Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Analogicznierzeczsięmazesłowempożlost).Naturalnie,
zjawiskazasługującenatomianoistniejąrównieżwświecie
spozarosyjskiegokręgukulturowego-bywymienićchociażby
dziedzinęliteraturypopularnej,naprzykładgatuneknharlequi-
nów”-jednakokreślająctegorodzajuwydawnictwasłowem
pożlost),patrzylibyśmynaniezperspektywykategoriipojęcio-
wejzapożyczonejzjęzykarosyjskiego.
JeżeliktośztakimdoświadczeniemjakNabokowtwierdzi,
żeRosjanieczęstomyśląotegotypurzeczachwkategoriipożlo-
sti,niemamypowodumuniewierzyć-zważywszy,żejęzyk
rosyjskisamwsobiedostarczaobiektywnychnatodowodów
wpostacirodzinysłówwrodzajupożlyj,pożlost),pożljak,
pożljačkaipożljatina.
Nierazrozprawiasięnadtym,czysłowanazywającezdeter-
minowanekulturowokategoriepojęciowe,takiejakpożlost),
nodbijają”,czyteżwistocienkształtują”określonysposóbmy-
ślenia,alepytanietowydajesięwogóleźlepostawione:jest
oczywiste,żeinodbijają”,inkształtują”.Słowatypumiaiczy
pożlost)nietylkoodzwierciedlająpewienszczególnypunktwi-
dzenia,zktóregoludzieobserwująswojedziałaniaizwiązane
znimiwydarzenia,aleiwjakiśsposóbdoprzyjęciatakiego
punktuwidzeniaskłaniają.Sątoswegorodzajunarzędziapoję-
ciowe,wktórychzakodowanejestprzeszłedoświadczeniespołe-
czeństwa,odnoszącesięzarównodosferydziałania,jakicharakte-
rystycznegodlaniegosposobumyślenia.Narzędziatesłużą
takżeutrwalaniutychdoświadczeń.Jednakwmiarę,jakspołe-
czeństwosięzmienia,równieżionemogąpodlegaćstopniowym
zmianom,ażwkońcumogąsięzupełniezdezaktualizować.
Wtymsensieniemożnapowiedzieć,byświatopogląddanej
społecznościbyłcałkowiciezdeterminowanyprzezokreślony
zestawnarzędzipojęciowych,którymionadysponuje,alezpew-
nościąpozostajepodichsilnymwpływem.
Podobnie,światopoglądczłowiekanigdyniejestcałkowicie
zdeterminowanyprzeznarzędziapojęciowe,którychmudo-
starczajegowłasnyjęzykojczysty,częściowodlatego,żeza-
wszeistniejąróżnealternatywnesposobywyrażaniasię.To
23
