Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Czynnikisprzyjającepożarom
31
goprzechowywaćinimhandlować.WPoznaniuiKaliszubyłytospecjalne
baszty,wWarszawie-wyznaczonaProchowniamiejska,anp.wKozienicach-
murowanydomek,wktórymmieliskładaćswójtowarwszyscyhandlującynim
Żydzi95.Szczególnieniebezpiecznebyłomagazynowanieprochuwprywatnych
domachlubkramach.Otocoogrożącymniebezpieczeństwiezeznająświadko-
wiewspomnianegopożaruLwowaz1616r.,krawcySzymonKapustkaiMikołaj
Ryczkowski:DZłaskiBożej,nawiedzynaszejtelkowierzchzgorzałbobracia
[innikrawcy]pospieszyli,żewżdyprochycałowynieśli.Wprawdziedlawielkiego
ogniaistrachudrzwiżelaznychzamknąćzapomnieli,atoliPanBógstrzegł,żesię
tamogieńniewezwał”96.Niedziwizatem,żewWarszawiew1621r.i1755r.
uchwalonozakaztrzymaniaprochuprzezprywatneosoby,awPoznaniuwlatach
1779-1786r.zagrożonowysokąkarą500grzywienzaprzechowywaniegowkra-
machkorzennych97.Kilkanaścielatpóźniej-20marca1793r.,Dzaprzecho-
wywaniewsklepiehandlowymwznacznejilościzakazanychprochów,tudzież
zapaleniasięonychżezznacznąwśrodkumiastaszkodą”-skazanowPoznaniu
poczmistrzaiobywatelapoznańskiegoPiotraKeyzeranagrzywnę261zł(zamiast
przewidzianychprawem1000grzywien),Dapotymzaśprochówwkramach
swoichpodnajsurowszymikaraminieutrzymywałiniechował-nakazano”98.
101060Oświetlenie
AżdodrugiejpołowyXVIIIw.miasta,atymbardziejmiasteczkaniemiałyżad-
negostałegooświetlenia99.Stądwpowszechnymużyciubyłykaganki,świece,
łuczywaczypochodnie,którymiwnocyoświetlanosobiedrogędodomu;uży-
wanoichtakżepowszechniejakoświatładomowego.Nieostrożneobchodzeniesię
zogniemnaulicystaranosięunormowaćspecjalnymiprzepisami,zakazującymi
np.używaniagopóźnymwieczorem
100
.Otojaktakąsytuacjęopisywałwswojej
pracyoBochniStanisławFischer:DKrążylicistróżenocnizwłaszczawpobliżu
licznychknajpmiejskichiszlikrokwkrokzapodchmielonymigośćmi,któ-
rzypóźnownocopuszczaligrupkamilokaleszynków.Ponieważuliceniebyły
oświetlone,każdatakagrupkaświeciłasobiesamawdrodzewłasnąpochodnią.
Wiatrporywałiskry;opożarbyłołatwo”101.Wtejsytuacjizdarzałosięnawet,
żezakazywanochodzićpomieściezżarzącymisięfajkami
102
.Zaniebezpieczne
95Por.RaportIgnacegoHusarzewskiego2000,s.511.
96CDIAULAMLw,fond52,op.2,nr33,s.352.
97Deresiewicz1966,s.189;DziejePoznania1988,t.I,cz.2,s.805-806;Giedroyć1915,s.20.
98APPAMPI209,s.650-653.
99WRzeczypospolitejwprowadzonojeod1754r.wWarszawieiodlatsześćdziesiątych
XVIIIw.wGdańsku(Historiakulturymaterialnej1978,t.IV
,s.322-323).
100Obowiązywałyonem.in.wWojniczuodlat1575-1581iKaliszu(wilkierzz1778r.).
Por.Giedroyć1915,s.40;DziejePoznania1988,t.I,cz.2,s.805-806.
101Fischer1930,s.4.
102Miałotomiejscenp.wPoznaniu,Lesznie,Siedlcach,Opatowie,WolborzuiGrodnie
(DziejePoznania1988,t.II,cz.1,s.805-806;Gordziejew2010,s.148-149;Zajęcki2014,
