Psychologia decyzji ryzykownych

Joanna Sokołowska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

83-89281-14-7

DOI:

Wydawnictwo:

Academica Wydawnictwo SWPS

Rok wydania:

2005

Liczba stron:

205

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Sokołowska, Joanna. Psychologia decyzji ryzykownych. Red. . Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS, 2005, 205 s. ISBN 83-89281-14-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Sokołowska, J.

T1 Psychologia decyzji ryzykownych

PB Academica Wydawnictwo SWPS

PP Warszawa

YR 2005

SN 83-89281-14-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1545, author = "Sokołowska, Joanna", editor = "", title = "Psychologia decyzji ryzykownych", publisher = "Academica Wydawnictwo SWPS", year = "2005", address = "Warszawa", isbn = "83-89281-14-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Sokołowska, Joanna

ED -

TI - Psychologia decyzji ryzykownych

PB - Academica Wydawnictwo SWPS

CY - Warszawa

PY - 2005

SN - 83-89281-14-7

ER -

Netografia (standard APA):

Sokołowska, Joanna. Psychologia decyzji ryzykownych [baza danych online] Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS, 2005 [dostęp: 01 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-decyzji-ryzykownych-joanna-sokolowska-1545.

psychologia

Czy warto wykupić ubezpieczenie „powodziowe”? Który fundusz emerytalny wybrać? Kupić akcje czy założyć lokatę terminową? Wziąć kredyt w złotówkach czy w euro? Poddać się operacji czy terapii zachowawczej? Te i wiele innych codziennych ...

Więcej

ISBN/ISSN:

83-89281-14-7

DOI:

Wydawnictwo:

Academica Wydawnictwo SWPS

Rok wydania:

2005

Liczba stron:

