Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
ODZWĄTPIENIADOWALKIONIEPODLEGŁOŚĆ
„naród”,kiedytuchodziłoprzedewszystkimookreśleniesamodzielnego
państwa.Pamiętaćteżtrzeba,żesamWybicki,jakwielujemuwspółczesnych,
wymiennieużywałterminów„naród”i„państwo”,takżew1806r.
DąbrowskiiWybickidobrzezrozumieliówczesnąsytuacjępolityczną
iotwierającąsięszansęprzeniesieniabezpośredniejwalkioniepodległepaństwo
naziemiepolskie,porazpierwszyod12latpoupadkuinsurekcjikościusz-
kowskiej.WeWłoszechmożnabyłomarzyćomarszu„doPolski”,aterazbyli
o2dnidrogiodstolicyWielkopolski,doktórejwkraczałyjużwojskafran-
cuskie.DąbrowskizapewniłNapoleona,żemożliwejestutworzenie40-tysięcz-
nejarmiipolskiejwzaborzepruskimwtokuprowadzonychdziałańwojennych.
Wybickizaręczył,żePolacydostarcząniezbędnegozaopatrzeniawojskom
francuskim.W3miesiącepóźniejokazałosię,żebyłotoopartenarealnej
oceniemożliwościkrajuioperatywności,któracharakteryzowałaobupolitycz-
nychprzyjaciół.
WtedyteżpostanowionozaapelowaćdoPolakówoczynnepoparcie
wkraczającychwojskfrancuskich.Wybicki3listopada1806r.wBerliniena-
pisałodezwę(zaprobowanąprzezNapoleona),którawzywaładopowstania
przeciwPrusom–otoWielkaArmiawkraczadoPolski,prowadziją„Napoleon
Wielki,niezwyciężony”.Cesarzpowiedział:„obaczę,jeżeliPolacygodnisąbyć
narodem”,azatem,apelowanodoPolakówwzaborzepruskim:„odWaswięc
zawisłoistniećimiećOjczyznę”.NależyzaufaćNapoleonowi,podnosićsztan-
darpowstania.OdezwępodpisaliwspólnieDąbrowskiiWybicki,znaniice-
nieniwWielkopolsce.
KościuszkoaNapoleon.Zapowiadanotakże,żewkrótcedokrajuprzyjedzie
samNaczelnikKościuszko.IstotnieNapoleonprzesłałdoParyżadyspozycje,
byKościuszko,zzachowaniemścisłejtajemnicy,przyjechałdoBerlinadla
wsparciaswymautorytetemruchuantypruskiego.KościuszkowobozieNapo-
leonatobyłbypoważnyatutzarównowobecPolaków,jakiświatadyploma-
tycznego.MinisterpolicjiJosephFouche
´,któremuzleconoskłonienieKoś-
ciuszkidotejwspółpracy,byłkrytycznienastawionydopolitykimiędzynaro-
dowejNapoleona,atakżeniechętnysprawiepolskiej.RozmowyzKościuszką
prowadziłzwyjątkową(ichybacelową)niezgrabnością,bozużyciemulty-
matywnegotonuigroźbyposłużeniasięnazwiskiemNaczelnikanawetwbrew
jegowoli.
KościuszkonieufałNapoleonowi,uważałgozagrabarzaWielkiejRe-
wolucji,nazywał„zwodzicielem”.ByłjednakpodwrażeniemklęskiPrus
iprzyznawał,że„nadziejewydająmisiębardziejłaskawe”.Niemniejjednak–
jakpisał–doświadczeniezmarnowaniakrwilegionistówpolskichweWłoszech
inaSanDomingozmuszają,byodNapoleonazażądać„dlaPolskiniejakich
gwarancjiiniejakichzabezpieczeń”.Cesarzpowinienjednoznacznieoświad-
