Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Rozdział3.stosunkicywilnoprawne
Zwyklewstosunkucywilnoprawnymwystępujądwiestrony,conieoznacza,że
sątodwapodmioty-pojednejstroniestosunkuprawnegotychpodmiotówmoże
byćbowiemkilka(np.dwojekupującychsamochódnawspółwłasność).
Napodmiotowośćprawnąskładająsiędwapojęcia:
-zdolnośćprawna-czylizdolnośćdobyciapodmiotemprawiobowiązków
prawnych.Wyposażonajestwniąkażdaosobafzycznaikażdaosobapraw-
na,jakrównieżwspomnianewyżejjednostki,októrychmowawart.331k.c.
Dodaćnależy,żeanirasa,anipłeć,aniteżwyznanieczypochodzenienie
mogąograniczaćzdolnościprawnej;
-zdolnośćdoczynnościprawnych-czylizdolnośćdotego,abywywoływać
skutkiprawnewłasnymdziałaniemiwewłasnymimieniu,wszczególności,
abyzapomocączynnościprawnychnabywaćprawalubzaciągaćzobowią-
zania.
3.1.osobyfzyczne
3.1.1.zdolnośćPRawna
Wczasachwspółczesnychpodmiotowośćprzyznawanajestniemalpowszechnie
naświeciekażdejosobiefzycznej.Każdyzatemczłowiekwświetleprawacy-
wilnegojestosobąfzyczną,mającązdolnośćprawną.Wprawiepolskimwedług
art.8k.c.każdyczłowiekodchwiliurodzeniamazdolnośćprawną.Zdolnościtej
niemożnasięzrzecanijejograniczyćwdrodzeczynnościprawnej.Wspomniana
wyżejchwilaurodzeniajestpoczątkiemzdolnościprawnej,przyczymistotnejest,
abydzieckourodziłosiężywe-martwourodzonenienabywazdolnościprawnej.
Niemaznaczenia,czyurodzoneżywodzieckojestwpełnizdrowe,czymawszyst-
kieorganyijakiczaspourodzeniuprzeżyło(jeślidoszłodozgonu).
Dzieckopoczęte,ajeszczenienarodzonetonasciturus.Donasciturusaodnosząsię
niektóreprzepisykodeksucywilnego,wdrodzewyjątkuprzyznającemupewne
prawa.Dotyczytoprawaspadkowego(art.927§2k.c.stanowiący,żedziecko
wchwiliotwarciaspadkujużpoczętemożebyćspadkobiercą,jeśliurodzisię
żywe),prawarodzinnego(np.art.75k.r.o.pozwalającyojcunauznaniedziecka
jeszczeprzedjegourodzeniem),innychprzepisówkodeksucywilnego,pozwalają-
cychnaprzyznanieodszkodowaniadziecku,któredoznałoszkódwokresieżycia
płodowego.Matkadzieckajeszczenieurodzonegomożeżądaćodmężczyzny,
któryniejestjejmężem,aktóregoojcostwozostałouwiarygodnione,abywyło-
żyłodpowiedniąsumęnautrzymaniedzieckaprzezpierwszetrzymiesiącepo
urodzeniu(art.142k.r.o.).Dladzieckapoczętegomożnateżustanowićkuratora,
jeślitegowymagaochronaprzyszłychprawdziecka.Warunkiemnabyciatych
uprawnieńjest,abydzieckourodziłosiężywe.
Takjakpoczątkiemzdolnościprawnejosobyfzycznejjestchwilajejurodzenia,
takkońcemtejzdolności-choćwyraźnietegowprzepisieniewskazano-jest
chwilaśmierciczłowieka.