205

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp7
1. Cel książki7
2. Zawartość książki8
3. Podziękowanie12
Część I. MYŚLENIE W SYTUACJI PROBABILISTYCZNEJ13
Rozdział 1. Logika ocen probabilistycznych13
1.1. Co to jest prawdopodobieństwo?13
1.2. Zasada addytywności14
1.3. Zasada włączania i zasada koniunkcji14
1.4. Prawdopodobieństwo warunkowe16
1.5. Trójkąt Pascala16
1.6. Jak przewidywać zdarzenia przy niepełnej wiedzy?19
1.7. Rozkład normalny i odchylenie standardowe23
1.8. Zmiana prawdopodobieństwa wyjściowego hipotez w świetle nowych danych24
1.9. Podsumowanie26
Dodatek nr 127
Rozdział 2. Jak ludzie oceniają prawdopodobieństwo29
2.1. Badanie zgodności ocen z podstawowymi zasadami logicznymi teorii rachunku prawdopodobieństwa29
Subaddytywność ocen prawdopodobieństwa29
Łamanie reguły koniunkcji33
2.2. Intuicyjna koncepcja procesu losowego36
Zasada dopasowywania36
Złudzenie gracza37
Trudności w identyfikacji sekwencji losowej38
Deterministyczne wzory przewidywań sukcesu i porażki w sytuacji losowej i sprawnościowej40
Prawo małych liczb42
2.3. Charakter danych a przewidywania43
Lekceważenie danych statystycznych43
Lekceważenie prawdopodobieństwa wyjściowego hipotez44
Asymetria wnioskowania przyczynowego i diagnostycznego45
Faworyzowanie informacji przyczynowej45
Charakter danych a rewizja przekonań46
2.4. Podsumowanie47
Rozdział 3. Logika i intuicja w przewidywaniach49
3.1. Na czym polega niezgodność ludzkich ocen prawdopodobieństwa z rachunkiem prawdopodobieństwa49
Konserwatyzm poznawczy49
Heurystyczna interpretacja konserwatyzmu poznawczego50
3.2. Zasada reprezentatywności - podstawa przewidywań intuicyjnych53
3.3. Mechanizmy stosowania heurystyki reprezentatywności - przykłady empiryczne54
Podobieństwo do populacji54
Podobieństwo do procesu generującego54
Modele przyczynowe55
Podobieństwo do stereotypu55
Dopasowanie zdarzeń56
Spójność informacji56
Ekstremalność informacji57
3.4. Zasada zakotwiczenia i dopasowania59
Dostępność59
Złe dopasowanie ocen60
Aktywacja i selekcja informacji61
3.5. Logika i intuicja w przewidywaniach - podsumowanie62
Rozdział 4. Logika i intuicja w procesie kategoryzacji i przy ocenie podobieństwa64
4.1. Jak ludzie porządkują świat? - proces kategoryzacji64
Własności systemu kategorii tworzonego przez ludzi64
Logiczne versus pragmatyczne porządkowanie świata66
4.2. Ocena podobieństwa68
Asymertia i nieprzechodniość w sądach na temat podobieństwa68
Ocena podobieństwa - porównanie cech wspólnych i różnych70
Waga cech wspólnych i różnych przy formułowaniu sądów na temat podobieństwa71
Wpływ kontekstu na ocenę podobieństwa74
4.3. Podobieństwo i kategoryzacja76
4.4. Optymalizacja ewolucyjna czy psychofizyka - podsumowanie78
Rozdział 5. Ważenie dowodów - podstawa przewidywań intuicyjnych80
5.1. Nadmierna pewność siebie80
5.2. Ważenie siły i wiarygodności dowodów81
5.3. Przecenianie siły i niedocenianie wiarygodności dowodów - konsekwencje stosowania zasady reprezentatywności83
Podobieństwo do stereotypu a nadmierna pewność siebie83
Lekceważenie wielkości próby84
Lekceważenie prawdopodobieństw wyjściowych86
Moc dyskryminacyjna a oceny88
5.4. Deskryptywny model oceny prawdopodobieństwa - przewidywania intuicyjne jako funkcja siły dowodów90
Niezgodność przewidywań z warunkami logicznymi rachunku prawdopodobieństwa90
Przewidywania jako funkcja siły dowodów91
Model przewidywań - formalizacja ustaleń empirycznych (Tversky i Koehler, 1994; Tversky i Fox, 1995)92
5.5. Charakterystyka przewidywań intuicyjnych - podsumowanie94
Część II. WYBÓR JAKO MAKSYMALIZACJA OCZEKIWANEGO ZYSKU96
Rozdział 6. Jak należy podejmować decyzje ryzykowne? Zasada maksymalizacji wartości oczekiwanej96
Rozdział 7. Wartość i użyteczność100
7.1. Pierwszy psychologiczny model wyboru ryzykownego i pojęcie użyteczności100
7.2. Funkcja użyteczności Bernoulliego i unikanie ryzyka104
7.3. Funkcja użyteczności w teorii perspektywy105
Efekt pewności i efekt odbicia105
Użyteczność wyników pozytywnych i negatywnych107
Charakterystyka funkcji użyteczności o kształcie S w teorii perspektywy109
Odrzucanie loterii symetrycznych109
7.4. Kształt funkcji użyteczności a stosunek do ryzyka w teorii perspektywy112
7.5. Preferencje zależne od punktu odniesienia (framing effect)113
7.6. Unikanie straty (loss aversion)115
7.7. Konsekwencje unikania straty117
