Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
I.ZAGADNIENIAOGÓLNE
Powszechniezaojcaelektrokardiografiiuznajesięholenderskiegofizjologaihistologa
WillemaEinthovena(ryc.1.1).Urodziłsięonw1860r.wSemarangwHolenderskich
IndiachWschodnich(Jawa-obecnieIndonezja).Jegoprzodkowieożydowskichkorzeniach
przybylidoHolandiizHiszpanii.Dziadekiojciecrównieżbylilekarzami.Mimokłopotów
finansowychEinthovenukończyłUniwersytetwUtrechcie.Abyuzyskaćstypendiumnadal-
szekształcenie,zostałlekarzemwojskowym.Wkwietniu1886r.otrzymałstanowiskopro-
fesorafizjologiinaUniwersyteciewLejdzie.Początkowozajmowałsiękontroląoddychania
przeznerwbłędny.W1889r.nakongresiefizjologicznymwBazyleiobserwowałprezentację
elektrometrukapilarnegopołączonegozrejestracjąelektrokardiogramuwykonywanąprzez
A.D.Wallera.Zapoczątkowałotojegodługoletniąfascynacjęczynnościąelektrycznąserca.
Jużw1890r.G.J.BurchzOksforduwymyśliłarytmetycznąpoprawkędlaobserwowanych
fluktuacjielektrometru,copozwoliłozobaczyćprawdziwykształtfali,alewymagałoniestety
męczącychobliczeń.Einthovenulepszyłelektrometridokonałdalszychpoprawekmatema-
tycznych,codałowefekciezapisEKGpodobnydodzisiejszego(ryc.1.2).Poszczególne
wychylenia,zgodniezówczesnymizasadamimatematycznymi,opisałkolejnymiliterami
alfabetułacińskiego-PQRST
.
Metodawciążbyłajednakniedoskonałaiwymagaładużychorazpracochłonnychobliczeń.
WobectegoEinthovenrozpocząłbadanianadnowymurządzeniem-galwanometremstru-
nowym(ryc.1.3),któregozasadydziałaniaopublikowałw1902r.Bardzoszybkoinstrument
tenstałsięszerokostosowanymnarzędziembadawczymidiagnostycznymodużejdokład-
ności.PierwszygalwanometrstrunowydocelówklinicznychzakupiłsirEdwardSchafer
zUniwersytetuwEdynburguw1908r.Urządzenie,zwaneodpoczątkuelektrokardiografem,
byłopotężnychrozmiarów.Zajmowałodwapomieszczeniaiważyłoponadtonę.
Wallerużywałdoswoichpóźniejszychrejestracjipięciuelektrodumieszczanychnakażdej
kończynieiwustachpacjenta.Einthovenzrezygnowałzelektrodnakończyniedolnejprawej
iwustach,redukującukładdotrzechelektrod.Stałosiętopunktemwyjściadozbudowania
koncepcjitrójkątaEinthovena,którajestpodstawąelektrokardiografiipodzieńdzisiejszy.
Einthovenprzyjąłnastępującezałożenia,któreuprościłymodelmatematyczny:
»funkcjęelektrycznąsercamożnawyrazićwpostacidipolaelektrycznego;
»dipolelektrycznysercaznajdujesięwgeometrycznymśrodkutkanekojednorodnych
warunkachprzewodzeniaprądu;
»trzypunktyodpowiadającepołączeniuobukończyngórnychilewejdolnejztułowiem
leżąwrównychodległościachodsercaiwrównychodległościachodsiebie.
Ztychtrzechzałożeńpowstaławspomnianakoncepcjarzutowaniawektorasercanaosieopi-
sanychodprowadzeńwtrójkącierównobocznym.Amplitudakolejnychwychyleńwybranych
załamkówzodprowadzeńkończynowychrzutowananabokitrójkątapozwalanauzyskanie
obrazuwędrującegowektorasercawpłaszczyźnieczołowej.
ZaswojeodkryciawdziedzinieelektrokardiografiiWillemEinthovenotrzymałw1924r.
NagrodęNoblazzakresufizjologiiimedycyny.Połowąprzyznanejkwotynoblistaposta-
nowiłpodzielićsięzeswoimwieloletnimasystentem,którymbyłVandeWoerd.Niestety
naukowieczmarł,więcEinthovenprzekazałpieniądzedwómsiostrombadacza.Einthoven
dokońcażyciazajmowałsięprowadzeniemwykładówiszkoleń.Cierpiałnanadciśnienie
tętnicze,zmarł29września1927r.naraka.Prawdopodobnienigdyniewykonałusiebie
rejestracjiEKG.
Metodabardzoszybkoprzechodziłakolejneudoskonaleniaimodyfikacje.Trzyodprowadze-
niastałysiępodstawąanalizyzapisupodkątemróżnegorodzajuzaburzeńrytmuiprze-
4
