Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Jasięichwskrzesićzrywam,–takjasięodważę
wskrzesićsłowiańskiświat,arcypogański,
światzginiony.
StanisławWyspiański,
Lelewel
Upioryzm
„TylkowiadomośćonichdoszładoNiemiec
wpierwszejpołowieXVIIIwiekuiniezmierniewiele
hałasunarobiłapomiędzytamecznymiuczonemi.
Mnóstworzeczyonichpopisalimądrychiniemądrych,
cosięNiemcomzwykleprzytrafia”–stwierdził
wpołowieXIXwiekuRyszardWincentyBerwiński
wjednejzpierwszychpolskichkrytycznychprac
podejmującychtematupiorów[1].Doniemieckich
autorówdoszłajednakwiadomośćnieoupiorach,
budzącychpowszechnylęknaziemiach
osiemnastowiecznejRzeczpospolitej,aobałkańskich
wampirach.DlaBerwińskiegoijegowspółczesnychnie
byłojednakżadnejróżnicymiędzytymidwiema
istotami:„upiór”byłwtedypolskimodpowiednikiem
słowa„wampir”,bardzodobrzejużzadomowionego
wzachodnioeuropejskiejliteraturze.Wciągukolejnych
ponad150latnatematwampirów„rzeczymądrych
iniemądrych”napisanotysiące,aleupiorywciążnie
doczekałysięnależnegoimopracowania,pozostając
zwyklenamarginesie„wampirologicznych”prac
antropologicznych,historycznychiliterackich.
Tymczasemujmowanieupiorawszerokąklamrę
„wierzeńwampirycznych”jestzałożeniemzgruntu
błędnym.Wampiryzmzostałcałkowicieodcięty
odswojegopierwotnegooblicza,stałsięuniwersalnym
mitemdemonicznegokrwiopijcy,któregopozorne
analogiemożnaznaleźćniemalwkażdejkulturze.
