Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.15
Częśćogólna
żemotywsprawcy-któryskłoniłgodoodstąpieniaoddokonania-pozostajebezznacze-
niadlauznaniaodstąpieniazadobrowolne.Uściśleniajednakwymaga,żewtymsensienie
maonznaczenia,żeniejestistotnyanijegorodzaj,anijegopozytywnaczyteżnegatywna
ocenawkategoriachmoralnych.Istotnejestjednak,czyjegoznaczącymźródłembyły
okolicznościzewnętrznewobecsprawcy,a»wymuszające«nanimzmianędecyzji(np.za-
alarmowanieodpowiednichsłużb,czyzidentyfikowaniesprawcyukrywającegoswątoż-
samość),czyteżinneokoliczności,któreniemajątakiegocharakteru.Wrezultaciezatem
tensammotyw,skłaniającysprawcędoodstąpieniaoddokonania-jakprzykładowochęć
uniknięciaodpowiedzialnościkarnej-wjednychprzypadkachmożeuzasadniaćkwalifi-
kacjęodstąpieniajakodobrowolnego,winnychzaśniebędziestanowićtakiejpodstawy”
.
20.Wwypadkuniektórychtypówprzestępstwobowiązująceprzepisyustanawiająsurowsze
wymogiskutecznościczynnegożaluwfazieusiłowanianieukończonego(samodobro-
wolneodstąpienieoddokonaniaczynuzabronionegoniewystarczy);tonieliczneprzy-
padki(zob.np.art.131k.k.,wktórymwymagasiędodatkowoujawnieniawobecorganu
powołanegodościganiaprzestępstwwszystkichistotnychokolicznościpopełnionegoczy-
nu).Przepisy,którejenormują,stanowiąlegesspecialeswstosunkudoart.15§1k.k.
21.Zjednejstronysprawcy,którydopełniłwymogówokreślonychwart.15§1k.k.,nie
gwarantujesiębezkarnościwogóle,leczjedynieniepodleganiekarze„zausiłowanie”.
Torozróżnieniejestistotne,gdyżzdarzasię,żeto,cosprawcauczyniłwwykonaniuzamia-
rudokonaniaczynuzabronionegookreślonegotypudochwiliporzuceniategozamiaruna
etapieusiłowania,wypełnianietylkoznamionaowegousiłowania,lecztakżeznamiona
dokonaniaczynuzabronionegojakiegośinnegotypu(tzw.usiłowaniekwalifikowane).
Czynnyżalskutecznynieuwolniwięcsprawcyododpowiedzialnościzaprzestępstwodo-
konane,kwalifikowanenapodstawieprzepisuokreślającegoteninnytypczynuzabronio-
nego;wjęzykuprawniczym,właśniezuwaginawskazanąwyżejzależność,częstookreśla
sięjejakoprzestępstwodokonane„podrodze”lub„przyokazji”(zob.np.wyrokiSN:
z19.08.1974r.,IKR35/74,OSNKW1974/12,poz.225;z19.03.1982r.,IIIKR18/82,
LEXnr17409;z8.09.1988r.,IIKR205/88,OSNKW1989/1,poz.6;z19.07.2006r.,
IIIKK403/05,LEXnr193006;wyrokSAwKrakowiez12.10.1995r.,IIAKr255/95,
Prok.iPr.-wkł.1996/5,poz.13;wyrokSAwKatowicachz25.04.1996r.,IIAKa76/96,
OSA1998/2,poz.11;wyrokSAwŁodziz6.05.2008r.,IIAKa62/08,LEXnr517112;wyrok
SAweWrocławiuz23.04.2009r.,IIAKa96/09,LEXnr499990;wyrokSAwBiałymstoku
z14.05.2009r.,IIAKa58/09,LEXnr523856;wyrokSAwSzczeciniez19.12.2016r.,
IIAKa194/16,LEXnr2295132;wyrokSAwKatowicachz23.05.2018r.,IIAKa110/18,
LEXnr2555805;wyrokSAwLubliniez3.03.2020r.,IIAKa254/19,LEXnr3069946).Na
przykładjeżelisprawcawzamiarzeobrabowaniaofiaryuderzykołkiemwgłowę,powo-
dująctymuniejtzw.średniuszczerbeknazdrowiu,anastępnie,widząckrew,zreflektuje
sięizwłasnejwolizrezygnujezprzeszukaniaodzieżyofiary,odstępującoddokonania
rozboju,tonapodstawieart.15§1k.k.uwolnisięwtensposóbwprawdzieododpowie-
dzialnościzausiłowanierozboju(art.13§1wzw.zart.280§1k.k.),alebędąpodstawy,
bypociągnąćgodoodpowiedzialnościza(dokonane)przestępstwookreślonewart.157
§1k.k.(zob.stanfaktycznypowołanegowyżejwyrokuSAwKrakowiez12.10.1995r.,
IIAKr255/95,którybyłinspiracjądlategoprzykładu).
150
JarosławMajewski