Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniapoprawionego
11
Wpoprawkach,którewprowadziłemw1975roku,usuną-
łempewnesłabościpierwszegowydania.Spróbujęterazwska-
zaćtesłabepunkty,choćobawiamsię,żewiększośćmoich
wyjaśnieńniebędziezrozumiałabezuprzedniegozapozna-
niasięztekstem.Niezależniejednakodtego,najpoważniej-
szasłabośćtkwiławujęciuwolności,któregowadywytknął
H.L.A.Hartwswymkrytycznymomówieniuz1973roku1.
Poczynającod§11rozdziałuI,wniosłempoprawkimające
zaradzićniektórymtrudnościomwskazanymprzezHarta.
Trzebajednakprzyznać,żeujęcieprzedstawionewtekście
poprawionym,choćznacznieudoskonalone,niejestjeszcze
wpełnizadowalające.Lepsząwersjęzawierapóźniejszymój
tekst,z1982roku,zatytułowanyBasicLibertiesandTheir
Priority2.Wtymtekściepróbujęznaleźćodpowiedźnato,
couznałemzanajważniejszezarzutyHarta.Stwierdzam
tam,żepodstawoweprawaiwolności,iichpierwszeństwo,
zapewniająnarówniwszystkimobywatelomwarunkispo-
łeczneistotnedladostatecznegorozwinięciaorazpełnego
iopartegonawiedzywykorzystywaniaichdwóchwładzmo-
ralnych–zdolnościdoposiadaniazmysłusprawiedliwości,
orazzdolnościdoposiadaniakoncepcjidobra–wdwóch,
jaktotamnazywam,fundamentalnychprzypadkach.Naj-
krócejrzeczujmując,pierwszyprzypadekfundamentalnyto
zastosowaniezasadsprawiedliwościdostrukturypodstawowej
społeczeństwa,możliwedziękizmysłowisprawiedliwości,któ-
ryposiadająobywatele.Drugiprzypadekfundamentalnyto
azwłaszczazasadazróżnicowania,nadająsprawiedliwościjakobezstronności
charakterliberalnyczyteżsocjaldemokratyczny.
1H.L.A.Hart,Rawlsowolnościijejpriorytecie,w:Esejezfilozofiiprawa,
przeł.J.Woleński,DomWydawniczyABC,Warszawa2001,s.224–249.
2J.Rawls,BasicLibertiesandTheirPriority,„TannerLecturesonHuman
Values”,t.3,UniversityofUtahPress,SaltLakeCity1982,s.3–8,przedru-
kowanejakowykładVIIIw:J.Rawls,Liberalizmpolityczny,przeł.A.Roma-
niuk,WNPWN,Warszawa1998,s.390–493.
