Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.4.Badaniaepidemiologiczne
nychniepełnosprawnością-DALY(disabilityadjustedlifeyears),którałączyutracone
latażycia(yearsoflifelost,YLL-stanowiącemiaręprzedwczesnejumieralności)oraz
latażyciawniepełnosprawności(yearslivedwithdisability,YLD)obliczonezużyciem
wagniepełnosprawności,zdefiniowanejjakodstępstwoodidealnegozdrowia
wkażdejjegodomenie;wagisąopracowaneprzezŚwiatowąOrganizacjęZdrowia.
Innymzłożonymwskaźnikiemjestdługośćżyciaskorygowanaojegojakość-QALY
(qualityadjustedlifeyears)obliczonajakoiloczynlatżyciaiużytecznościstanuzdrowia
(utility-wartośćprzypisywanaprzezludzidlauzyskaniakorzyścizdrowotnychiunik-
nięcianiekorzystnychskutkówchoroby,przyjmującawartościod0-zgondo1-pełne
zdrowie).QALYwykorzystujesięwanalizachekonomicznychjakomiernikefektów
zdrowotnychocenianejinterwencji.
2.4.
Badaniaepidemiologiczne
2.4.1.
Kryteriaprzyczynowości
Celembadańepidemiologicznychjestczęstopotwierdzenielubwskazanieistnienia
związkuprzyczynowo-skutkowego.Samostwierdzenieistotnegostatystycznie
związkuniejestwystarczającedlapotwierdzeniaistnieniazwiązkuprzyczynowo-skut-
kowegozewzględunamożliwośćzaistnieniabłędusystematycznego,wystąpienia
czynnikówzakłócającychczybłędulosowego.
ZtegowzględuSirAustinBradfordHillw1965rokuzaproponował9kryteriów/
/obszarówdorozważeniazprzeprowadzeniemwnioskowania,którezpewnympraw-
dopodobieństwempozwoląokreślić,czyobserwowanyzwiązekmożemiećcharakter
przyczynowo-skutkowy[napodstawie:HillA.B.:Theenvironmentanddisease:associa-
tionandcausation?ProcRSocMed.1965,58(5):295-300]:
tSiłazależności-oilewiększejestryzykowgrupienarażonejwporównaniu
znienarażoną(np.wyrażoneRR).
tZależnośćczasowa-narażeniepoprzedzachorobę.
tZależnośćdawka-odpowiedź-większaintensywnośćnarażeniawiążesię
zwiększymryzykiemzachorowanialubcięższymprzebiegiem.
tPowtarzalność-podobnewynikiwbadaniachprzeprowadzonychwinnych
badaniach(innibadacze,populacja,czas).
tUzasadnieniebiologiczne-istniejewiarygodnewyjaśnieniebiologiczne
związkuprzyczynyiskutku.
tZgodnośćzaktualnąwiedzą.
tPotwierdzeniewbadaniacheksperymentalnych.
25
