Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„ZziemiwłoskiejdoPolski”–legionypolskie1797–1801
35
patrzyliwprzyszłość.MyślanonawetozwołaniudoMediolanusejmupol-
skiego,odroczonegow1792r.wzwiązkuzwojnąwobronieKonstytucji3maja.
NaemigracjibyłolicznegronoposłówisenatorówzmarszałkiemStanisławem
Małachowskim.Sejm,jakoreprezentacjanarodowa,mógłby–zdaniempo-
mysłodawców–staćsięstronąwrokowaniachmiędzynarodowych.Dyrektoriat
tychprojektówniepoparł,bosprawypolskiejpodnieśćniezamierzał.
Francjaniechciaławojny–17października1797r.zawarłazAustrią
pokójwCampoFormio.OPolscebyłogłucho,aFrancuzinawetzobowiązali
siępośrednioniepopieraćsprawylegionowej.Polacyprzyjęlitozciężkim
sercem:„traktatjestistnymgrobemnadzieidlaPolski”–mówiono.Wielu
myślałooopuszczeniuszeregów,Dąbrowskiuważał,żenależywytrwać.Po-
zycjagenerałajednaksłabła,aparyscyradykałowiezamierzaliodebraćmu
dowództwo.Wlistopadzie1797r.legionyprzeszłynażołdRepublikiCisal-
pińskiej(utworzonejprzezrozszerzenieterytoriumdotychczasowejRepubliki
Lombardzkiej).Przyszłoimterazwalczyćzchłopamiwłoskimi,którzywy-
stępowaliprzeciwwojskomrewolucyjnejFrancji,pacyfikowaćbuntyilokalne
powstania,np.wWeronie,inspirowaneprzezAustriakówizwolennikówsta-
regoporządku.Wgrudniu1797r.dowodzonaprzezDąbrowskiegoILegia
wkroczyładoPaństwaKościelnego,zajmująctwierdzeimiastawmarszuna
Rzym.WieczneMiastozostałozajęteprzezwojskafrancuskiewlutym1798r.–
utworzonoRepublikęRzymską,a3maja1798r.gen.Dąbrowskinaczele
legionówpolskichwkroczyłdoRzymuizostałkomendantemwojskowym
miastazkwaterąnaKapitolu.
Kampania1798-1799.PokójwCampoFormioprzetrwałrok.Gen.Bonaparte
wkwietniu1798r.zorganizowałwyprawędoEgiptu,któramimokilkuzwy-
cięstwnalądzieostateczniezakończyłasięniepowodzeniem.UbokuBonapar-
tegobyłokilkudziesięciupolskichoficerówzgen.JózefemZajączkiemiJóze-
femSułkowskim,któryzginąłwKairzewczasieantyfrancuskichrozruchów.
OśmieloneklęskąwyprawyegipskiejAnglia,AustriaiRosjaorazKrólestwo
NeapoluzawiązałynowąkoalicjęprzeciwFrancji.
Wkońculistopada1798r.Rzymzaatakowałaarmianeapolitańskali-
czebniekilkakrotnieprzewyższającasiłyfrancuskieipolskiebroniąceRepub-
likiRzymskiej.PochwilowymniepowodzeniuiopuszczeniuRzymuwojska
neapolitańskiezostałypokonanepodCivitaCastellana(4XII),gdzieboha-
terskowalczyłaILegiadowodzonaprzezgen.KarolaKniaziewicza.Pozwoliło
tonaponownezajęcieRzymu(14XII1798)ipodjęcieofensywynaNeapol,
wczasiektórejPolacyzmusilidokapitulacjitwierdzęGaetę(30XII),następnie
zdobytoNeapol,tworzącnowąRepublikęPartenopejską.
Wmarcu1799r.koalicjazaatakowałaFrancjęnatrzechfrontach:nad-
reńskim,szwajcarskimiwłoskim.Obokarmiiaustriackichwalczyłkorpus
wojskrosyjskichdowodzonyprzezSuworowa.Dąbrowskidążyłdokoncentracji
