowska

IIKlinikaAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

UMwWarszawie

WydziałNaukoZdrowiuUMim.Karola

MarcinkowskiegowPoznaniu

Drn.med.MaciejŻukowski

MgrpielęgniarstwaDorotaPilch

SamodzielnaPracowniaPielęgniarstwaKlini-

cznegoPUMwSzczecinie

KlinikaAnestezjologiiiIntensywnejTerapii

PUMwSzczecinie

Drn.med.,mgrpielęgniarstwaLucynaPła-

szewska-Żywko

ZakładPielęgniarstwaKlinicznegoiRehabilita-

cyjnego

CollegiumMedicumUJwKrakowie

Brak wyników

Anestezjologia i intensywna opieka

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra