Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pośmierciwykluczanezespołecznościwykluczonych.
Zasługująonenawłasnąhistorięopowiedzianąprzez
niesame,przeztych,wktórychwzbudzałynieopisaną
grozę,awreszcieitych,dlaktórychpozostałyjedynie
„potwornymzabobonem”lubludowymwierzeniem
iprzedmiotemuczonychrozważań.
Wielkieiluzje
Wspomniałemwcześniejobłędnym,moimzdaniem,
pojmowaniuupiorówjakoistot„półdemonicznych”oraz
dystansiewobecdotychczasowychustaleń.Wskazane
jest,bynakreślićniecoszerzejtękwestię.Całego
przeglądustanubadańdokonaćniesposób,bowiem
nadobrąsprawę,naukowerozprawyo
avantlalettre
upiorachpojawiająsięzkońcemXVIstuleciaiwłączam
jedokorpusuźródeł,anowszaliteraturanatemat
wampirów,wktórejpojawiająsięwątkiwierzeń
zdawnejRzeczpospolitej,jestbardzoobszerna
(izazwyczajpobieżna).Skupięsięzatemnapolskich
badaniach,którewnajwiększymstopniuzaważyły
naakademickiejpercepcjiupioryzmu.
Powstaławlatachmiędzywojennychmonumentalna
KulturaludowaSłowian
KazimierzaMoszyńskiego,
dziełoobezsprzecznejwartości,posiadazarazem
wszystkiewadyiograniczeniawielkichsyntez.
Moszyńskiwykazujewielokrotnieracjonalistyczne
ipozbawionedystansupodejście:wierzenialudowe
starasięwyjaśniaćhalucynacjami,oceniaswoich
informatorów,pisząconichprzykładowo:„jeden
zestarszychparobków,wyjątkowooświecony
ioczytany(choćcoprawdanienazbyt
inteligentny)”[5].Opisującsłowiańskiepraktyki
ekstatyczne,odnosisięsłuszniedoszamanizmu,ale
przypisujegojedynie„nieoświeconymludom