Efekt posiadania117
Kompensata i cena w transakcjach handlowych118
Kompensata i cena w decyzjach konsumenckich i społecznych119
Ocena uczciwości121
Unikanie zmian - preferowanie status quo122
Ulepszenia vs. konflikt123
7.8. Unikanie straty i preferencje zależne od punktu odniesienia a racjonalność preferencji124
7.9. Czy pojęcie użyteczności wyjaśnia wybory w sytuacji ryzykownej? - posumowanie126
Rozdział 8. Prawdopodobieństwo i wagi decyzyjne127
8.1. Paradoksy Allaisa - kolejne wyzwanie dla modelu wartości/użyteczności oczekiwanej127
Łamanie zasady common ratio128
Łamanie zasady wspólnych konsekwencji130
8.2. Nieliniowość prawdopodobieństw - prawdopodobieństwa i wagi decyzyjne133
Nieliniowość prawdopodobieństw133
Subiektywnie ważona użyteczność i paradoksy Allaisa134
8.3. Funkcja ważonego prawdopodobieństwa w teorii perspektywy136
Przecenianie wyników pewnych137
Zasada zmniejszającej się wrażliwości na zmiany i punkty odniesienia przy ważeniu prawdopodobieństwa137
Przecenianie małych prawdopodobieństw139
Subproporcjonalność wag decyzyjnych140
Podsumowanie - właściwości funkcji ważonego prawdopodobieństwa141
8.4. Funkcja - (p) a różnice indywidualne i sytuacyjne142
Różnicowanie - wygięcie funkcji - a różnice indywidualne i sytuacyjne143
Atrakcyjność - położenie funkcji - a różnice indywidualne i sytuacyjne144
Atrakcyjność sytuacji czy optymizm?144
8.5. Poczwórny wzór postaw wobec ryzyka w teorii perspektywy146
8.6. Prawidłowości percepcyjne modyfikujące ocenę wartości i prawdopodobieństwa włączone do modelu ważonej użyteczności - podsumowanie148
Rozdział 9. Konfiguralne wagi decyzyjne149
9.1. Porównawczy charakter ocen149
Czy taki sam wynik może cieszyć w jednej sytuacji i martwić w innej?149
Zależność oceny wyniku od jego pozycji w rozkładzie wszystkich wyników150
9.2. Zależność wag decyzyjnych od pozycji i znaku wyniku151
Reguła ważonego uśredniania151
Idea kumulowanego prawdopodobieństwa Quiggina i konfiguralne wagi decyzyjne152
Konfiguralne ważenie wyników pozytywnych i negatywnych155
Ocena atrakcyjności sytuacji ryzykownej w teorii skumulowanej perspektywy158
9.3. Optymizm i pesymizm a wagi decyzyjne159
Ocena prawdopodobieństwa "dobrych" i "złych" wyników159
Znak czy wielkość konsekwencji?160
Optymizm i pesymizm a wagi konfiguralne161
Optymistyczne i pesymistyczne wagi w teorii skumulowanej perspektywy163
Rozdział 10. Ważenie niepewności165
10.1. Sytuacje niepewne165
Sytuacja niepewna165
10.2. Niepewność/niejasność a sytuacja ryzykowna166
Stanowisko Savage´a166
Stopień niepewności166
Generalizacja funkcji ważonego prawdopodobieństwa na sytuacje niejasne (nieokreślone)167
10.3. Czy ludzie myślą podobnie w sytuacji nieokreślonej i w sytuacji ryzykownej? - podsumowanie171
Część III. MIĘDZY ZACHŁANNOŚCIĄ A LĘKIEM173
Rozdział 11. Psychologiczna trafność modeli ważonej użyteczności173
11.1. Postawy wobec ryzyka a kształt funkcji użyteczności i wagi decyzyjne173
Przewidywania teorii użyteczności173
Nietrafne przewidywania teorii perspektywy174
11.2. Uniwersalne czy zróżnicowane postawy wobec ryzyka175
Różnice wewnątrz- i międzyosobnicze w postawach wobec ryzyka175
Różnice indywidualne w postawach wobec niepewności176
Wpływ sytuacji na preferencje176
11.3. Behawioralne postawy wobec ryzyka177
Stałość behawioralnych postaw wobec ryzyka177
Oceny ryzyka a wybory178
11.4. Kryterium wyboru ryzykownego180
Rozdział 12. Bezpieczeństwo, wykorzystanie okazji i aspiracje - rola mechanizmów poznawczych w wyborach ryzykownych181
12.1. Wpływ celu na wagi decyzyjne181
12.2. Wpływ punktów odniesienia na preferencje183
Wpływ aktualnego stanu posiadania i poziomu aspiracji na preferencje183
Aktualny stan posiadania, realizacja celu i walka o przetrwanie184
12.3. Bezpieczeństwo/okazja i aspiracje - podwójne kryterium wyboru185
Rozdział 13. Konflikt między lękiem a zachłannością - modele wyboru ryzyko - wartość188
Wybór jako konflikt między ryzykiem a oczekiwanym zyskiem188
Podstawowe założenia przyjmowane w podejściu ryzyko - wartość189
Jak ludzie oceniają ryzyko?190
Jak rozwiązywany jest konflikt między ryzykiem i zyskiem przy podejmowaniu decyzji?194
Ocena ryzyka i wybór - jeden czy dwa procesy?195
Zalety oparcia modelu akceptacji na bezpośrednich ocenach ryzyka197
Bibliografia199
Konfiguralnie ważona użyteczność115457

