Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Podmiotystosunkuprawnego
35
b)działania,tj.takiezachowaniaczłowieka,któresąwynikiemjegowoli,dzie-
lonena:
-czynnościzmierzającedowywołaniaskutkówprawnych,wobrębiektó-
rychwyróżniasię:oświadczeniawoli,niektóreaktyadministracyjne,orze-
czeniasądoweocharakterzekonstytutywnym,
-inneczyny,czylitakiedziałania,zktóryminormaprawnałączyokreślony
skutekprawnybezwzględunato,czyosobadziałającatakiskutekprze-
widywała(czynyzgodnezprawemiczynybezprawne)5.
Innikomentatorzydecyzjeadministracyjneiorzeczeniasądoweumieszczająwgrupie
zdarzeńprawnychinnychniżdziałania6.Jakkolwiekniepodchodzićdowyżejprzed-
stawionejsystematyki,wyczerpujeonawszystkietypyzdarzeńcywilnoprawnych.
Wartozwrócićuwagęnapojęcieczynubezprawnego(niezgodnegozprawem).
Sątoczynyzakazaneprzeznormęprawną,aleniekoniecznieprzestępstwaczy
wykroczeniawrozumieniuprawakarnego,jakczasempotoczniesięrozumieto
pojęcie.Naukaprawawprowadzapodziałczynówbezprawnychnaprzypadki
niewykonanialubnienależytegowykonaniazobowiązania(np.dopuszczeniesię
zwłokiwwykonaniuzobowiązania)inawszelkieinnetzw.czynyniedozwolone,
jaknp.uszkodzenieciała7.Pojęcia„czynniedozwolony”czy„delikt”niesąpre-
cyzyjne.Źródłemodpowiedzialnoścideliktowejsąbowiemzarównozachowania
człowieka(np.wspomnianewyżejuszkodzenieciała),jakikonsekwencjezdarze-
nia,któreodwoliczłowiekajestniezależne(np.przewidzianewprzepisieart.434
k.c.oderwaniesięczęścibudowli-spadającacegłaczyoderwanybalkon).
Kodekscywilnyoperujepojęciem„czynyniedozwolone”,poświęcająctemuza-
gadnieniuprzepisyart.415-448.Wśródnichznajdująsięregulacjedotycząceszko-
dywyrządzonejm.in.przezczłowieka,przezzwierzęlubspowodowanejsiłami
przyrody.Wprowadzenienowychprzepisówdotyczącychodpowiedzialnościza
szkodęwyrządzonąprzezproduktniebezpieczny(art.4491-44911k.c.)spowodo-
wałodyskusję,czyprzepisytetakżezaliczaćdogrupynormregulującychodpo-
wiedzialnośćzaczynyniedozwolone,czyteżjesttoodrębnaregulacja.Kategoria
„czynyniedozwolone”jestzatembardzoszeroka.
Wprawiecywilnymkonsekwencjączynubezprawnegonajczęściejjestobowiązek
naprawieniaszkody.
3.Podmiotystosunkuprawnego
Podmiotamistosunkuprawnegosąosobyfzyczne(ludzie)lubosobyprawne(jed-
nostkiorganizacyjne)-otakichosobachmówiart.1k.c.Podmiotemtakimmoże
byćtakżejednostkaorganizacyjnanieposiadającaosobowościprawnej,jeśliposiada
zdolnośćprawną(tzw.ułomneosobyprawne,októrychmowawart.331k.c.).
5
A.Wolter,Prawocywilne...,s.106.
6
Np.S.Grzybowski,SystemPrawaCywilnego,t.I,Prawocywilne–częśćogólna,Wrocław-Warszawa
1985,s.191.
7
S.Grzybowski,Prawocywilne...,s.208;A.Wolter,Prawocywilne...,s.107.
