Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Współczesnekontekstyrzeczy
39
wieloletnimibadaniamiwMelanezji,doktórychTambiahsięod-
wołuje:
LeenhardtpostrzegałżyciewMelanezjijakodynamicznysplotnatury,
społeczeństwa,mituitechniki;równieżwioskęmelanezyjskąwidziałjako
centrumotaczającegojąkrajobrazumitycznego,gdziegóry,skały,drzewa
izwierzętatraktowanojakobliskie,obdarzoneponadtomocąboga-
przodkaoraztotemicznymżyciem.Takienaturalneistotyizjawiska
uznawanozaodrębnetchnieniażycia.Krajobrazbyłpośrednikiemmię-
dzyświataminiewidzialnymiwidzialnym,przestrzenią«żywegomitu»,
ażyciekażdejgrupyprzebiegałowedługwskazańjejtotemówiprzod-
kówwszechobecnychwotoczeniuczłowieka.Pojęciepartycypacjirozu-
miałLeenhardtwodczuciuzwiązkujaźnizosobąizezjawiskamikrajo-
brazumitycznego;wistocie,partycypacjastwarzałazwiązekczłowieka
ztym,coimmanentnei/lubtranscendentne(Tambiah1990:106).
Tambiahzauważa,żeteLeenhardtaopisygeografiimitycznych
możnazilustrowaćlicznymiinnymiprzykładamietnografiiroz-
maitychludów.PrzytaczazatemstosownecytatyzpracyVincenta
Crapanzano(1980)okulcieświętychwMaroku,wktórejautor
przedstawianaprzykładwiaręwiernychwobcowaniezeświętym
wpoświęconymmusanktuarium,czypracęDianyEck(1981)
osakralnejgeografiiIndii,wktórejautorkapodkreślazkoleiwiarę
wyznawcówhinduizmuwświętośćcałegoobszaruIndii3.
Sątoklasyczneprzykładykultur(lubtakichszczególnych
dziedzin,jakkulturareligijna),którezawszepozostawaływza-
kresiezainteresowaniaantropologii.Nadprzyrodzonośćwskaza-
nychzjawisktowłaśniecechaświata–byposłużyćsięokreśle-
niemWebera–sprzedodczarowaniaipodobnychprzykładów
możnaprzytoczyćjeszczewiele:TrobriandyMalinowskiego,gdzie
zwykłepraktykiekonomiczneniemogłysięobyćbeznieustannie
podejmowanychzabiegówrytualno-magicznych,wyrastających
wprostzlokalnejmitologii(zob.naprzykładMalinowski2003);
północny-zachódAmerykiMaussa,gdzierzeczy,ododzieżypo
całedomostwa,miałymoc„mówienia”,ponieważprocesichtwo-
3UwagitesązbieżnezewzmiankowanymiwcześniejustaleniamiTokarskiej-
Bakirnatematkategorii„nierozróżnialności”wdoświadczeniureligijnym;por.
takżeokreślenie„NajjaśniejszaRzeczpospolita”,którewyrażapodobnystosunek
dopaństwowościpolskiejijejterytorium,ujmowanyzapomocątejnazwy
wszczególnościwokresiedemokracjiszlacheckiej,choćpojawiającysięwideolo-
giinarodowejtakżewspółcześnie.
