Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIII.Zasadyprawapracy
2.Systematyzacjazasadprawapracy
53
Zasadyprawapracyklasyfikowanesąwróżnysposób.Najbardziejrozpowszechniony
jestpodziałnazasady-normy,zasady-postulatyorazzasadyopisowe.Zasadyocharak-
terzenormatywnymsątonormyprawnemającepodstawoweznaczeniedlacałejsfery
prawnegoregulowaniastosunkówpracy,odznaczająsięznacznymstopniemogólności,
wyrażajązasadniczeideeleżąceupodstawkształtowaniaifunkcjonowaniacałegosyste-
muprawapracy.Sątozasadywyrażonewprzepisachprawawprostlubwyprowadzone
wdrodzerozumowaniaindukcyjnego.Donichnależązasadyzawartewart.10-183k.p.,
wszczególności:zasadawolnościpracy,zasadaposzanowaniagodnościiinnychdóbr
osobistychpracownika,zasadarównegotraktowaniainiedyskryminowaniapracowni-
ków,prawodowypoczynku,prawodobezpiecznychihigienicznychwarunkówpracy.
Przezzasadywujęciupostulatywnymuznajesiępewneideeprzewodnie,kierowane
doorganówstanowiącychorazstosującychprawo,którewytyczająkierunektworzenia
irozwijaniaprawa.Uznajesięjezawskazówkiinterpretacyjne.Wśródtegorodzajuza-
sadmożnawskazaćzasadywystępującejednocześniewpostacinormatywnej,naprzy-
kład:zasadęprawadopracy,zasadęprawadogodziwegowynagrodzenia,obowiązek
pracodawcydozaspokajaniabytowych,socjalnychikulturalnychpotrzebpracownika,
obowiązekpracodawcyułatwianiapracownikompodnoszeniakwalifikacjizawodo-
wych.Zazasadyprawapracywsensieopisowymuznajesięelementykonstrukcyjnein-
stytucjiprawapracy.Dotakichnależąnaprzykładzasadaosobistegoświadczeniapracy
przezpracownika,zasadapodporządkowaniapracownika,zasadaryzykapracodawcy.
Zasadyprawapracymogąbyćklasyfikowanenapodstawiemiejscaprzepisówprawa
pracy,wktórychsąonezawarte.Wtymprzypadkupodstawoweznaczeniemajązasa-
dykonstytucyjne.Ichdoniosłośćpoleganatym,żenaruszenietychzasadprzezusta-
wylubinneaktyprawneupoważniadowystąpieniazeskargąkonstytucyjną(art.79
KonstytucjiRP).Normykonstytucyjneodgrywająceistotnąrolędlaprawapracy
możnapodzielićna:1)ogólne,dotycząceustrojupracy,określającewolnościipra-
waczłowieka;2)szczegółowe,dotyczącewolnościiprawwsferzeindywidualnych
stosunkówpracyoraz3)szczegółowe,dotyczącewolnościiprawwobszarzezbioro-
wegoprawapracy.Dotychpierwszychnależąnaprzykład:zasadademokratyczne-
gopaństwaprawnego(art.2KonstytucjiRP),zasadaspołecznejgospodarkirynko-
wej(art.20KonstytucjiRP),zasadaochronypracy(art.24KonstytucjiRP),zasada
przyrodzonejgodności(art.30KonstytucjiRP),zasadawolności(art.31Konstytucji
RP),zasadarówności(art.32,33KonstytucjiRP),prawodożycia(art.38Konsty-
tucjiRP).Wsferzeindywidualnychstosunkówpracyważnemiejscezajmujązasa-
dyzawartewKonstytucjiRPwrozdzialeII„Wolności,prawaiobowiązkiczłowieka
iobywatela”wpodrozdziale„Wolnościiprawaekonomiczne,socjalneikulturalne”
.
Chodzituwszczególnościo:wolnośćwyboruiwykonywaniazawoduorazmiejsca
pracy(art.65KonstytucjiRP),prawodobezpiecznychihigienicznychwarunków
pracy,prawodoodpoczynku(art.66KonstytucjiRP).Wobszarzezbiorowegoprawa
pracyrespektowaniawymagają:wolnośćtworzeniaidziałaniazwiązkówzawodowych
IwonaSierocka
