Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
80
Częśćpierwsza.I.Sprawiedliwośćjakobezstronność
lowe.Intuicjonistaijegokrytykbędąmusielirozstrzygnąć
tękwestięwówczas,gdytendrugiprzedstawiswebardziej
usystematyzowanewyjaśnienie.
Możnazapytać,czyteorieintuicjonistycznesąteleolo-
giczne,czydeontologiczne.Mogąbyćitakie,itakie,akaż-
destanowiskoetycznemusiopieraćsięwwielukwestiach
naintuicji.Możnanaprzykładutrzymywać,jakMoore,że
uczuciaosobisteiludzkiezrozumienie,tworzenieikontem-
placjapięknaorazzdobywanieicenieniewiedzysą,obok
przyjemności,zasadniczymidobrami20,imożnateżtwierdzić
(czegoMoorenieczynił),żesątojedynedobrawewnętrzne.
Ponieważwartościtesąokreślaneniezależnieodsłuszności,
mamytudoczynieniazteoriąteleologicznątypuperfekcjo-
nistycznego,jeślisłusznośćdefiniowanajestjakomaksyma-
lizacjadobra.Jednakteoriatamożegłosić,żeabyocenić,
coprzynosinajwiększedobro,koniecznejestintuicyjnewy-
ważenietychwartości:możeutrzymywać,żeniemawtej
sprawieżadnychistotnychkryteriów,którymimoglibyśmy
siępokierować.Częstojednakteorieintuicjonistycznemają
charakterdeontologiczny.Wrozstrzygającymomówieniu
przedstawionymprzezRossadystrybucjadóbrodpowiednio
domoralnejwartości(sprawiedliwośćdystrybutywna)sama
jestdobrem,którenależywspierać;ichoćzasadawytwa-
rzanianajwiększegodobramarangępierwszejzasady,czyli
tylkojednązzasad,któremusząbyćintuicyjniewyważone
zinnymizasadamiprimafacie21.Cechącharakterystycznąujęć
intuicjonistycznychniejestzatemto,czynależądoteorii
teleologicznych,czydeontologicznych,leczpoczesnemiejsce,
jakiewnichzajmująnaszeintuicyjnezdolnościniekierowane
20Zob.G.E.Moore,Zasadyetyki,rozdz.VI.Intuicjonistycznycharakter
zapewniadoktrynieMoore’azasadaorganicznejjedności,tamże,s.48–50.
21Zob.W
.D.Ross,TheRightandtheGood,s.21–27.
