Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prozyhistorycznej,żerównieżwpowieściwspółczesnej
Sienkiewicz„wcieliłsięwmentalność”swegobohatera,sięgając,
zjednejstrony,poszczególnymateriałźródłowy(literacki
ipublicystyczny),zdrugiejzaś–wykorzystującprzeżycia
idoświadczeniaosobiste.
V.RĘKOPISATEKSTDRUKOWANY
WcytowanychjużlistachdoJanczewskiej,atakżewlistach
doMścisławaGodlewskiegomożnabyłoprześledzićkształtowanie
siępomysłupowieściorazjegokolejneetapy,ażdomomentu
końcowego,którydokumentujezachowanywzbiorachOssolineum
(sygn.6669II)rękopisbędącypodstawąpierwodruku.Dodajmy,
żetakżeówrękopisjestobrazemzmian„ostatniejchwili”,
wyrażającychsięwskreśleniach(czasemsporychfragmentów)
izamazaniachtekstu.Naznaczenierękopisuzwróciłuwagę
wszkicuNatropachautografówSienkiewiczaJulianKrzyżanowski,
wskazującnafragmentydziełaniewprowadzone
dodruku[47].Wpewnymstopniupotwierdzająonetezę
otrudnościachzostatecznymuformowaniemtekstuorazowpływie
najegokształtpierwszegoczytelnika–JadwigiJanczewskiej.
Rękopistakżedowodzi,żewedługpierwotnejkoncepcjiutwórmiał
składaćsięztrzechtomów(takzresztąjestwpierwodruku),
cozostałowyraźniepodkreślonewjegostrukturzekompozycyjnej;
tomykończąsiębowiemmocnozaakcentowanymipunktami
zwrotnymiwprzebieguzdarzeń.Rękopiszawierarównieżodmiany
tekstu,któremogądodatkowooświetlaćfaktywystępującewwersji
opublikowanejorazwzbogacaćjeonowemotywacje.
Charakteryzującnp.swojąciotkę,Płoszowskiwwersji
rękopiśmiennejszerzejprzedstawiaokolicznościśmiercijej
narzeczonego;widaćprzytym,żepisarzowichodziło
owyraźniejszesprecyzowanietychokoliczności,alewzgląd
nacenzuręwidocznietemuprzeszkadzał.PisałPłoszowski
oniedoszłymwuju,iż„zbiegiemdziwnychnieszczęśćnatury
ogólnejstraciłżycie”;aposkreśleniutegozdaniapróbowałinaczej:
„któryzbiegiemwielunieszczęśćumarłzdalaodswoich”.Wwersji
ostatecznejzdanietobrzmi:„Mająclatdwadzieściabyłanarzeczoną