MYŚLENIEWSYTUACJIPROBABILISTYCZNEJ

dokładnieokreślićprawdopodobieństwowyników.Wobectegoważnajestumie-

jętnośćokreśleniaprawdopodobieństwamimoograniczonejinformacji.JacobBer-

noullizaproponowałrozwiązanie,któremusispełniaćtylkojedenwarunek,to

jestzałożenie,że„wpodobnychokolicznościach,wystąpienie(lubnie)danego

zdarzeniawprzyszłościmusibyćzgodnezewzoremobserwowanymwprzeszło-

ści”.Jesttoniezwykleważnezałożenie,ponieważprzeszłość,niezależnieodtego,

jakizbiórdanychpoddamyanalizie,jesttylkofragmentemrzeczywistości.Myśle-

nieBernoulliegosłużyrozwinięciumetodydookreślaniaprawdopodobieństwa

przyszłychwynikównapodstawieograniczonychdanychzprzeszłości.Podany

przezBernoulliegosposóbmyśleniajestopisanyniżej.

Wyobraźmysobie,żerzucamymonetą,gdziewypadnięcieorłaoznaczawy-

granie50PLN,awypadnięciereszkiprzegranie10PLN.Powiedzmy,żemonetą

rzucamy2,5,10lub100razy.Wprzypadkujednegorzutumożnaalbowygrać

50PLN,alboprzegrać10PLNztymsamymprawdopodobieństwem.Jeśligra

powtarzasię,towzrastaliczbamożliwychwynikówizmieniająsięichprawdo-

podobieństwa.Wprzypadku5powtórzeńliczbamożliwychwynikówwynosi6.

Wszystkiemożliwewyniki5-krotnegorzutumonetąsąpodaneniżej:

1.250PLN[5×orzeł;5×50PLN=250]

2.190PLN[4×orzełi1×reszka;4×50–10=190]

3.130PLN[3×orzeł,2×reszka;3×50–2×–10=130]

4.70PLN[2×orzeł,3×reszka;2×50–3×–10=70]

5.10PLN[1×orzeł,4×reszka;50–4×–10=10]

6.–50PLN[5×reszka;5×–10=–50]

Inaczejniżtojestdlapojedynczegorzutu,przy5rzutachniekażdywynikma

takiesamoprawdopodobieństwowystąpienia.Wynikiskrajne(1i6)sąnajrzad-

sze.Abyotrzymaćtakiewyniki,pięćrazyzrzędumusiwypaśćtasamastrona

monety.Najczęstszesąwynikiśrodkowe(3i4).Naprzykład,abyotrzymaćwy-

nik3,musiwypaśćtrzyrazyorzełidwarazyreszkainiejestważnewjakiejko-

lejności.Dlategoteżmożliwychkombinacji,któreprowadządotychwyników,

jestaż10,copokazanowTabeli2.

Tabela2.Możliwekombinacjewypadnięciaorłaireszkidlawyniku3orłyi2reszki,przypięciokrot-

nymrzuciemonetą

Liczbamożliwych

kombinacji

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Kolejnyrzut

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Reszka

Orzeł

Brak wyników

Psychologia decyzji ryzykownych

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra