Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Czynnikisprzyjającepożarom
25
murówzaczynałyobrastaćdodatkowymi,zwykledrewnianymizabudowaniami,czę-
stoocharakterzegospodarczym(stajnie,spichlerze,browaryitp.)
60
.Podobniemiała
sięrzeczzmiejskimirynkami,którecorazbardziejbyłyzapełnianeprzezrozmaite
budyikramy
61
,aniekiedytakżekuchnie,gdzieprzygotowywanogorąceposiłki.
Drewnianymichałupamiotaczanorównieżbudynkikościelneiklasztory
zlokalizowanewsamymmieście.W1745r.stałosiętoprzyczynągroźnego
pożaruMiechowa.Tamtejszykościółiklasztorbyływtymokresieotoczone
gęstozarównowłasnymizabudowaniamigospodarczymi(stajnie,browar),
jakigrupamimiejskichdomóworazzwarcieprzynichstojącychchlewów,
obórikomórek.Wszystkotoprzylegałociasnodomuru,któryotaczałkom-
pleksbudynkówklasztornychikościół62.
Zczasemzabudowywanotakżeokolicemiejskichmurów,atzw.uliczkipod-
murne
63
,którepowinnyułatwiaćkomunikacjęinp.dotarciedomiejscapożaru,
wpraktyceprzestawałyistnieć.Dodaćdotegonależyniefrasobliweskładowa-
niedrewnaczykamieninaulicach
64
orazwyrzucanienanieśmieciiwylewanie
nieczystościzkonkretnychposesji.Rozbudowywanoteżliczneprzybudówki,
jakiebyływynajmowanenamieszkaniakomornikom,atakżedoraźniekon-
struowanepomieszczeniazwiązanezjarmarkami,odpustamiczyszlacheckimi
zjazdami.Dodatkowociasnotęmiejskączasowozwiększaliteżrozmaitegotypu
uciekinierzyzterenówobjętychwojnąlubepidemią,którzyrównieżmusieli
gdzieśmieszkać.Wszystkotopowodowałowmiastachimiasteczkachcoraz
większezagęszczenie,jakiewniewielkimtylkostopniuzmniejszałyzabudowy-
wanerównieintensywnieprzedmieścia.
Owaciasnotaszczególniewidocznabyławdzielnicachzamieszkałychprzez
Żydów,którzymielimałemożliwościbudowanianainnychmiejskichterenach
orazzpowoduczęstegoprzenoszeniasięzmiastadomiastanieprzywiązywali
większejwagidosprawmieszkaniowych65.
Zmiejskichwilkierzyiinnychrozporządzeńwynika,żesytuacjitejstarali
się,choćnaogółmałoskutecznie,zaradzićwłaścicielemiast,monarchowie
imiejskiewładze.Itakpróbowanozlikwidowaćczęśćdrewnianychzabudo-
wańotaczającychbudowlepubliczne
66
,zakazywanozabudowywaniaokolic
60Por.Memoriałpożaru1927,s.11;Historiakulturymaterialnej1978,t.IV
,s.223;
Ptaśnik1949,s.395;TomaszówLubelski2011,s.221.
61TysiąclatPrzemyśla1976,cz.I,s.252.
62Por.Pęckowski1967,s.60.
63Zabudowanojem.in.wBieczu,Gnieźnie,KazimierzuiKrośnie(Zajęcki2014,s.191).
64WXVIII-wiecznymKaliszuniektóreulicebywałynawetokresowogrodzonelubtara-
sowaneprzezwłaścicieliprzyległychposesji(Rusiński1983,s.30).
65Historiakulturymaterialnej1978,t.IV
,s.226.Por.Bałaban1931,1936,t.II,s.409.
66Wtensposóbzalecononp.w1734r.zniszczenielepianekotaczającychlwowskiklasztor
Dominikanów(Barącz1877,s.156).NatomiastwLubliniew1575r.zabronionostawiania
budynkównaprzestrzeniodmurówobronnychdokościołaBernardynów(Gawarecki1974,
s.43;por.MateriałydohistoriiLublina1938,s.75-76).
