Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wielezzakopanychwtedymateriałówudałosięodzyskać
powkroczeniuArmiiCzerwonejnatetereny.WKownieteżistniało
tajnearchiwum,ściślewspółpracującezJudenratem[101].Specyficzna
sytuacjabyławŁodzi,wcielonejdoTrzeciejRzeszyiprzemianowanej
naLitzmannstadt.NapolecenieChaimaRumkowskiego,
przewodniczącegoStarszeństwaŻydów,powołanoWydział
Archiwum,zajmującysięsporządzaniemoficjalnejdokumentacjigetta.
Odroku1941jegopracownicyprowadziliKronikęgetta
łódzkiego.WydziałArchiwumstanowiłelementoficjalnej,jawnej
strukturyadministracjigetta.Archiwumprowadzonebyłojednak
nawpółkonspiracyjnieiopowstającejregularnieKroniceNiemcy
prawdopodobnieniewiedzieli.Opracyarchiwalnejwiedział
Rumkowskiijegonajbliższeotoczenie–mimotodziałaniabyły
tolerowane.Kronikagettałódzkiegomacharakteroficjalny,ale
zawieraprzebogatymateriałnatematwszystkichaspektówżycia
wgetcie.CzęśćpracownikówWydziałuArchiwumprowadziła
dziennikiiprywatnezapiski(np.JózefZelkowicz,OskarRosenfeld
czyOskarSinger)[102].
Literackośćantologii.EdycjawyborutekstówzArchiwum
Ringelblumawserii„BibliotekaNarodowa”jestprzedsięwzięciembez
precedensu.Byłajużmowaonieoszacowanejwartościhistorycznej
ikulturowej,atakżesymbolicznej.Należywszakżebardzomocno
podkreślić,żedecyzjaowłączeniutekstówzArchiwumRingelbluma
donajstarszejseriiwydawniczejwPolsce,istniejącejod1919roku,
awięcutworzonejuproguniepodległejRzeczypospolitej,
mawyjątkowycharakter.Wtejseriiukazująsięnajwybitniejszedzieła
literaturypolskiejipowszechnej,ustanawiaonaisankcjonujekanon.
NiniejszaedycjawprowadzaArchiwumRingelblumadokanonu
światowegoipolskiegodziedzictwa.Napisałem„polskiego”nie
dlatego,bymchciałwjakikolwieksposóbzawłaszczaćtęunikatową
kolekcjędokumentówZagłady.Edycjaw„BiblioteceNarodowej”
uwypuklafenomentejkolekcji,polegającym.in.natym,żejejtwórcy,
wywodzącysięzróżnychorientacjipolitycznychinurtówideowych
żydowskiejspołeczności,urodzilisięnaobszarachdawnej
Rzeczypospolitej,natychziemiachwzrastali,dojrzewali,uczylisię,
studiowaliitworzyli.TojestwłaśnieówfenomenRzeczypospolitej,
