Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
1.Aminokwasy
Rys.1.;.Schematprzekształcaniatyrozynywaminykatecholowe
dekarboksylacji.Oczywiściebardzoważnesąprzemianyjednychaminokwasówwinne,
np.fenyloalaninywtyrozynę,którazkoleijestmiędzyinnymiprekursorembiologicznym
aminkatecholowych:dopaminy,noradrenaliny,adrenaliny(rys.1.8),atakżemelaniny.
Aminokwasysąsubstratamiwbiosynteziepurynyipirymidyny.Pierścieńpurynowy
powstajezL-glutaminy,apirymidynowyzkwasuL-asparaginowego.L-Glutaminajest
ponadtogłównymdonoremgrupyaminowejwbiosyntezieaminozwiązków,czegoprzy-
kłademjestpowstawanieglukozoaminyzglukozy.Serotoninaipierścieńnikotynowy
NAD(+)sąsyntezowanezL-tryptofanu,tlenekazotuzaś–cząsteczkasygnałowaokrót-
kimokresiepółtrwania–powstajezL-argininy.Glicynasłużyworganizmachssaków
jakoważnyelementwsyntezieporfiryn,aL-serynajestistotnymsubstratemwtworzeniu
sfingozyny,ważnegoskładnikasfingolipidówwystępującychwtkankachnerwowych.
Wprocesierozkładutryptofanupowstajątakiezwiązki,jakskatoliindol(rys.1.9),które
obokproduktówdegradacjiaminokwasówsiarkowychnadająnieprzyjemnyzapachpsu-
jącymsięproduktommięsnym,rybnymczymlecznym,atakżesągłównymiskładnikami
zapachowymikału.
Aminokwasysąkluczowymisubstratamiwbiosynteziealkaloidów.Wprocesie
wytwarzaniawiększościznich(znanychjestponad20000alkaloidów)rolęsubstra-
tówodgrywajągłównietrzyaminokwasybiałkowe:Phe,LysiTrp,orazOrn.Ponad
2000alkaloidówpowstajezL-fenyloalaniny,adlaalkaloidówsporyszugłównymsub-
stratemjestL-tryptofan.
Wprzeciwieństwiedotłuszczówisacharydównadmiaraminokwasówniejestmaga-
zynowanywustroju.Większośćnadmiarowychaminokwasówulegarozkładowi,głównie
wwątrobie.Częśćkationówamonowychpochodzącychzrozkładuaminokwasówjest
zużywanadosyntezyzwiązkówzawierającychazot,wtyminnychaminokwasóworaz
nukleotydów,aresztazostajeprzekształconawmocznikiwtejpostacijestwydalana
Rys.1.l.Produktyrozkładutryptofanu
