Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdaniemsąwdanejsytuacjiważne.Najważniejszejestjednakto,byprowadzącyprzedstawiłwnioskinapodstawiewcześniejszejwspólnej
refleksji.
Rolaprowadzącego
Zadaniemprowadzącegojestprzygotowanieszkolenia,kierowanienimirealizowaniego.Musiwybraććwiczenia,sporządzić
harmonogram,zadbaćozadowalającewarunkiizapewnićniezbędnysprzęt.Następniemusiprzeprowadzićszkolenieodpoczątku
dokońca.
Niezbędnekompetencjeprowadzącego
Jakoprowadzącyszkoleniawzakresiezrozumieniainterkulturowego,prawczłowiekairozwiązywaniakonfliktówniemusiszbyćekspertem.
Dobrzejestoczywiściemiećformalnewykształcenieiteoretycznąwiedzęzwiązanązporuszanymitematami,jednakniejesttowarunek
konieczny.Najważniejszejestzainteresowanieświatemispołeczeństwemwokółsiebie.Zalecamyjednakprzeczytanieprzedrozpoczęciem
zajęćrozdziałówwprowadzającychwtematy,atakżezapoznaniesięzinnąliteraturą.
Ćwiczeniabardzoróżniąsięodsiebie,niektórewymagająwięcejfachowejwiedzyikompetencjiniżinne.Abiorącpoduwagęfakt,
żeludziewywodząsięzróżnychśrodowiskimająróżnedoświadczeniażyciowe,niektórzyprowadzącylepiejbędąsobieradzićzpewnymi
ćwiczeniaminiżzinnymi.Szybkozauważysz,którećwiczeniawymagająwięcejwiedzyikompetencjiniżte,którymidysponujesz.Ważne
jestwtedyposzukanieiznalezienieodpowiednichinformacji.Innawskazówkatospróbowaniewyobrażeniasobietego,jakćwiczenie
będzieprzebiegaćodpoczątkudokońca.Wtensposóbmożnaprzewidzieć,jakiepytaniaiproblemymogąsiępojawić.
Porzekadłomówi,żepraktykaczynimistrza.Kiedypierwszyrazprowadziszćwiczenie,możesznapotkaćpytaniairefleksje,naktórenie
jesteśprzygotowany.Możesztakżemiećwrażenie,żeniejesteśwstanieudzielićwystarczającodobrychodpowiedzi.Niejesttojednak
porażka.Takiedoświadczeniauruchomiąwtwoimumyśleprocesymyślowe,cosprawi,żebędzieszdojrzewaćpoprzezpracęinastępnym
razembędzieszlepiejprzygotowany.Imwięcejdoświadczeniazyskujesz,tymlepiejsobieradziszitymciekawszeprojektyszkoleniowe
jesteśwstanieorganizować.
Dobryprowadzącyciąglesięuczyinieustannierozwijaswojekompetencje.Wyciągawnioskizdoświadczeniaiwiedzyorazzachęca
uczestników,byrobilitosamo.Najważniejsząwskazówkądladobregofunkcjonowaniajestzachowywaniesięzgodniezwartościami,jakich
uczysz.Częstosięmówi,żeludzienierobiątego,cosięimmówi,leczto,cosięrobiznimi.Ludziesąróżniikażdyprowadzącymaswoją
własnąmetodęrealizowaniaćwiczeń.Dobryibezpiecznystylrozwijasięzbiegiemlatdziękidoświadczeniuiuszlachetnia.Najlepsi
prowadzącyzawszemogąbyćjeszczelepsi.
Zespółprowadzący
Tegotypunauczaniejestekscytującenietylkodlauczestników,leczrównieżwnajwyższymstopniudlaprowadzącego,który
mamożliwośćposzerzaniaswojejwiedzyidoświadczeń.Jednaknauczenieopartenapedagogiceuczestnictwajestteżbardzo
wymagające.Gdyprowadzącymusiaktywniestymulowaćszkolenieiprzebywaćrazemzgrupąprzezdłuższyczas,powinienjednocześnie
zachowywaćkontrolęiinspirować.Jeśliorganizujesiękurs,którytrwakilkadni,dobrzejest,gdywspółpracujezesobądwoje
prowadzących.Możnadziękitemupodzielićzadaniaiodpowiedzialność.Dwojeprowadzącychbędziesiętakżeuzupełniaćwzajemnie.
Dziękiwiększejwiedzyiinnympunktomwidzeniaszkoleniebędziebogatsze.Zespół,którypracujewspólnieprzezdłuższyczas,zyska
poczuciebezpieczeństwaibędziemógłaktywniewykorzystywaćwzajemnieswojekompetencjepodczasszkolenia,cobędziedobre
zarównodlaniego,jakidlauczestników.
Środowiskonauki
Abynauczaniedobrzefunkcjonowało,ważnymzadaniemjeststworzenieśrodowiskanauki,wktórymuczestnicymajądobreirówne
możliwościefektywnejpracy,badania,eksperymentowaniaitworzenia.Atmosferawspierającadialog,współpracę,zaufanie,
odpowiedzialnośćisamodzielnośćprzyczynisiędostworzeniawspierającegootoczenia,wktórymuczestnicyczująsięakceptowani.
Bezpieczeństwoiakceptacjatopodstawowewarunkizaistnieniawoliimożliwościdzieleniasięwiedzą,przeżyciamiidoświadczeniami
wszczerejrefleksji.Prowadzący,któryjestotwarty,słuchaiokazujekażdemutylesamoszacunkuizaufania,zyskasobieszacunek
istworzybezpiecznąatmosferę.Ważnajestprzejrzystość.Prowadzącymusiuświadomićuczestnikom,żetoonisamiodpowiadają
zaswojeśrodowiskonauki.Należyichzachęcaćdoopiekowaniasięsobąnawzajemiaktywnegouczestniczeniawprocesienauki.
