Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Rozdział2.Prawopodmiotowe
3)manaceluochronęinteresówpodmiotówprawa;
4)niektóreztychprawmogąpowstaćtylkowzwiązkuzokreślonymstosun-
kiemprawnym(np.wierzytelności).
2.Postacieprawapodmiotowego
Prawopodmiotowemożebyćzrealizowanewpostaciuprawnieniabezpośrednie-
go,roszczenialubuprawnieniakształtującego.
Tapierwszaforma,którejnajlepszymprzykłademmożebyćprawowłasności,
oznaczasamodzielnedecydowanieodobru,którenależydouprawnionego,np.
orzeczy,którajestjegowłasnością.Temuuprawnieniuodpowiadaobowiązek
innychosób,polegającynanienaruszaniusferyuprawnionegowzakresiejego
możnościpostępowania.
Roszczeniepoleganamożnościżądaniaodkonkretnejosobykonkretnegozacho-
waniasię1.Charakteryzujesięonozatemtym,żezarównoadresatroszczenia,jak
izachowanie,jakiegomożnaodniegożądać,sązgóryokreślone(np.wwypadku
wierzytelnościwynikającejzjakiegośzobowiązania).Takżewwypadkupraw
podmiotowychbezwzględnych(czyliskutecznychprzeciwkokażdejosobie,jak
np.własność)podmiottegoprawa(właściciel)możenabyćuprawnieniaprzeciw-
kokonkretnejosobie-np.roszczenieowydanierzeczyprzeciwkozłodziejowilub
oodszkodowaniezauszkodzenierzeczy.
Uprawnieniekształtującetozkoleimożliwośćdoprowadzeniapoprzezwłasne
działanieuprawnionegodopowstania,zmianylubustaniastosunkuprawnego
np.poprzezprzyjęcieoferty,odstąpienieodumowy,wypowiedzenieumowyczy
uchyleniesięodoświadczeniazłożonegopodwpływembłędu.
3.klasyfkacjeprawpodmiotowych
Prawapodmiotowedzielonesąna:
1)bezwzględneiwzględne:
-bezwzględne,czyli-jakwspomnianowyżej-takie,któresąskuteczne
przeciwkokażdejosobie(łac.ergaomnes)-np.własnośćiinneprawa
rzeczowe,prawodospadkuczyprawaosobistesłużąceochroniedóbr
osobistychtakichjakcześć,nazwisko,wolność,zdrowie.Nieograniczony
krągosóbmazatemobowiązekposzanowaniaprawainieprzeszkadzania
uprawnionemuwrealizacjitegoprawa,
-względne,skuteczneprzeciwkooznaczonejosobie(osobom),czylityl-
kopomiędzystronamistosunkucywilnoprawnego(łac.interpartes),po-
wodujące,żeosobytepowinnyzachowaćsięwokreślonysposób-np.
wierzytelność,którejistnieniepozwalażądaćzapłatyoddłużnika,wza-
1
A.Wolter,Prawocywilne.Zarysczęściogólnej,Warszawa1982,s.122;M.Pyziak-Szafnicka(w:)System
PrawaPrywatnego,t.1,Prawocywilne–częśćogólna,red.M.Safjan,Warszawa2007,s.707.
