Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.WyobraŸnia
29
1.2.1.Wyobrażenieruchu
Wyjątkiemodogólnejzasadyzaniedbaniazagadnieniawyobraźniwistniejącej
literaturzeneuropsychologicznejpracepoświęconeprocesowiwyobrażeniaruchu
(Kolb,Whishaw2003).Jesttooczywiściepodstawowyproblem,nietylkodlaludz-
kiegoumysłu.Przypuśćmy,żepatrzymynatenisistę,któryczekanapodaniepiłki
przezprzeciwnika.Oczywiściewyobrażasobie,cobędziezachwilęijaknato
zareaguje.Całaistotatejgrypolegajednaknatym,żeniemożnaprzewidziećdo
końca,jaktapiłkazostaniepodana.Czekającnapodaniepiłkitenisistanieczeka
wjednymmiejscu,nietkwiwbezruchu:wręczprzeciwnie,podskakujewjednym
miejscu,bujasięzbokunabok,gdyżnauczyłsię,żegdypiłkazostaniewybita,
będziemusiałbardzoszybkobieciodbić,zaśrozruchzcałkowitegobezruchu
jestwolniejszyiwymagawięcejwysiłku.Jednakstoiwjednymmiejscudlatego,
żewedługregułgryiprawfizykipodaniemusinastąpićwograniczonymobszarze,
cosprawia,żeodbiciepiłkibędziemożliwezograniczonejliczbypołożeńjego
ciała.Gdyprzeciwnikwybijapiłkęwpowietrze,tenisistawykonujenagłyruch
wjednymlubdrugimkierunkuiodbijają.
Codokładniedziejesięwmózgutegotenisisty?Zapytanaotowiększość
zawodowcówpowie,żeprzygotowujesię,skupiasię,robiumysłowepróbyodbicia
piłki.Czywyobrażasobietorlotupiłki?Czyćwiczyniezbędneruchydotrafienia
rakietąwpiłkęwodpowiednimmomenciepododpowiednimkątem?Czybada
warunki,abydostosowaćwyuczone,tysiącrazyćwiczoneruchydotejkonkretnej
sytuacji?Doświadczonytenisistaodpowie,żewszystkieteczynnościwykonuje
jednocześnie,mniejlubbardziejświadomie.
JakpodająKolbiWhishaw(2003),wedługwcześniejszychteoriiwyobrażenia
ruchuczłowiekdopasowujewumyślewydarzeniasensoryczneimotorycznetak,
abyuzyskaćpomyślnewyniki.Dlawiększościznaswydajesięoczywiste,żewłaśnie
takpostępujemy,gdytworzymyplanydziałania.Dlawielupsychologówineuro-
psychologównatomiastteoriatawymagapostulowaniaistnieniatzw.homunculusa
jakoodbiorcyiinicjatorawszelkichwyobrażeń,podczasgdyodczasówbrytyjskich
empirycystówwszelkieteorieumysłuzbudowanenabazie„homunculusa”nie
wystarczającoprzekonujące.Proponowanoszereginnychrozwiązań,zaczynając
odteoriiaferentacji,wedługktórejmózgniepotrafitworzyćniczego,lecztylko
przetwarzaiodtwarzainformacje,któredocierajądoniegozeświatapoprzezna-
rządyzmysłów.Wreakcjinaewidentnebrakitejteoriipowstaładrugateoria
teoriaeferentacji,którautrzymuje,żekinestezjawynikazpoczuciaaktywności
układunerwowegowtrakciewykonywaniaruchu.Niemniejjednakżadnaztych
dwóchteoriiniewytłumaczy,jakidlaczegotenisistawtraciewykonywaniaza-
planowanegoruchupotrafinatychmiastzmienićkurswodpowiedzinazmieniony
przezwiatrtorlotupiłki.Najogólniejrzeczujmując,zarównoteoriaaferentacji,
jakieferentacjizakładamyśleniealgorytmiczne,niepotrafizaśwytłumaczyć
myśleniaheurystycznego.
Wedługalternatywnejteoriipowtórnejaferentacji(Kolb,Whishaw2003)mózg
wchwiliinicjowaniaruchutworzyobrazzamierzonegoruchu,którytkwiwpa-
mięciprospektywnej.Wmiaręjakrozwijasięruchitoczysięwydarzenie,tworzy
sięwpamięcikrótkotrwałejśladtego,corzeczywiściesięstało.Takwięcmózg
porównujetreścipamięciprospektywnejzpamięciąkrótkotrwałąiwprzypadku
wystąpieniarozbieżnościwprowadzastosownekorekty.Teoriatawchwiliobecnej