Dobrzyprowadzącyzachęcajądorefleksji,krytycznegomyślenia,racjonalnejargumentacjiiodwagiwobroniewłasnychpoglądów.
Podkreślają,żedorastanieirozwójmogąsięwiązaćzezmianąpoglądów.Dobrzyprowadzącysąentuzjastyczni,otwarciwmyśleniu
iopiekuńczy.Przydajesięrównieżpoczuciehumoru.Prowadzący,którzydużozsiebiedają,otrzymująwielewzamian,dziękiczemu
wszyscywięcejsięuczą.
Wybórćwiczeń
Wybórikombinacjaćwiczeńzależećbędzieodgrupydocelowej,celóworaztego,ileczasujestdodyspozycji.Nauczyciel,który
makorzystaćzzawartychwksiążcećwiczeńjedyniejakouzupełnieniazwykłegoszkolenia,możewybraćjednolubkilka,którepasują
dosytuacji.Prowadzącykurs,którymazaprojektowaćkilkudniowyprogram,będziemusiałdokładniejprzemyślećdobórćwiczeńito,jak
najlepiejjezesobąpołączyć.
Abyprzygotowaćdobryzestaw,trzebazdefiniowaćjasnycel.Cochcęosiągnąć?Jeśliprowadzącynieznajeszczegrupy,dobrzebędzie
pozyskaćinformacjeouczestnikach.Czyistniejąjakieśspecjalneokoliczności,któretrzebauwzględnić?Analizującgrupęiuświadamiając
sobieto,jakiecelechcesięosiągnąć,łatwiejbędzieocenićto,jakwykorzystaćipołączyćposzczególnećwiczenia.
Wgrupach,wktórychuczestnicynieznająsięnawzajem,zwłaszczagdynauczaniematrwaćkilkadni,zalecalibyśmywykorzystać
pierwszegodniaćwiczeniazimionamiiprzedstawianiemsię,takabyuczestnicymogliodrazusiępoznać.Dobrzejestregularniestosować
ćwiczeniastymulujące.Stymulatortoświetnysposóbnarozpoczęcieszkolenia,bystworzyćdobrynastrójipoczuciewspólnoty.Można
goteżwykorzystaćdoprzerwaniadłuższychbloków,bydosłownie„naładowaćuczestnikówenergią”.Ćwiczeństymulującychmożna
częstoużywaćdozilustrowaniaważnychtez.
Wmiaręnabywaniadoświadczeniaprowadzącydowiesię,którećwiczeniadobrzesięsprawdzają,aktóremożnaudoskonalić.Dobrą
zasadąjestrozwijanietego,cojużsięudało,istopniowewypróbowywanienowychćwiczeń.
Układsali
Większośććwiczeńwymagadużejsalidającejmożliwośćszkoleniaplenarnego,pracywgrupachifizycznegoposzerzenia.Najlepsza
pozycjawyjściowajesttaka,gdyuczestnicysiedząwukładzie„podkowy”,zprowadzącymprzedsobą(siedzącymlubstojącym).Stoły
sązbędneiwzasadzieniepożądane,ponieważstwarzająfizycznąbarierę.Wyjątekstanowiądłuższewykłady,naktórychuczestnicychcą
robićnotatki.Podkowadobrzesięnadajedostworzeniaatmosferyrównościibliskościmiędzysamymiuczestnikamiorazmiędzy
prowadzącymauczestnikami.Krzesłaustawionewpodkowęłatwoteżjestprzenosić,gdypojawisiępotrzebainnegoukładu,naprzykład
wtedy,gdyodbywaćsięmapracawgrupachalbokiedytrzebazwolnićmiejscedlafizycznychćwiczeństymulujących.Krzesłanależy
zawszezpowrotemustawićwpozycjipodkowy,gdygrupamazesobąrozmawiać.
Pracawgrupach
Pracawgrupachtoważnyelementwielućwiczeń.Zaletąpracywmniejszychzespołachjestto,żewiększaliczbauczestnikówbędzie
miałaokazjęmówić,łatwiejteżsięotworzyćiszczerzewypowiadać.Wmałychgrupachkomunikacjaczęstojestlepszaniżwwiększych,
łatwiejtakżewytworzyćpoczuciesolidarnościiwłasności.Gdypodzielisięgrupęnamniejszezespoły,możnateżpracowaćjednocześnie
zkilkomatematami,wsposóbbardziejtwórczy,aefektybędąbardziejróżnorodne.Idealnyzespółdopracywgrupachskładasię
zczterechosób.Jestdostateczniemały,bywszyscymogliaktywnieuczestniczyć,ajednocześniedostatecznieduży,byzapewnić
kreatywnośćiróżnorodność.
Ważnejest,byprowadzącyprzekazałjasneinstrukcjecodotego,czegooczekujesięodpracywgrupach.Czynależyzebraćinformacje?
Czykoniecznejestzapisywanieczegoś?Czygrupamaprzygotowaćprezentację?Należyteżwyraźnieokreślić,ileczasumamy
dodyspozycji.Gdygrupyzacznąpracować,ważnejestkontrolowanie,odpowiadanienapytania,wyjaśnianienieporozumień,prowadzenie
iupewnianiesię,żewszystkotoczysię,jaknależy.
