Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.7.Podsumowanie
17
dodać,żezagadnienieświadomościomawiarównież
AnnaHerzyk(2011).Autorkataujmujejednakisto-
tęświadomościwsposóbtradycyjny.Współczesne
ujęcieświadomościzperspektywymikrogenetycznej
przedstawimyszerzejwrozdz.7.
Bliskieujęciuprocesowemusątakżerozważania
zawartewksiążceBożydaraL.J.KaczmarkaCudow-
nekrosnaumysłu(2012),któraukazujezwiązekmię-
dzymózgiemaumysłemzneuropsychologicznego
ineurolingwistycznegopunktuwidzenia.Recenzent
tejpozycji,WaldemarTłokiński,pisze:
Istotęnaukowego(publikacyjnego)charakterutejmono-
grafiiupatrujęwautorskimwskazaniunaumysłjako
formęrzeczywistościmózgowej(biologicznej,neuro-
fizjologicznej).Tedwapojęciaczęstostosujesięzamien-
nie,niezawszepoprawnie,bezrozumieniaichleksykal-
nejdystrybucji.Pozapoznaniusięzpracąprof.
Kaczmarkaskutecznieskracasiędystanspoznawczydo
obupojęć.
Wnaszychrozważaniachistotnejestrównież
zwrócenieuwaginaodmiennośćobrazuświataupo-
szczególnychludziorazukazaniewzględnościnauko-
wychdanychinprawd”,gdyżpodlegająoneciągłej
rewizjiwprocesierozwojumetoditechnikbadania.
Zagadnieniateprzybliżymywdalszejczęścipod-
ręcznika.
1.7.PODSUMOWANIE
Wrozdzialetymprzedstawiliśmynowepodejściedo
pojmowanianeuropsychologiiklinicznej,czylineuro-
psychologięprocesu.Dlategorównieżdefiniujemy
neuropsychologięjakosubdyscyplinępsychologiikli-
nicznej,którazajmujesiębadaniamizwiązkumózgo-
wiazprocesamipoznawczymiiemocjonalnymioraz
adaptacyjnymispołecznymzachowaniem.Koncen-
trujesięonanarelacjachJA-Świat,zeszczególnym
uwzględnieniemprocesówpercepcjiidziałania.Pod-
stawąpracyneuropsychologówjesttakżediagnoza
irehabilitacjachorychzezróżnicowanymiuszkodze-
niamimózgu.
Takieujęcieneuropsychologiiumożliwiazmianę
paradygmatubadawczegoistwarzawarunkidopołą-
czeniadotychczasowychdanychznajnowszymiod-
kryciamineuronauk.Opisaneprzeznaspodejście
opierasięnazałożeniachteoriimikrogenetycznej,
którapozwalanietylkozrozumiećzwiązekmiędzy
mózgiemizachowaniem,lecztakżedotrzećdoistoty
przenikaniaobjawówiformowaniasięnowychutego
samegochoregowmiaręrozwojuchoroby.Ułatwiato
postawieniemożliwieprecyzyjnejdiagnozyidzięki
temuskuteczniejsząrehabilitacjęchorychzezróżni-
cowanymiuszkodzeniamimózgu.
Nawiązujemytutajdonajnowszychodkryćwdzie-
dzinieneuroanatomiifunkcjonalnej,neurofizjologii
(zwłaszczabadańpotencjałówzwiązanychzezda-
rzeniem)orazneuropsychologii,którejostatnieosią-
gnięciapodważająpowszechnieprzyjmowanązasadę
podwójnejdysocjacji.
Przypominamypokrótcewciążżywesporymię-
dzyzwolennikamilokalizowaniafunkcjipsychicz-
nychwściśleokreślonychobszarachmózguabada-
czami,którzypodkreślającałościowedziałanie
mózgu.Jednąznajwcześniejszychpróbrozwiązania
tegosporubyłkoneksjonizm,wktórympocząwszy
odWernickegoakcentowanoistnieniepołączeńmię-
dzywyspecjalizowanymiobszaramimózgu.Podobny
charaktermazaproponowanaprzezHebbateoriasieci
neuronalnych.Wartootymprzypominać,gdyżwielu
kognitywistówwraca-częstonieświadomie-do
dawnychpoglądówpsychomorfologicznych,doszuku-
jącsięściślezlokalizowanychmiejscwmózgudlapo-
szczególnychfunkcjipsychicznych.Przyczyniasiędo
tegozarównofascynacjanajnowszymitechnikami
obrazowaniamózgu,jakiosiągnięciamitechniki
komputerowej.Zapominająoni,żewprzeciwieństwie
dokomputeramózgjestżywymiwciążulegającym
zmianomorganizmem.Oznaczato,żenprogramuje
się”samwreakcjinazmiennewarunkiśrodowiska.
Dlategozanajbardziejudanąpróbęrozwiązaniate-
gosporunależyuznaćideędynamicznejorganizacji
funkcjipsychicznychzaproponowanąprzezwybitnego
neuropsychologarosyjskiegoAleksandraR.Łurię.
WnawiązaniudowcześniejszychbadańBernsztejna
iAnochinarozwinąłontwórczopojęcieukładufunk-
cjonalnego.Najistotniejszącechątegoukładujestto,że
charakteryzujegonietylkozłożona,wielopoziomowa
budowa,leczprzedewszystkimmożliwośćzmianylub
wręczzamianyjegoczęściskładowych.Podejścieto
wiążesięściślezneuropsychologiąprocesu.Warto
przytymwspomnieć,żetwórcateoriimikrogenetycz-
nejJasonBrownodbyłswegoczasustażwMoskwie
iutrzymywałprzyjacielskikontaktzprof.Łuriąprzez
wielelat.DumnymuczniemŁuriijesttakżeBożydar
L.J.Kaczmarek.Wypadateżzaznaczyć,żeautorzyte-
gopodręcznikautrzymująbliskienaukoweiprzyja-
cielskiezwiązkizrosyjskąszkołąneuropsychologii.
Wspólneobuwspomnianympodejściomjestbo-
wiemłączeniediagnozyzpraktykąterapeutyczną.
Umożliwiatodotarciedoprzyczynstwierdzanych
objawów,wczymbardzopomocnajestobserwacja
choregowtrakciewykonywaniaposzczególnychza-
dań,wktórejuwzględniamynietylkopopełniane
