Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wkategoriepiękna,podniesionedopotęgiurocznegoobrazu.
Powszedniośćdnia,pospolitośćjegowydarzeńizjawiskprzeniesiona
zostałajakbydoinnegowymiaru,raznazawszeprzyodzianawkrólewskie
szatypoezji.
Trzebasobieuświadomićwcałejpełni,jakąte„sekrety”niosły
podówczasrewolucjęwświattwórczości.Wprzeświadczeniuepokitkwiły
przecieżgłębokoprzesądy,że„niewszystko,cojestpiękne,wymalować
dasię”,żeartystamusidługoirozważniebrakowaćprzedmioty,zanim
nadaimindygenatpiękna.PrzeciwkoPanuTadeuszowiwłaśnieodrazu
zestronynajwyższegopodówczasautorytetukrytykiromantycznej
wytoczonojakozarzutnaczelnyizasadnicżodyskwalifIkującydziełoten
wzgląd,żepoetanieprzebierałiniebrakowałtworzywa.Albowiem,
zdaniemM.Grabowskiego,„ztego,coniejestodrazuiznaturyswojej
poezją,niepodobnazrobićpoezjiprzezżadenmechanicznyprocessztuki”.
Niepodobieństwemjest„robienietychpoematówzwszelkiejbezbraku
powszedniości[...].Niekażdy,słowem,szczegół,azwłaszczaniekażdy
wkażdymczasie,możeprzemówićdowyobraźni”[24].Trudnoowiększy
stekfanaberiikrytycznych!Przecieżtocałkowicienaopak:tawprosttutaj
naganionazasadarealizmu,żepięknojestwprawdzieprzedmiotu,
żewydobyćjemożewierneoddanie,ablaskumudodaczujność
przepuszczonaprzezpryzmatserca,onatowłaśnieświęciistnetryumfy
wPanuTadeuszu,itowmalowidlezarównoludzi,jakrzeczy.
PrzytymwszystkimjednakowożniesposóbmówićorealizmiePana
Tadeuszawpełnymsensiesłowa;nieokreślaonobowiemcałejistotytego
„dziwnegosekretu”,którympoetastworzyłswójświat.Bliżejsekretu
będziemyzwracającuwagęnaowozaznaczonewyżejpodnoszenie
odtwarzanegoświatazwyczajnegonajakiśpoziomniezwyczajny,
potęgowanie,uszlachetnianiejegowyrazu.Obranefigurystylistyczne,
porównaniaczyprzenośniedotegowłaśniezmierzają,byująćrzecz
wwyższymwymiarze,byjąskojarzyćzobrazemowiększejpojemnpści
wartościowej,bynaszejuwadzeipamięcinarzucićcechyjej
charakterystycznewwyższejpotędze.
Toteżzwykłestawygrajątamjakarfyeolskie,kopyzbożaświecąjak
gwiazdy,dziewczynawiejska,jagódluborzechówzbieraczka,niknie
