Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1EtiologiaiepidemiologianowotworówzłośliwychwPolsceinaświecie
1.11
Współczynnikstandaryzowany(log)
100
10
1
0
1965
Płuco
Gruczołkrokowy
Żołądek
1975
1985
Mężczyźni
1995
Jelitogrube
Pęcherzmoczowy
Nerka
2005
2015
Rok
Krtań
Trzustka
Jamaustnaigardło
Czerniak
1.12
Współczynnikstandaryzowany(log)
100
10
1
0
1965
Płuco
Jelitogrube
Trzustka
1975
1985
Kobiety
1995
2005
Pierś
Jajnik
Szyjkamacicy
2015
Rok
Żołądek
Trzonmacicy
Pęcherzykżółciowy
Nerka
Rycina1.11.TrendyumieralnościnanajczęstszenowotworyzłośliwemężczyznwPolscewlatach1980–2015(skalalogarytmiczna).
Rycina1.12.TrendyumieralnościnanajczęstszenowotworyzłośliwekobietwPolscewlatach1980–2015(skalalogarytmiczna).
Nowotworyzłośliwegłowyiszyi
Nowotworygłowyiszyisąheterogennągrupąchorób
powstającychwróżnychlokalizacjachanatomicznych.Ze
względunapodobnąetiologięijednocześniewzględną
rzadkośćwystępowaniawposzczególnychnarządach
nowotworytedlacelówepidemiologicznychsąomawiane
wspólnie.Większośćnowotworówtegoobszaruwywodzi
sięzkomóreknabłonkapłaskiegobłonyśluzowejjamy
ustnejigardła.Zanajważniejszeczynnikiryzykauważasię
palenietytoniu,spożywaniealkoholu,zakażeniawirusem
brodawczakaludzkiego(głównietypu16)iEpsteina-Barr,
niedożywienie(głównieniedoborywitaminyAiwitamin
zgrupyB),paleniemarihuany,brakhigienyjamyustnej,
atakżerefluksżołądkowo-przełykowy(GERD)ikrtaniowo-
-przełykowy(LPRD).Udziałposzczególnychczynników
ryzykajestzróżnicowanywzależnościodregionuświata.
AnalizadanychzAmerykiPółnocnej,ŁacińskiejiEuropy
wykazała,żenarażenienadymtytoniowyjestprzyczyną
około33%przypadkównowotworówgłowyiszyi.Eks-
pozycjanaalkoholodpowiadazaokoło4%przypadków
zachorowań.Szacujesię,żejednoczesnenarażeniena
dymtytoniowyialkoholodpowiadazaponad40%przy-
padkówrakówgłowyiszyiwkrajachoniskimwskaźniku
rozwojuspołecznego(HDI–HumanDevelopmentIndex)
iza80%wkrajachowysokimHDI.Seriaostatnichbadań
nadetiologiąnowotworówgłowyiszyiwkrajachrozwi-
niętychgospodarczowskazujenarolęprzewlekłejinfekcji
wirusembrodawczakaludzkiego(HPV),główniewprzy-
padkurakajamyustnejigardła,migdałkówipodstawy
języka.WEuropiezakażeniewirusemHPVmożebyćodpo-
wiedzialnezaponad60%zachorowań.WUSAobserwo-
10
