Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
72
Częśćpierwsza.I.Sprawiedliwośćjakobezstronność
Różneinneprzekonaniakojarzysiępowszechniezintui-
cjonizmem,choćbyto,żepojęciasłusznościidobranie-
analizowalnealbożezasadymoralne,gdyjepoprawnie
sformułować,wyrażająoczywistesameprzezsięsądyoupraw-
nionychroszczeniachmoralnychitd.Pozostawięjednakte
sprawynaboku.Tespecyficznedoktrynyepistemologiczne
nieniezbędnączęściąintuicjonizmuwmoimjegorozumie-
niu.Byćmożelepiejbyłobyokreślaćtakszerokorozumiany
intuicjonizmmianempluralizmu.Koncepcjasprawiedliwości
możebyćbowiempluralistyczna,mimożeniewymagaodnas
intuicyjnegoważeniazasad;możezawieraćniezbędnereguły
pierwszeństwa.Abypodkreślićbezpośrednieodwoływaniesię
wwyważaniuzasaddonaszychprzemyślanychsądów,wła-
ściwewydajesiępojmowanieintuicjonizmuwtenbardziej
ogólnysposób.Jakdalecetakipoglądjestzaangażowany
wokreśloneteorieepistemologiczne,tojużodrębnasprawa.
Istniejewieleodmianintuicjonizmuwtakimrozumieniu.
Nietylkonaszepotoczneprzekonaniategorodzaju,lecz
115–121,gdzieanalogiczneograniczeniawprowadzanezapomocąpojęcia
efektywnejśredniej.RobertNozickrozważaniektórezproblemówzwiązanych
ztymtypemintuicjonizmuwMoralComplicationsandMoralStructures,„Na-
turalLawForum”1968,t.13.
Intuicjonizmwtradycyjnymsensiezawierapewnetezyepistemologiczne,
naprzykładdotyczącesamooczywistościikoniecznościzasadmoralnych.Re-
prezentatywnymipracamitu:G.E.Moore,Zasadyetyki,przeł.Cz.Zna-
mierowski,DeAgostini–Altaya,Warszawa2003,zwł.rozdz.IiVI;esejeiwy-
kładyH.A.PrichardazawartewMoralObligation,TheClarendonPress,
Oxford1949,zwł.pierwszyesejDoesMoralPhilosophyRestonaMistake?
(1912);W
.D.Ross,TheRightandtheGood,TheClarendonPress,Oxford
1930,zwł.rozdz.IiII,orazTheFoundationsofEthics,TheClarendonPress,
Oxford1939.Zob.takżeosiemnastowiecznytraktatRichardaPrice’aAReview
ofthePrincipalQuestionsofMorals,wyd.3z1787r.,red.D.D.Raphael,The
ClarendonPress,Oxford1948.Jeślichodziowspółczesnerozważanianad
klasycznąformąintuicjonizmu,zob.H.J.McCloskey,Meta-EthicsandNor-
mativeEthics,MartiniusNijhof,TheHague1969.