Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dodrastycznegozerwaniamimotoniedoszło.Pisarzjednak
wielokrotnieujawniałswójżaldodziennika,zaniechlujnąkorektę
iinneniedogodności.Jeszczeprzedrozpoczęciemdrukuwahałsię
codobrzmieniatytułu.PrzesyłającGodlewskiemupropozycję
nowegoiostatecznego–Bezdogmatu–pisał29października1889:
„Powieśćbędzie,zdajesię,nosiłatytułBezdogmatu.Jeślijest
bardzogłupi,tojeszczenapiszcie”(L,t.1,cz.2,s.89).
Ostatecznie,podtymwłaśnietytułem,wroku1891,ukazałsię
pierwodrukksiążkowywtrzechtomach.
Powieśćbyłatakżenowościąnatledotychczasowejtwórczości
Sienkiewicza.Jednakniemalodpoczątkujegodrogitwórczejmożna
odnaleźćślady,którewjakimśstopniuprowadządodzieła
o„pierwszym”polskimdekadencie.Wartowięc,chociażby
wnajwiększymskrócie,prześledzićtędrogę.
III.WCZEŚNIEJSZATWÓRCZOŚĆ
UtrwalonyprzezkrytykęirecepcjęobrazpisarstwaSienkiewicza
jakoprzedewszystkimhistorycznegoniedokońcadasięuzasadnić.
Coprawdatogłówniepowieścihistoryczneugruntowałymiejsce
pisarzawliteraturzedziewiętnastowiecznej,spychającnaplan
dalszypozostałątwórczość,aletowłaśnieutworywspółczesne
stanowiądominującączęśćjegodorobku.Sienkiewicz,już
napoczątkulatsiedemdziesiątych,wystąpiłzpowieściąNamarne
(pisanąwlatach1869–1871),którejakcjarozgrywasię
wewspółczesnymśrodowiskustudenckim,umieszczonym
coprawdawKijowie,aleuformowanymwedługwzoru
warszawskiego,czyliśrodowiskaSzkołyGłównej.Pisałotymjeden
zówczesnychprzyjaciółSienkiewicza,KonradDobrski,wliście
skierowanymdoJózefaIgnacegoKraszewskiego:
Kijówwpowieści–towistocie–Warszawa,ażyciewuniwersytecietam
zeszkicowane,tożyciestud.[entów]SzkołyGłównejwostatnichlatachjej
istnienia[...]Młodzieżtuprzepędzałazimybezognia,dnibezobiadów,wiek
od17–25rokużyciabezszczyptypoetycznegootoczenia–amimotozapałnie
gasł,nadnaukąpracowano,marzonooprzeszłości–współczuciebyłodla
chwiliobecnej,adlaprzyszłościdlaideipewnej–każdygotówbyłzaniąswe
życiecałe,lubżyciedlaniejpoświęcić.–Doprawdybyłatomłodzieżniebez
