Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Umysłipoznanie
wjakisposóbróżneczęścisystemupoznawczegopowiązanowspójnymechanizm
zdolnydoprzetwarzaniainformacjiisterowaniazachowaniem.Ponadtoanalizowany
modeldałpocząteknowemusposobowiuprawianiapsychologiipoznawczej,pole-
gającemunakonstruowaniublokowychkoncepcjiumysłu.Wrazzrozwojembadań
zwolennicyteoriiblokowychrozpoczęlikonstruowaniebardziejszczegółowychmo-
delidotyczącychwcześniejwyróżnionych,poszczególnychpodsystemówczyetapów
przetwarzaniainformacji.Modeleteniemiałyjużambicjiopisaniacałościsystemu
poznawczegoczłowieka,ajedynieprzedstawieniajegofragmentów.Zawzórmożepo-
służyćstosunkowowczesnapracaBroadbenta(1958).Autorskonstruowałhydraulicz-
nymodeluwagiselektywnej,wyróżniającwnimtrzybloki:kanałysensoryczne,filtr
uwagiikanałprzetwarzaniasemantycznego.Modeletebędądokładniejprezentowane
przyokazjiomawianiaproblematykiuwagiipamięci.Tuwartojedynienadmienić,że
wichkonstrukcjizostałyzachowanepodstawowezasadymodeliblokowych(zasada
sekwencyjnościorazUoddolny”kierunekprzetwarzania).
Komputerowametaforaumysłu
Wsparciemdlakonstrukcjimodeliblokowychbyłatzw.komputerowametafora
umysłu.Polegaonanaporównywaniuelementówludzkiegosystemupoznawczegodo
analogicznychelementówsystemukomputerowego.Komputerskładasięzurządzeń
wejścia(np.klawiatura,mysz,skaner,podłączeniesieciowe),urządzeńwyjścia(moni-
tor,drukarka,podłączeniesieciowe)orazurządzeńpośredniczącychmiędzywejściem
awyjściem.NazywasięjeniekiedyUczarnąskrzynką”,podkreślającwtensposóbukry-
ty,nieobserwowalnycharakterzarównosamychurządzeń,jakiwykonywanychprzez
nieczynności.WkomputerowejUczarnejskrzynce”występująm.in.:procesor,pamięć
operacyjna,pamięćmasowa.Zestawiającteurządzeniazwyróżnionymiwcześniej
blokamiprzetwarzaniainformacji,łatwodostrzecwyraźneanalogie,uwidocznione
wtabeli1.1.Cowięcej,komputerdziaławedługregułyprzetwarzaniaUoddolnego”:
pobieradanenawejściu,następnieprzetwarzajezgodniezdostępnymialgorytmami
działania,bywkońcuUwyprodukować”informacjęnawyjściu.Możnawięcpowie-
dzieć,żemetaforakomputerowawiernieoddajedziałanieblokowegosystemupo-
znawczego,akomputerprawdopodobniezostałstworzonyUnaobrazipodobieństwo”
systemupoznawczegoczłowieka.
TABELA1.1.Komputerowametaforaumysłu
Umysł
procesysensoryczne
pamięćrobocza
procesymyślowe
pamięćtrwała
procesydecyzyjne
wyjściebehawioralne
Źródło:opracowaniewłasne.
Komputer
klawiatura,skaner
pamięćoperacyjna
procesor
twardydysk
procesor
monitor,drukarka
Zarazemjednakcorazwięcejdanychwskazujenanieadekwatnośćmetaforykompu-
terowej.Przedewszystkimkomputerjest–przynajmniejnarazie–urządzeniemdzia-
łającymsekwencyjnie.Możnananimwprawdzieimitowaćrównoległośćprocesów,
alewpraktycepolegatonaniezauważalniekrótkichzmianachUzaangażowaniauwa-
giprocesora”wobsługęposzczególnychtzw.równoległychprogramów.Tymczasem
46
