Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ifenelzyna,stosowanewniektórychkrajach(niewPolsce)dochwiliobecnej.
Wroku1992dolecznictwapsychiatrycznegowszedłmoklobemid,odwracalny
inhibitorMAO-A(RIMA),któryjestużywanywnaszymkraju.
Wnastępstwieodkryciadziałaniachlorpromazynybadanorównieżinne
związkiostrukturzetrójpierścieniowejwkierunkuichefektupsychotropowego.
SzwajcarskipsychiatraRolandKuhn(1912-2005)oceniałzwiązekG22355,po-
chodnąiminodibenzylu,nazwanypóźniejimipraminą.Stwierdzającbrakefektu
przeciwpsychotycznegotegopreparatu,wykazałjegosilnedziałanieprzeciwde-
presyjne,coopisałwroku1957[14].Imipraminastałasięprekursoremwpro-
wadzonychwkrótcelekówprzeciwdepresyjnychostrukturzetrójpierścieniowej
(TLPD;tricyclicantidepressants,TCA),takichjakamitriptylina,klomipramina
czydoksepina.Pokilkulatachwykazano,żelekitehamująwychwytzwrotny
aminbiogennych(noradrenalinyiserotoniny).
InhibitoryMAOorazTLPDpoczątkowonazywanolekamitymoleptycz-
nymiodgreckichsłów:thumos-nastrójilepto-poprawiam.Stopniowojed-
nakwodniesieniudotychlekówiichnastępcówotakimdziałaniuprzyjęłasię
nazwa„lekiprzeciwdepresyjne”
.
Wlatach60.sformułowanokatecholaminowąiserotoninowąkoncepcjępa-
togenezydepresji,dlaktórejpunktemwyjściabyłodziałanieinhibitorówMAO
orazTLPDpowodującychzwiększeniestężeniatychsubstancjiwośrodkowym
układzienerwowym(OUN).W1965rokupsychiatraamerykańskiJoseph
Schildkraut(1934-2006)postulowałdeficytnoradrenalinywdepresjiijejnad-
miarwmanii[15].Natomiastwroku1969psychiatrabrytyjskiAlecCoppen
(1923-2019)orazpsychofarmakolodzyradzieccyIzjasławŁapin(1930-2012)
iGrigorijOxenkrugzaproponowalikoncepcjęterapeutycznegodziałanialeków
przeciwdepresyjnychzwiązanegozewzrostemaktywnościserotonergicznej
wOUN[16,17].Po10latachkoncepcjataprzyczynisiędoopracowanianowej
rodzinylekówprzeciwdepresyjnych.
MechanizmdziałaniaTLPDupatrywanowewzmożeniuneuroprzekaźnic-
twanoradrenergicznegoiserotonergicznego,związanegozblokowaniemwy-
chwytuzwrotnegotychneuroprzekaźnikówzprzestrzenisynaptycznej.Wybit-
nypolskipsychofarmakologJerzyVetulani(1936-2017),pracującywlatach70.
XXwiekunauniwersytecieVanderbiltwNashville,wysunąłrównieżhipotezę,
żedziałanieprzeciwdepresyjnezwiązanejestzreakcjąadaptacyjnąreceptorów
noradrenergicznych(tzw.down-regulacjąreceptorówβ)komóreknerwowych
występującądopieropopewnymczasiestosowanialekówprzeciwdepresyjnych,
comożetłumaczyćpewne„opóźnienie”efektuterapeutycznegotychleków[18].
Naprzełomielat60.i70.XXwiekubadaczehiszpańscyzapoczątkowalisto-
sowanieklomipraminy,jednegozTLPDodominującymdziałaniunaukład
serotonergiczny,wzespołachobsesyjno-kompulsyjnych.Badaniomtymprze-
wodziłJuanJoséLópez-IborAliño(1941-2015),późniejszyprezesŚwiatowego
TowarzystwaPsychiatrycznego(WorldPsychiatricAssociation,WPA)wlatach
8
Wstęp
