Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Maurer(red.),Dźwiękimowy,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-342-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2006
gicznejosiągałypojejzakończeniunajlepszepo-
stępywpoczątkowejnauceczytania,gdyżtrening
ułatwiałimszybkieopanowaniealfabetycznejstra-
tegiiczytania(Maurer,1994).Potwierdzatojego
wartośćjakometodystymulującejrozwój.Wszyst-
kieumiejętnościelementarnedlaczytaniaipisa-
nia,kształtowanewtokurealizacjiprogramu,ule-
gałyistotnemupodwyższeniu.Największywpływ
napostępywpoczątkowejfazienaukiczytania
miałjednak,uzyskanypodwpływemtrenin-
gu,poziomwyodrębnianiawsłowachgłosek
końcowych,którystanowiłswegorodzajupo-
twierdzenieosiągnięciawwynikutreningu
umiejętnościkoncentrowaniasięnafonemach,
takistotnejdlaszybkiegonabywaniatrwałych
skojarzeńgłoska-litera.
Materiałrysunkowyjestczarno-biały,gdyż
chodziomaksymalnąkoncentracjęnazadaniach,
która,przezwprowadzeniekoloru,mogłabyulec
zakłóceniuutychdzieci,którełatworozpraszają
siępodwpływembodżcówsytuacyjnych.Dzieci
mogąoczywiściekolorowaćobrazkipowykona-
niuzadańkształtującychświadomośćfonologicz-
ną.Maksymalnejkoncentracjinawymaganiach
zadańmasprzyjaćteżzmianapoleceńdotyczą-
cychoznaczaniawybranychparobrazków(przez
obrysowywanie,oznaczanieznakiemX,krzyży-
kiem,kropką,przekreślanieitp.).Jesttozarazem
treningzachowaniasięwsytuacjachzadaniowych
typuszkolnego.Rysunkimająpostaćkonkretnych
przedmiotówlubosób.Jednakniezawszewywo-
łujątakieskojarzenia,jakieprzypisałyimautorki
polskiejwersjićwiczeń.Dlategojestbardzoważ-
ne,abyprzedrozpoczęciemćwiczeńuzgodnić
zdziećminazwyobrazkównakażdejstronie,
zgodniezpodanymzestawemsłówznajdujących
sięnastroniepoprzedzającejdanytypćwiczeń.
Celemczytaniaipisaniajestporozumiewa-
niesięzinnymiludżmizapomocąkodugraficz-
nego,tj.uświadamianiesobieprzezczytającego
treścitekstulubprzekazywanieprzezpiszącego
określonychtreściwformiegraficznej.Dlatego
jużpodczasprzygotowywaniadziecidosystema-
tycznejnaukiczytaniaipisaniaważnejestzwra-
canieuwaginakształtowanieirozwijanieumie-
jętnościistotnychdlazrozumieniaznaczenia
słów,zdańiwiększychfragmentówtekstu.
Opróczćwiczeńświadomościfonologicznej
dziecipowinnyuczestniczyćwćwiczeniachroz-
wijającychsłownictwo,koncentrującychuwa-
gęnatekstachsłuchanych,zaznajamiających
zestrukturamizdaniowymiorazrozwijających
zdolnośćrozumieniamowyzdaniowej.Wiele
takichćwiczeńznajdujesięwmateriałachwy-
korzystywanychprzeznauczycielkiprzedszkoli
iklasmłodszych,którezawierająteżpropozycje
ćwiczeńfonologicznych.Celemtegoopracowania
byłouwrażliwienienauczycieliiwszystkichzain-
teresowanychnaznaczenieświadomościfonolo-
gicznejwszybkimnabywaniuskojarzeńgłoska
-literajakopodstawydlaprzetwarzaniaznaczeń
słówitreściwypowiedzi.
Wpolskiejliteraturzepsychologicznejipeda-
gogicznejniepowodzeniawpoczątkowymetapie
czytaniaipisanianajczęściejsąujmowanejako
następstwozaburzeńpercepcyjnychudzieci.Zbyt
małozwracasięuwaginafakt,żeczytanieipisa-
nietoczynnościintelektualne,opartenaprze-
twarzaniuinformacji,wktórychprzetwa-
rzaniefonologicznestanowijedynieniezbędny
początek,warunkującyprzetwarzanieznaczeń
itreści(Jager-Adams,1994).Zbytmałouwagi
zwracasięrównieżnafakt,żesłuchfonematycz-
nystanowiwstępnywarunekuzmysłowieniaso-
bieprzezdziecifonologicznejstrukturysłów
orazżesamećwiczeniapodwyższającejegopo-
ziomniestanowiąwystarczającegoprzygoto-
waniadouczeniasięskojarzeńgłoska-litera.
Niewszyscyzainteresowanitąproblematykąwie-
dzą,żetylkookoło1/3dziecidoznającychniepo-
wodzeńwopanowaniutechnikiczytaniaipisania
wymagausprawnieniawzrokowo-przestrzennego,
gdyżwtejsferzeleżygłównaprzyczynaichnie-
powodzeń.Około90%dziecizniepowodzenia-
miwpoczątkowejnauceczytaniaipisania
wymaganatomiastkształtowaniaświadomości
fonologicznej(Boder,1971).
Tymdzieciomorazichnauczycielomirodzi-
compolecamytenpodręcznik,któregoukładoraz
typyćwiczeńzaczerpniętozanalogicznegoopra-
cowaniaCattsaiVartiainen(1993).Materiałsłow-
nyzostałnatomiastwybranyprzezsłuchaczki
PodyplomowychStudiówLogopedycznychAka-
demiiPedagogicznejwKrakowie:ElżbietęBieroń-
ską,GrażynęBillewicz,AlicjęKotiBrygidęZio-
ło,wramachprzygotowywanychprzezniepod
moimkierunkiempracdyplomowych,zwykorzy-
staniemdostępnychwPolsceopracowań.Mam
nadzieję,żepraca,wykonanaprzeztenzespół
zogromnymzaangażowaniem,któraspotkałasię
jużzżyczliwymprzyjęciemCzytelników,będzie
dobrzesłużyćkolejnymgrupomdzieci,stojącym
przedtrudnymzadaniemopanowaniaumiejętno-
ściczytaniaipisania.
AlicjaMaurer
Kraków,listopad2002
