Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
porządku.
Niebędziemysiętemudziwić,jeśliprzypomnimy,żeniebyłoonoobce
takżeautorowiKsiągnarodu.Pamiętamy,jakMickiewiczwutworzetym
uwielbiłzarównosamwsobiecharakternarodowydawnejPolski,jakteż
ijejustrójpolitycznyorazspołeczny.WedługtegodawnaRzeczpospolita
służyławytrwalewierzeiwolności,mającjezanajwyższekierownicze
wartościdziejów,wzmagałasięwpotęgęprzezmiłośćipoświęcenie,
rozrastałasięwsobieprzezpodźwiganiewarstwniższychnapoziom
współobywate1stwawszlachectwie.Zasadązaśobywatelstwapolskiego
byłasłużbadobrowolnawsprawiepublicznej,nieprzezprzymus
państwowy,aleprzezsamopoczuwaniesiędoodpowiedzialnościzalosy
ojczyzny.
Jeżeliwięcteraztendawnykształtżyciazbiorowegoulegazatracie,
jeżeliprzepadapodnaciskiemokolicznościzewnętrznych,mianowicie
obcejprzemocy,zmowypotęgszatańskichtoczyżsięgodziprzyjmować
toobojętnie,nieżałowaćzatraconychwartości,nieuwielbićichtym
wyżej,imbardziejniepowrotniestracone?Jakożniesposóbniedosłuchać
siętegouwielbieniachoćbywbolesnymwestchnieniuWojskiego(XII,
111–113):
Ach!wyniepamiętacietego,Państwomłodzi,
Jakwśródnaszejburzliwejszlachtysamowładnej,
Zbrojnej,nietrzebabyłopolicyiżadnej.
Uzyskanetądrogąprzylgnięcieserdecznedozanikającegoświata
staropolskiegostałosięznakomitązaprawąepickąpoematu.Beztak
pogłębionegostosunkumiłościdotego,cowustępującymświeciebyło
czcigodnerzetelnąwartością,niemogłobybyćmowyotakmiłościwym,
rozkochanymoddaniupoetyckimowejdawności.Beztegowkładu
osobistej,posynowskupobłażliwejmiłościmogłabypowstaćconajwyżej
jednajeszczesatyranasarmatyzm,alebynajmniejnieepos,odtwarzający
zpełnamocipięknośćplemieniapolskiegowpewnejokreślonejformie
bytowania.
Trzebamiećprzytymnauwadzejedenwzgląd.Krajlatdziecinnych
