Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XXIX
jakwopowiadaniuKecnik[Heretyk].Mieszkańcymałego,biednegomiasteczka,
którejesttłemopowiadaniaAgastfunAmerike[GośćzAmeryki]zzazdrością
ipodziwempatrząnabogategoprzybyszazAmeryki,niegdysiejszegoichsąsiada,
krewnegoczyznajomego.Jestonucieleśnieniemichmarzeńodobrym,dostatnim
życiu.WopublikowanejwnWochnszriftn”recenzjipowieściBałutyI.Rabona
doszłydogłosulewicowezapatrywaniaautora,jegobuntprzeciwkołódzkiej
nędzy.ZarzucałRabonowi,żewswejpowieściwśródbałuckiejbiedyumieścił
tylkojednegoprzedstawicielaproletariatu,żeniewidzinędzyicierpienia,nie
widziBałutnbezrobotnychigłodującychmas,wśródktórychrozgrywająsię
straszliwetragedieiktórebuntująsięprzeciwkowładcommiastaisągotowe
poświęcićsięwimięwalczącegoproletariatu?”36I.Goldkorntwierdziwswych
wspomnieniach,żeSzajewiczbyłjużwtedyniewierzący37.W1939r.miałzostać
wydanynakłademżydowskiejsekcjiPENClubuprzygotowanydodrukutom
wierszyDerwegkejnBłękitne[DrogadoBłękitnego].Wybuchwojnyprzekreślił
teplany.Szajewiczuwięzionyw1940r.włódzkimgetciestałsiępiewcątragedii
swoichwspółbraci.
nDzieckiemBałut”byłJeszajeSzpigel,którywokresiemiędzywojennym
pisałgłówniewiersze.JegoutworypublikowałyczasopismaliterackienS’Feld”,
nSzweln”,nDiFajl”,któreukazywałysięwŁodziiwWarszawieorazłódzki
dzienniknNajerFolksblat”inWarszawerSzriftn”.PierwszytomwierszySzpigla
pt.Mitnponimcuderzun[Twarząkusłońcu]ukazałsięwłódzkimwydawnictwie
nAlfa”w1930r.Wkręgachczytelniczychbardziejznanajestjegotwórczość
powstaławgetcieorazokresiepowojennym.
Wostatnichlatachdoświadomościpolskichczytelnikówprzebiłasię
twórczośćIzraelaRabona,główniedziękiprzetłumaczeniunajęzykpolskidwóch
jegopowieści:UlicaiBałuty.Powieśćoprzedmieściu.Akcjaobuznichtoczysię
wŁodziwdrugiejdekadzieXXwieku.WbardzopochlebnejrecenzjiBałut
ChoneShmerukpodkreślaniezwykłośćbałuckiegokrajobrazuorazcałągalerię
typównaszkicowanychprzezRabona.WokółJosla,głównegobohatera
krążybarwnagalerianiezapomnianych,osobliwychbałuckichtypów,jakrebNote
zeskrzynkąkinematografu,rebEliwłaścicieldomu,adwokat,JanklnRyzykant”,
HerszlBuczikzeswyminnarzeczonymi”inbratkami”,bałuckieŻydówkiodobrym
sercuorazwieleinnychpostaci38.
AutorpublikowałpoczątkowowierszenałamachnLodzerFolksblat”,nWegn”,
nOjfgang”,nS’Feld”.W1928r.wwarszawskiejoficynieL.Goldfarbawyszedł
drukiemtomikwierszyHinternplojtfunderwelt[Zapłotemświata],w1933r.
kolejnytomikGroerfriling[Szarawiosna].WydanietouzyskałowsparcieZwiązku
36S.Szajewicz,Bałuty:Notatkiczytelnika[w:]J.Rabon,Bałuty...,s.118.
37I.Goldkorn,Lodzerportretn,TelAviv1963,s.104.
38Ch.Shmeruk,BałutyJisroelaRabona[w:]J.Rabon,Bałuty...,s.112.
