Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.4.Badaniaepidemiologiczne
Wbadaniachkliniczno-kontrolnychmożnawyliczyćwyłącznieilorazszans,który
wprzypadkuchoróbrzadkowystępującychjestdobrymprzybliżeniemryzyka
względnego.
Badaniakliniczno-kontrolnesąprzydatnedobadaniachoróbwystępującychrzadko
orazdobadaniawielunarażeńjednocześnieiwpopulacjachmobilnych.Zkolei
badaniakohortowesąpomocnewprzypadkubadaniarzadkichidługotrwałych
narażeń.
Opisowebadaniaepidemiologiczne,takiejakbadaniaprzekrojowe,umożliwiają
określenierozpowszechnieniachoroby,takżewzależnościodróżnychczynników,
alewtymprzypadkuniemamożliwościstwierdzenia,czynarażeniewystępowało
przedwystąpieniemchoroby,coutrudniawnioskowanieozwiązkuprzyczynowo-
-skutkowym.Ważnymaspektemtakiegobadaniajestreprezentatywnośćdobranej
próbywzględempopulacjiźródłowej,comożnaosiągnąćzapomocąprostego
doborulosowego,którywymagadostępudolistyobejmującejcałąpopulację
źródłową.Wprzypadkupopulacjitrudnodostępnychrekrutacjęmożnaprowadzić
np.zapomocąmetodytzw.kuliśnieżnej,wktórejnależypoprosićuczestnika
badaniaorekrutacjęosóbwśródznajomych.
Wbadaniachekologicznychkorelujesięnarażeniedlaokreślonejgrupyosób(np.
mieszkańcówkraju)zczęstościąwystępowaniabadanychchorób.Jednakbadanie
takiemożebyćobarczoneryzykiembłęduekologicznego,gdynarażenieniedotyczy
całejpopulacji,azachorowanianiedotycząosóbnarażonych.
Corazczęściejstosujesięmetodologięprzeglądusystematycznego,któraumoż-
liwiawykorzystanieistniejącychbadań(zopisanychpowyżejtypów,odpowiednio
dopytania),abymócocenićskutecznośćleczenia,wpływczynnikówryzykana
występowaniechoroby,rokowanie,wartośćtestudiagnostycznegoiodpowiedzieć
nainnepytania.Prawidłowoprzeprowadzoneprzeglądysystematyczneuważane
sązanajbardziejwiarygodneźródłodanychnaukowychdlapraktykimedycznej.
Cechycharakterystyczneprzeglądusystematycznegoobejmują:procesprzygoto-
wanianapodstawieprotokołubadawczego,jasnookreśloneceleipredefiniowane
kryteriawłączeniabadań,transparentnepowtarzalnemetodybadawcze,wyczer-
pującyprocesidentyfikacjibadań(wyszukiwaniewbazachdanychorazinnych
źródłachinformacji,obejmującetakżebadanianiepublikowane),ocenęryzykabłędu
systematycznegobadańwłączonychdoprzegląduiwykorzystanietejinformacji
winterpretacjiwyników,systematycznysposóbprzedstawieniacharakterystykioraz
wynikówbadańwłączonych,atakżesystematycznepodejściedosyntezywyników,
np.zwykorzystaniemmetodstatystycznych-metaanalizy.Wprzypadkuprzeglądów
systematycznychnależyzwrócićuwagęnabłądsystematycznyzwiązanyzwybiór-
czympublikowaniemwynikówbadań(publicationbias),którywystępuje,gdy
szansaopublikowaniabadaniazależyodjegowyników.
29
