Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
SekcjaA–Wprowadzeniewgłównezagadnienia
TematypokrewneCyklkomórkowy(C4)
Cytoszkielet,przyleganiekomórek
imacierzpozakomórkowa(C5)
Mechanizmy
morfogenezy
Rozwijającysięzarodekjestukłademdynamicznym,powstająwnim
wróżnysposóbrozmaitestrukturyoróżnychkształtach,zależnieod
zróżnicowanychsposobówzachowaniakomórek.Terminmorfogeneza
(dosłownie:pochodzenieformy)służydoopisywania,wjakisposób
powstająstrukturyzarodka.Bezmorfogenezyzarodekpozostałbywroz-
wojunapoziomiekulistegozespołukomórek,niemożliwebyłybytakie
procesyjakgastrulacjaiorganogeneza.Najważniejszemechanizmy
morfogenezywyszczególnionowtabeli1łączniezprzykładamiukładów
rozwojowych,wktórychtemechanizmywystępują.
Tabela1.Procesymorfogenetycznezachodzącewrozwojuiich
przykłady,opartenamodelowychukładówrozwojowych
Proces
Różnestopnieproliferacji
komórek
Miejscewystępowania
ikierunekosiwrzeciona
podziałowego
Zmianawielkościkomórki
Zmianakształtukomórki
Fuzjakomórek
Œmierækomórek
Nabyciezdolnościadhezji
komórka–komórka
Utrataadhezji
komórka–komórka
Przykłady
Selektywnewyrastaniepączka(zawiązka)
kończynykręgowcawwynikuproliferacji
komórekwstrefieprogresji.Wzrostpędów
ikorzeniwwynikuproliferacjiichmerystemów
Różnewzorybruzdkowaniauzwierząt.
Stereotypowe(uporządkowaneprzestrzennie)
podziałykomórkoweunicieniiwkorzeniu
rzodkiewnika.
Przełączenieantyklinalnychpodziałówkomórek
wrozwojuliścianaperyklinalne
Rozciąganiesiękomórkiwczasierozwojuliścia
urzodkiewnika
Zmianakolumnowegokształtukomórekna
klinowatywokresierozwojucewkinerwowej
uptakówissaków.
Powstawanietrofoblastuimiotubwrozwoju
ssaków
Rozdzielaniesiępalcówwpączkukończyny.
Selekcjafunkcjonalnychsynapswrozwoju
układunerwowegoussaków.
Kondensacjamezenchymychrząstkiwpączku
kończynykręgowca
Delaminacja(odwarstwieniesię)komórek
epiblastuwfaziegastrulacjiussaków
Interakcjekomórekzmacierzą
Migracjakomórekgrzebienianerwowego
ikomórekpłciowych.Wydłużaniesięaksonu
Utrataadhezjitypu
komórka–macierz
Delaminacjakomóreknaskórkaodwarstwy
podstawnej
