Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Akcja„Reinhardt”wramachktórejzlikwidowanoteż
warszawskiegettopołożyłaostatecznykreswielowiekowejhistorii
ikulturzepolskichŻydów.WkomorachgazowychBełżca,Sobiboru
iTreblinkiponiosłośmierćokołopółtoramilionaŻydów,wwiększości
obywateliDrugiejRzeczypospolitej,atakżeinnychpaństw
europejskich.Setkitysięcystraciłyżyciewgettach,wobozachpracy,
podczassetekmasowychegzekucjitowarzyszących„akcjom
deportacyjnym”inaskutekprowadzonychobławnauciekinierów,
cookreślanoczęstomyśliwskimkryptonimem„Judenjagd”.Ostatnim
akordemtrwającejkilkanaściemiesięcyakcjibyłatzw.operacja
„Erntefest”.Wdniach3i4listopada1943wymordowanoŻydów
znajdującychsięwobozachpracywTrawnikachiPoniatowejoraz
naMajdanku.Wtrakcieegzekucjizprzygotowanychwcześniej
głośnikówrozbrzmiewałamuzykamarszowaipopularneszlagiery.
Łączniewciągudwóchdnizamordowanookoło42tysięcy
żydowskichwięźniówtonajwiększajednorazowaegzekucja
przeprowadzonawokresiedrugiejwojnyświatowej.Akcja
„Reinhardt”byłamasowymmordemnaniespotykanądotądskalę,
zorganizowanymzpremedytacją,przeprowadzonymmetodycznie
izniebywałymokrucieństwem[44].
DokładnaliczbaofiarZagładyjestniemożliwadoustalenia
iskazanijesteśmynaszacunkiiprzybliżenia.Nawetzadomowionajuż
wspołecznejświadomościliczbasześciumilionówwykraczapoza
sjhistoryczno-statystycznycharakter,nabierającwymiaru
metafizycznego,symbolizującniedającąsięująćwżadneliczby,
niepojętąwswymogromieiwyjątkowościgrozęZagłady.Jeślichodzi
ostratywśródpolskichŻydów,historycyszacują,żeZagłada
pochłonęłaniemniejniż2miliony700tysięcyistnieńludzkich,
aprzeżyłoniewięcejniż425tysięcy.Najwięcejocalałotych,którzy
wymknęlisięNiemcomiprzetrwali,częstowstrasznychwarunkach,
naterytoriumówczesnegoZSRR.Wukryciunaterenachokupowanej
przezNiemcówPolskiprzeżyłood30do60tysięcy[45].
GenezaArchiwumRingelbluma.Wbrewoczekiwaniom,wbrew
potocznymwyobrażeniom,nawetwbrewprawdopodobieństwu
świadectwzczasówZagładyocalałodużo.Jestzaistezdumiewające,
żetyletekstówmimowszystkoprzetrwało.Zgodniezlogiką