Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyfarmakodynamiki
35
■
■
receptorymetabotropowe;
receptoryjonotropowe.
Pobudzaniereceptorówmetabotropo-
wychprowadzidozwiększenialubzmniej-
szeniasyntezywtórnegoprzekażnika
wkomórce.Receptoramitegotypusą
m.in.receptoryα-iβ-adrenergiczneoraz
cholinergicznyreceptormuskarynowy.
Receptorymetabotropowezwiązanesą
zwewnątrzbłonowąjednostkąregulacyj-
ną,tzw.białkiemG,którepośredniczy
waktywacjienzymówbłonowych–fosfoli-
pazyClubcyklazyadenylowej.Zkoleite
enzymybiorąudziałwsynteziewtórnych
przekaźnikówwkomórce.Rolęwtórnych
przekaźnikówpełnią:jonywapnia,trójfos-
foraninozytolu,diacyloglicerol(DAG)
icyklicznyAMP
.
Receptoryjonotropowenatomiastregu-
lująbezpośrednioprzepływjonówprzez
kanałyjonowe.Receptoryjonotropowe
występująwOUN,wpłytcenerwowo-
-mięśniowejizwojachukładuautonomicz-
nego;sątonp.cholinergicznyreceptor
nikotynowy,kompleksreceptorowyGABA
ireceptorglutaminergiczny.
Regulacjareceptorowa
Niektórereceptory,któresąnarażone
napowtarzającesiędziałanieagonistów,
tzn.lekówpobudzających,mogąstaćsię
niewrażliwelubichliczbamożesię
zmniejszyć–mówimywówczasoujemnej
regulacji(down-regulation).
Natomiastprzydługotrwałympodawa-
niuantagonistów,tzn.lekówblokujących
receptory,możedojśćdozwiększenia
wrażliwościreceptorówlubichliczby.Zja-
wiskotonazywamyregulacjądodatnią
(up-regulation).
Racjonalnełączenieagonistyiantago-
nistyprowadzidozjawiskaadaptacjire-
ceptorów.
1.3.3.Interakcjeleków
Interakcja(interferencja)poleganawza-
jemnymoddziaływaniunasiebieleków
wżywymorganizmie,tzn.wpływiejedne-
golekunakońcowywynikdziałaniadru-
giego,równocześniestosowanegoleku.
Wzajemneoddziaływanienasiebiele-
kówmabardzoistotneznaczeniewtera-
pii.Zjednejstronymożeonospowodo-
waćkorzystnezwiększeniesiłydziałania
farmakodynamicznegopodanychrówno-
cześniepreparatówleczniczychiwefekcie
końcowympoprawićefektterapeutyczny.
Zdrugiejstronywwynikuinterakcjimoże
dojśćdoosłabienialubzniesieniadziała-
niajednegolekuprzezrównocześniesto-
sowanydrugilek.
Wyróżniasiętrzyrodzajeinterakcji
(ryc.1.10):
■
■
■
farmaceutyczną;
farmakodynamiczną;
farmakokinetyczną.
1.3.3.1.Interakcjefarmaceutyczne
Występująpodczasprzygotowanialeku,
jeszczeprzedpodaniemgochoremu.
Nainterakcjefarmaceutyczneskładająsię
niezgodnościrecepturowefizyczneiche-
miczne.
1.3.3.2.Interakcje
farmakokinetyczne
Dotycząwpływujednegolekunaprocesy
farmakokinetycznedrugiegoleku,czyli
najego:
■
■
wchłanianie;
wiązaniezbiałkami;
■
transportprzezbłonybiologiczne;
■
■
biotransformację;
wydalanie.