Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Rozdział3.stosunkicywilnoprawne
modzielniezatemkształtująonerelacjemiędzysobą,anormyprawacywilnego
wyznaczajątylkoogólnegranicetejautonomii.
Dlakontrastuprzyjrzećsięmożnarelacjomwstosunkuadministracyjnopraw-
nym:tutajorganadministracjipublicznejjednostronnierozstrzygaoprawachlub
obowiązkachpodmiotówstosunku.Stosunekadministracyjnoprawnypowstaje
wtedy,gdyorganyadministracjijednostronnienakładająnaokreślonejednostki
obowiązkilubustalająichuprawnienia(np.obowiązekuiszczeniapodatku)bądź
teżtotejednostkidomagająsięodorganówadministracjirozstrzygnięć,wktórych
orzekasięoichobowiązkachczyuprawnieniach(np.wystąpieniezwnioskiem
owpisdoewidencjidziałalnościgospodarczejlubopozwolenienabudowę).
Zawszejednązestrontakiegostosunkujestorganadministracji.Administracja
działawładczo,zatempoledokształtowaniarelacjiprzezdrugąstronęjestnie-
wielkiebądźniemagowcale,ponadtopostronieorganuadministracjizreguły
istniejemożliwośćzastosowaniaśrodkówprzymusuwedługregułokreślonych
stosownymiprzepisami.
Jeszczeinnyrodzajstosunkuprawnego,tj.stosunekprawnokarny,nawiązujesię
wskutekpopełnieniaczynuzabronionego.Tutakżeniemarównouprawnienia
stron,aostateczneustalenie,żerzeczywiściedoszłodopopełnieniategoczynu,koń-
czysięzregułyzastosowaniemśrodkówprzewidzianychwprzepisachkarnych.
2.strukturastosunkucywilnoprawnego
Nastosunekcywilnoprawnyskładająsięnastępująceelementy:
-podmioty(strony)stosunkucywilnoprawnego,
-przedmiottegostosunku,
-treść(określoneprawaiobowiązkipodmiotów),pozwalającarozróżnićróżne
typystosunkówprawnych.
Każdystosunekzwiązanyjestzzajściempewnychzdarzeńprawnych.Pókikon-
kretnezdarzenieniezaistnieje,stosunekprawnymacharakterabstrakcyjny(np.
przepisart.415k.c.,stanowiący,że„ktozwinyswejwyrządziłdrugiemuszkodę,
obowiązanyjestdojejnaprawienia”,matakiwłaśnieabstrakcyjnycharakter:
istniejeiobowiązuje,aledopierowchwiliwyrządzeniaszkodyprzezkonkretną
osobęinnejosobiepowstajekonkretnystosunekpomiędzysprawcąszkodyapo-
szkodowanym).
Zdarzeniaprawnetofakty,zktóryminormaprawnałączypowstanie,zmianęlub
ustaniestosunkuprawnego4.Zdarzeniamiprawnymi-zzakresuprawacywilnego
-zdaniemA.Wolterasą:
a)zdarzeniawścisłymtegosłowaznaczeniu,tj.zdarzenianiezależneodwoli
ludzkiej(upływczasu,urodzenie,śmierć,zjawiskaprzyrodnicze),
4
A.Wolter,Prawocywilne...,s.105.
